5. BBG deel 2.1: Ervaringsafhankelijke ontwikkeling
1/ Impact van omgevingsfactoren op gedrag
De biologische benadering bestaat uit 2 zaken
1. Biologisch feit bv. Syndroom van Down
2. Impact op gedrag
Biologisch feit zegt:
o Afwijking of mutatie = biologische factor = feitelijkheden (het is wat het is)
Impact op probleem als OPB is klein. We kunnen daar niets aan veranderen !
Impact op het gedrag zegt:
o Onze biologische ontwikkeling is niet louter inhoud van onze genen / biologisch materiaal
o Ook omgevingsfactoren spelen een rol
o Zo erg bepalend dat ze een impact hebben op ons.
o Zo een impact dat het kan zorgen voor genetische wijzigingen
o Ook van onze hersenen en inhoud: bv. goede genen, slechte omstandigheden > ZS kan van alles
mankeren, omgekeerd ook.
Bv. Trauma > er mankeert iets in de hersenen t.g.v. omgevingsfactor en niet t.g.v. biologische factor
Impact als OPB op omstandigheden en levensgebeurtenissen als trauma / hechting is groter. Hier
kunnen we ons steentje bijdragen, de hersenen kunnen worden her-programmeert.
Hoe kunnen we helpen?
OPB is een relationeel beroep: door een relatie aan te gaan > meeste impact bij relationele problemen
(hechting)
Benadering
Filosofie & psychologie: We zijn relationele wezens en bestaan en functioneren slechts in relatie tot
anderen = dankzij interactie met anderen. Enkel dankzij de ander kunnen we ‘op onszelf’ zijn.
Biologie: polyvagaaltheorie: Blik op de lichamelijke systemen die ervoor zorgen dat we ons veilig voelen
en sociaal betrokken zijn op de ander.
Polyvagaaltheorie: theorie neurobiologische processen die aan de basis liggen van ‘de wetenschap van veiligheid’,
toegepast op personen met een trauma.
* Google: De polyvagaaltheorie, waarbij 'poly' staat voor 'meer', gaat ervan uit dat ons zenuwstelsel verschillende
verdedigingsstrategieën hanteert wanneer we stress ervaren.
Cliënten moeten bij ons OPB zich op hun gemak voelen. Ze zullen zich pas durven openstellen wanneer
ze zich veilig voelen in onze aanwezigheid., om dan pas een vertrouwensrelatie te kunnen aangaan.
Dit is enkel mogelijk als de OPB voldoende betrouwbaar is voor de cliënten = veilig, transparant en
voorspelbaar = sensitief responsief
Pagina 1 van 10
, 5. BBG deel 2.1: Ervaringsafhankelijke ontwikkeling
Begrippen uit de polyvagaaltheorie helpen:
(1) Het gedrag van cliënt in kaart brengen = taxeren van hun noden en behoeften.
(2) En helpen ons als OPB om er rekening meet te houden in ons handelen en te weten wat we best
wel of net niet kunnen doen voor en met cliënten.
(3) Daarnaast helpen ze ook hoe we onszelf kunnen taxeren en benoemen wat we aan zelfzorg nodig
hebben.
Aanvullende eigen nota’s
Biologische oorzaken (kiem)
Komt tot uiting in relatie met omgeving
Ook in potentie heeft biologie omgeving nodig om te ontwikkelen (bv. leren lezen)
De mens
Wij zijn relationele wezens
LLP > psychologische geboorte (Portman) > er is wederkerigheid / interactie > veilige hechting
We bestaan slechts in relatie tot de ander, bepaalt onze (on)zekerheden
Zich afvragen: zijn we veilig of onveilig gehecht? Ouders gedaan wat ze moeten?
Als volwassene complex of vrij complex-loos omgaan met anderen?
De opvoeder
Gevend beroep > hoe kan je geven wat je zelf niet gekregen hebt / gekend hebt als kind?
Uw symptoom te gelde maken > ik weet wat het is om zo een situatie te zitten > extra sensitief in bepaalde
problematiek. Aanleiding in eigen leven waardoor empathie, sympathie in andere extra ontwikkeld zijn.
Kan kracht zijn / kan valkuil zijn – naar cliënten
Ons grootste kracht = ons grootste risico op valkuil
Situatie cliënt > gaat dat met mij op de loop of niet? En heeft dat te maken met mijn rugzak?
Eigen situatie kunnen parkeren en zo kunnen zijn naar de ander, door meer en meer zo situaties te zien, mee
te maken.
Bij wie durf ge meest uzelf zijn = kwetsbaar zijn = ander die aan bepaalde voorwaarde voldoet, veilig voelt =
relationele veiligheid <-vs.-> alert zijn en op qui-vive (van zeer alert naar zeer onbezorgd – en grijswaarden)
Te onthouden PPT
Biologische ‘disposities’ ontwikkelen zich ervaringsafhankelijk:
o ‘Kiem’ is er
o Ontwikkeling kiem enkel mogelijk door interactie met omgeving - ‘zonder ervaring is biologie
niets’
Mens = relationeel wezen:
o We bestaan slechts in relatie tot ander
o Slechts door de ander kunnen we ‘van onszelf’ ‘op onszelf’ zijn
o Voorwaarde: relationele veiligheid
Pagina 2 van 10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shera. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
