Dit is een samenvatting van de les over morele stress en levenseindezorg. Het gaat over: hands on ethiek, ethisch debat, morele stress, levenseindezorg in GGZ en bemoeizorg. Het bevat zowel informatie van de ppt als mijn eigen notities.
ETHIEK – MORELE STRESS EN
LEVENSEINDEZORG
Inleiding
Hands-on-ethiek
= geïntroduceerd door Simon Godecharle, met als doel zorgverleners
ondersteunen bij ethische beslissingen die ze moeten nemen (dag en nacht,
alleen of in team).
Ethiek valt samen met grote vraagstukken over leven en dood
o Bv. euthanasie, zwangerschapsonderbreking, verplichte vaccinaties
enz.).
Multidisciplinaire commissies proberen met omstandige richtlijnen daar
een antwoord op te geven, maar zorgverleners hebben daar niet veel aan.
Kern van ethiek
= met elkaar in gesprek gaan.
Belang van ethiek in de zorg
o We hebben allemaal verschillende visies waaruit verschillende
waarden uit komen. In de zorg is dit belangrijk omdat er dan
geluisterd wordt naar elkaar vanuit ieders deskundigheid en
waarden.
Ethisch debat
Ethische keuzes
Triggers
Het ethische wordt geboren en getriggerd o.b.v. subjectieve elementen en pure
emotie, m.a.w. op een heel subjectieve manier.
1ste trigger: (spontane) morele intuïtie (iedereen heeft deze trigger)
= We denken niet na over onze morele intuïtie, want daar is er geen tijd voor. Dit
brengt ons als mens te ver.
2e trigger: contrastervaring
= ervaringen waar we het buikgevoel (dus ook subjectief) hebben van
verontwaardig (bv. boos en gefrustreerd) te worden.
Voorbeeld
o ‘Hoe is het mogelijk dat we in een wereld leven waarin iedereen
elkaar vermoord?’
zo kan het niet verder volgens je buikgevoel waardoor je
verontwaardigd wordt.
Aandacht: morele verontwaardiging kan leiden tot onethisch handelen.
Vanuit die verontwaardiging worden er dus keuzes gemaakt die onethisch
zijn.
, o Deze keuzes verantwoorden vanuit je waarden en normen, dus het
samenvloeien ervan, is fout.
3e trigger: controverse ervaring
= ervaring waarin je het ethische geboren laat worden vanuit een debat in het
team o.b.v. wat er aangebracht wordt in het team, brengt iedereen zijn ideeën
bij.
Naar een ethisch debat …
Vanuit objectiviteit of subjectiviteit?
Subjectief: persoonlijke goedvinden, de eigen overtuigingen.
Objectief: juist of fout volgens 1 opgelegde waarheid.
Antwoord: vanuit intersubjectiviteit
= het delen van de eigen identiteit en waarden (= subjectiviteit) wanneer je als
‘ik’ met anderen in interactie gaat. Je luistert naar anderen zonder jezelf te
verliezen (= objectiviteit).
Het is niet puur subjectief: want iedereen kan keuzes maken waar niet
iedereen mee akkoord is.
Je komt ook niet tot een goede keuze vanuit pure objectiviteit: Kijken naar de
‘waarheid’ gebeurt immers via morele richtlijnen die de mensen in een bepaalde
richting gaan sturen. Dit gebeurt vaak in godsdiensten, maar niet iedereen is
gelovig (gevolg = waardenconflict).
Diverse cirkels van zorg en overleg
= ethisch overlegmodel waarbij verschillende zorgverleners en andere
betrokkenen samenwerken om ethische dilemma’s rond de zorg te bespreken en
op te lossen.
Macro: Maatschappelijk niveau
o Voorbeeld: Comité voor bio-ethiek
Meso: Instellingsniveau
o Het is belangrijk dat deze niveau past bij jouw identiteit: je kunt
jezelf dan beter uitdrukken en bijdragen aan de instelling.
o Voorbeeld: Ethische commissies van ziekenhuizen
Micro: interpersoonlijk en persoonlijk niveau
o Dit gaat over persoonlijke ethische reflectie: reflectie waarbij iemand
nadenkt over zijn waarden, normen, gedragingen. Je gaat na wat
juist en goed is en hoe je je kan gedragen met die inzichten.
o Voorbeelden:
‘Waar sta ik achter?’
‘Waar haal ik mijn drive?’
‘Wat haalt mij neer?’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper serhatkl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
