Dit document bevat de lesnotities gecombineerd met informatie uit de cursus van deel 5, hoofdstuk 3 tweedelijns antireumatische geneesmiddelen. Inclusief tekeningen en mogelijke examenvragen zijn aangeduid.
Hoofdstuk 3: DMARDs: 2e lijns an6-reuma6sche geneesmiddelen
(geen details kennen!)
Inleiding
- Opgestart door specialisten, maar in 1e lijn zie je pa:ënten die deze middelen gebruiken
- DMARDs = Disease Modifying An:-Rheuma:c Drugs
- Behandeling systeemziekten/chronische inflammatoire aandoeningen
→ RA, spondylarthri:s
→ IBD (coli:s ulcerosa, ziekte van Crohn)
→ Psoriasis (sporia:sche arthri:s)
→ Uveï:s
- Systeemziekten: vaak meerdere organen aangetast (darmen, gewrichten, huid, …)
→ Veel overlap tussen ziektebeelden
- Langzame werking: weken tot maanden toedienen vooraleer ze werken
→ Brugtherapie: in begin associa:e met iets dat snel an:-inflammatoir werkt om periode te
overbruggen à meestal glucocor:coïden (werken rela:ef snel, niet acuut want transcrip:e
en translan:e) en i.f.v. ernst en pijn NSAIDs toevoegen à oppassen voor ulcera!: PPIs ter
preven:e
§ Zo snel mogelijk glucocor:coïden aVouwen want veel bijwerkingen
- Liefst niet ?jdens zwangerschap en lacta?e
→ Niet absoluut: voor aantal not done, voor aantal kan het wel
→ Teratogeniciteit + foetotoxiciteit
Immunosuppressiva
- Alles wat inflamma:e onderdrukt kan invloed hebben op afweersysteem, aZankelijk van duur en
dosis
- In dit hoofdstuk: steeds krach:gere an:-inflammatoire D, dus uiteindelijk immunosuppressiva
- Orgaanafsto:ng voorkomen met immuunsuppresiva à ook soms gebruikt bij inflammatoire ziekten
- Ook oppassen met zwangerschap en lacta:e
- Ontwikkeling opportunis:sche infec:es
DMARDs
- Small molecules: orale inname als tablet, gemakkelijk over membranen
→ Conven:onele en “targeted” synthe:sche DMARDs
- Biologicals: heel grote moleculen, proteïne-structuur, obligaat parenteraal (PO => vertering + geraken
niet goed over membranen)
→ Biologische DMARDs
- EXAMEN: bespreek de DMARDs à zie tabel op ppt: 3 grote groepen
Conven&onele synthe&sche DMARDs (csDMARDs) à small molecules
- Methotrexaat (MTX)
→ Meest gebruikte (“gouden standaard”)
→ Foliumzuurantagonist
→ 1e keuze
§ Werkt “snel” (enkele weken)
§ Men kent het goed
→ Bijwerkingen:
§ Hepatotoxiciteit: soort DILI à af en toe leverfunc:e meten via bloedname
(leverenzymes: oppassen bij s:jging)
§ Myelotoxociteit => anemie (bleek, kortademig, snel moe), leukopenie (verhoogde
vatbaarheid voor infec:es à dus plots koorts en ziek dan oppassen),
thrombocytopenie
§ Inters??ële pneumonie (longfibrose)
→ Gebruik:
§ Oraal
§ IV en parenteraal (oncologie)
§ An:-inflammatoir: 1x/week!
Ø Foliumzuur toevoegen om myelotoxiciteit te beperken: 1-2 mg/dag of 5-10
mg/week
Ø Soms fout: dagelijkse inname MTX => uitgesproken myelotoxiciteit
=> levensbedreigend à dus goede uitleg nodig: MTX 1x/week en foliumzuur
dagelijks (EXAMEN)
§ Oncologie: dagelijkse toediening
→ Contra-indica:es:
§ Zwangerschap: teratogeen + small molecule dus gaat naar foetus dus ook nog
probleem na 1e trimester => ook myelo- en hepatotoxiciteit bij kind
§ Nierinsufficiën?e (want renale klaring)
- Sulfasalazine (Salazopyrine)
→ 1e keuze alterna?ef voor MTX bij contra-indica:es (bv. zwangerschap) en/of nevenwerkingen
→ Combina:e van een sulfonamide en 5-ASA
§ Orale inname à gesplitst door bacteriële enzymen in colon à 5-ASA vrij => an:-
inflammatoir
→ Gebruik: oraal
→ Bijwerkingen:
§ Reversibele daling fer?liteit bij man (daling # spermatozoa in zaadvocht)
§ GI ongemakken
§ Huidafwijkingen
§ Leukopenie
→ Veilig bij zwangerschap en lacta?e
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper enyadetroyer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
