Samenvatting van prof. Van Diest in het vak “inleiding psychologie, medische & gezondheidspsychologie”. Enkel eerste 10 hoofdstukken samengevat, de laatste 4 hoofdstukken niet meer.
Inleiding in de psychologie
Wat is psychologie?
Psycho-praat is geen wetenschap
Meeste mensen hebben interesse in andere mensen
In beweegredenen
In gedrag
Willen achterhalen waarom anderen bepaalde dingen doen, denken, …
Psychologie draagt naam van discipline, maar soms vinden dingen terug onder de naam
“psychologie” die niets met wetenschap te maken hebben
Scepticisme tegen psychologie
“soft science”: fenomenen onderzoeken als identiteit, niet 100% te bestuderen objectief
Als iemand psychologische problemen, dan minder evident om naar psycholoog te stappen
Omdat niets exact
Omdat iedereen ander idee heeft voor oplossing
!! te veel & te verscheiden theorieën
Afgezonderd van medische wetenschap aangeboden
- Als arts geen medisch probleem kan vinden, dan doorgestuurd naar psycholoog
- Denken dat medische & psychologische wereld gescheiden
MAAR: in realiteit complex & in elkaar verweven
Wat is psychologie wel
Algemeen
Psychologie is een wetenschap
- Waarbij gedrag wordt bestudeerd
- En waarbij gedrag wordt gebruikt
- Om interne processen te begrijpen die aan basis liggen van gedrag
o Emoties
o Redeneren
o Leren
“gedrag” ruim begrijpen
- Vragen vragenlijst te beantwoorden
- Psychofysiologische reacties in lichaam
- …
Proberen observeerbare dingen te onderzoeken te bestuderen om hieruit minder evidente dingen te
onderzoeken
Bv. leren moeilijk te observeren
Andere wetenschappen doen dit ook
1
,Prof. Van Diest
Concreter
Voorbeelden onderzoeksvragen
- Hoeveel keer komt een individu in een gevecht terecht?
- Zijn er omstandigheden die dit kunnen beïnvloeden waardoor we mogelijk iets meer te
weten kunnen komen over mogelijke interne processen die meespelen
o Omstandigheden: genetisch? Sociaal? Individuele geschiedenis?
- Dit wordt op wetenschappelijke manier bestudeerd
o Systematische observaties
o Openbaar maken
o Toetsbare theorieën
▪ Moet falsifieerbaar zijn
▪ Dan pas kan echte theorie zijn
Voorlopers van de psychologie
Inleiding
Overzicht
Psychological science: long past, short history
- Vragen die psychologie wil beantwoorden zijn eeuwen oud
- Recent pas met wetenschappelijke blik bekijken
Filosofen in oudheid dachten na over psychologie
Bv. geheugen
- Plato: “tabula rasa”
= leeg schriftje & als ervaringen opdoen dan komen er dingen bij
- Socrates: “vogelkooi”
= gedachten zijn zoals vogels in kooi, fladderen door elkaar & als je iets wilt herinneren dan
proberen juiste vogel te vangen
Intuïtieve (niet-wetenschappelijke) manier: rede > observatie
Redenen waarom zolang duurde
- Complexiteit van het fenomeen
- Mensbeeld: mens = uniek, niet aards
Ontwikkelingen die psychologie mogelijk maakten
3 ontwikkelingen die de psychologie mogelijk hebben gemaakt
1. Toenemend belang van exacte wetenschap in de maatschappij
2. Ontwikkelingen in de filosofie
3. Darwin en de evolutietheorie
Toenemend belang van wetenschap in de maatschappij
Centrale rol kerk middeleeuwen
- Bisschoppen krijgen info van God & geven dit door aan andere mensen
- Ziel was volgens hun niet aards, want had te maken met God
- Dus niemand ging over ziel studeren
Bij reformatie: kritiek op de kerk in 16e eeuw
2
,Prof. Van Diest
Op zelfde moment andere theorieën op gang
- Copernicus: aarde niet middelpunt wereld, wel de zon
MAAR: verzetting hiertegen want mens was middelpunt
!! Zorgden voor shift in denken
- Mens niet middelpunt aarde
- Niet alles draait rond mensen
Geocentrisme → heliocentrisme
Vanaf 18e eeuw: technologische ontwikkeling
Methodes binnen wetenschap & techniek hebben belangrijke bijdrage geleverd aan
psychologie
Exact-wetenschappelijke methode
Ontwikkelingen in de psychologie
Plato & Katholieke kerk: dualisme
Lichaam & geest gescheiden
Descartes (1595-1650)
- Rationalisme: waarheid kan afgeleid worden via de rede, door na te
denken dus observatie is niet nodig
- Nativisme: sommige kennis is aangeboren
- Dualistisch interactionisme: geest & lichaam interageren (pijnappelklier)
DUS: lichaam niet louter slaaf van geest
- Menselijk lichaam = machine, dus kan wetenschappelijk bestudeerd worden
DUS: door zijn manier van denken was het mogelijk kom het menselijk lichaam wetenschappelijk te
bestuderen
Dan: empirisme
- Tegen rationalisme → “observatie is noodzakelijk”
- Geest komt tot stand via sensorische processen
(dus niet aangeboren)
o Tabula rasa
o Ook geest kan bestudeerd worden
- Hobbes (1588-1679) → theorie verspreid door Locke (1632-1704)
Belangrijk principe empirisme: associationisme
Hogere orde kennis komt tot stand via associaties van eenvoudige ideeën
Als twee dingen tegelijk ervaren worden, worden die mentaal geassocieerd
Bv. hond & beet, dokter & verpleegster, friet & mayonaise
Lichaam EN geest zijn machines & volgen natuurwetten
3
, Prof. Van Diest
Darwin (1809)1882) & evolutietheorie
Evolutietheorie
- “the origin of species” (1859)
- Mens afkomstig uit vroegere levensvormen
o Belang van toevallige omstandigheden
o Genetische variatie & natuurlijke selectie
o Soorten die zich best aanpassen hebben meer succes
(survival of the fittest)
!! maakt onderscheid tussen mens & dieren veel minder groot
Dus was heel belangrijk voor de psychologie
- Mens ontstaan uit dieren → dieren kunnen iets leren over mens
o Start van comparatieve psychologie: gedrag van dieren én mensen als studieobject
- Mens onderhevig aan natuurwetten
- ‘moderne’ wetenschapper
o Systematische observatie
o Zorgvuldige documentatie
o Hypothesen formuleren
De eerste scholen van de psychologie
Overzicht
Europa
- Wundt & strucuralisme
- Binet & toegepaste psychologie
- Freud & onbewuste
Verenigde Staten
- Functionalisme
- Behaviorisme
- Cognitieve psychologie
Europa
Wundt & structuralisme
Wundt (1832-1920)
- Eerste psychologisch laboratorium 1879 in Leipzig
- Wordt grondlegger psychologie genoemd
- Interesse in structuur van bewustzijn, hiernaar onderzoek
!! Nodigde allerlei personen uit over de hele wereld
Bv. Titchener uit VS
Zorgde voor nieuwe laboratoria
Doel: onderzoek naar elementen van bewustzijn
WANT: Bewustzijn is complex, maar kan worden verdeeld in allerlei elementaire componenten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Laura993. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
