Samenvatting + aantekeningen deeltentamen 1 Oude geschiedenis
Les: Sparta en de Peloponnesische Oorlog (Klassieke periode)
Geschiedenis van de Oudheid - Samenvatting - 2023-2024
Alles voor dit studieboek (14)
Geschreven voor
Universiteit Leiden (UL)
Geschiedenis
Oude Geschiedenis
Alle documenten voor dit vak (18)
Verkoper
Volgen
tomasdzh
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Begrippenlijst Oude Geschiedenis voor tentamenweek I
Athene
Tijdlijn
(621) Drakôn stelt voor het eerst het strafrecht vast.
(593) Solon doet hervormingen die de fundering leggen voor de democratie.
(546) Peisistratos wordt mild tiran. Hij laat wetten zo veel mogelijk in orde.
(510) Hippias, zoon van Peisistratos, moet Athene ontruimen. Tirannie voorbij.
(525) Kleisthenes hervormt de democratie. Later wordt het ostracisme
ingevoerd.
(493) Themistoklès wordt archont. Hij liet Athene schepen bouwen en
verslaat later Perzië bij Salamis.
(490) Athene verslaat Perzië bij marathon. Aanval was als wraak bedoeld voor
de Ionische Opstand.
(480) De Perzen plunderen Athene. Later wordt dit Perzische leger vernietigd,
met hulp van de vloot.
(478) Delisch-Attische Zeebond opgericht als tegenhanger voor Sparta’s
Peloponnesche Bond.
(465) De Lange Muren worden gebouwd in Athene.
(458) Perikles introduceert democratische instituties in Athene. Hij vormt de
Zeebond om tot een heus rijk en wordt een paar jaar later heerser. Werd ook
Strategos.
(461) Radicalisering van de democratie door o.a. Perikles.
(460) Begin van oorlog met Sparta. Vijftien jaar later wordt er weer vrede
gesloten.
(460) Begin van 100 jaar burgerdemocratie.
(429) Perikles (nu strategos) komt om tijdens de grote epidemie in Athene,
dat is belegerd door Sparta.
(404) Athene verslagen na de Tweede Peleponnesische Oorlog. Beide
partijen kregen op verscheidde punten Perzische steun. Zeebond ontbonden.
(404) Heerschappij van Dertig Tirannen.
(403) Democratie opnieuw ingevoerd, in mindere vorm.
(380) Plato vestigt zijn acidemie.
(338) Athene onderworpen door Macedonië.
De traditionele standen in Athene, enigszins veranderd na Solon (593)
1. Hippeis: ridders, bezitters van paarden.
2. Zeugitai; bezitters van een span ossen.
3. Thétes: knechten, loonwerkers, vaak roeiers.
Strafrecht van Drakôn
- Stelde strafrecht als eerst vast, wat zorgde voor een verzwakking van de
aristocratie. Dit was nodig om de eeuwige strijd tussen aristocratische
facties te verminderen.
De wetten van Solon
- Atheense burgers die slaaf waren in het buitenland worden teruggehaald.
Schuldslavernij afgeschaft.
- De afhankelijkheid van arme boeren aan rijkere landbezitters werd
beëindigd.
1
, Begrippenlijst Oude Geschiedenis voor tentamenweek I
- De rol van volksvergaderingen werd vergroot en die van de aristocratie
ondermijnt.
- Bezit (in jaarlijks graan) bepaalde tot welke stand je hoorde, niet
geboorte. Je politieke rechten kwamen vast te hangen aan de stand
waartoe je behoorde.
- De volksvergadering van alle burgers zouden de archonten gaan
kiezen en inspraak krijgen in de rechtspraak.
- Nieuwe klassen afgesplitst van de hippeis; de
vijfhonderschepelmannen. Deze waren nog veel rijker dan de hippeis.
- Basis voor de democratie, maar niet werkelijk democratisch.
Hervormingen van Kleisthenes: Kleisthenes wist met hulp van het volk,
voornamelijk de zeugitai, zijn aristocratische rivalen te verslaan. Hij zag het
nut van steun door het volk, de démos, dus duidelijk in en richtte de staat in om
hen zo veel mogelijk macht te geven.
- De ekklèsia, de volksvergadering van Athene, kreeg de doorslaggevende
stem in alle zaken. Deze werd bijgezeten door zo’n 6000 man.
- Raad van 500/de boulè ingesteld. Deze bestond uit 10 groepen van 50
man, zo samengesteld dat ze de gehele polis representeerde. Deze
bepaalde de agenda van de ekklèsia.
- De groepen van tien werden de fulai genoemd (fulé in enkelvoud). Deze
bestonden uit dezelfde aantallen mensen uit de stad, het binnenland en
het kustgebied. Deze woorden hadden elders weer andere betekenissen.
- Het ostracisme/schervenrecht diende om te voorkomen dat één politicus
te machtig zou worden. De persoon wiens naam het meeste op een scherf
belandde moest 10 jaar weg uit Athene.
Radicalisering van de democratie: het steeds verder afbreken van de
aristocratische machtspositie onder o.a. Perikles.
- Archonten gekozen door loting. Dit maakte de positie minder waardig.
- Mensen uit de derde vermogensklasse, de théten, mochten archont
worden.
- Iedere volwassen burger mocht stemmen.
- Presentiegeld/ekklèsiastikon zorgde ervoor dat iedereen ook kon
komen stemmen bij de ekklèsia, zelfs de armere mensen.
- Juridische taken Areiopagos verminderd.
Rechten van Atheense burgers
- Grond en ontroerend goed bezitten.
- Erven van burgers.
- Pachten van de zilvermijnen.
- Graan krijgen van de overheid.
- Ambtelijke en priesterlijke functies vervullen.
- Meedoen in de politiek.
- Optreden in de rechtbank als jurylid.
Drie productiefactoren van Athene
- Natuur: de bodem. De helft van de Atheners bezat wel wat grond.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tomasdzh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.