Samenvatting Voeding bij gezondheid
en ziekte
Inhoudsopgave
Samenvatting Voeding bij gezondheid en ziekte.....................................................................................1
H4 Voeding bij gezondheid en ziekte..................................................................................................4
H5 Koolhydraten, voedingsvezels en alcohol......................................................................................7
5.1 Structuur van koolhydraten......................................................................................................7
5.2 Functies van koolhydraten.......................................................................................................7
5.3 Eigenschappen en toepassingen van de verteerbare koolhydraten.........................................7
5.4 Koolhydraten in ons voedsel....................................................................................................7
5.5 Aanbevelingen koolhydraten en voedingsvezels......................................................................7
5.6 Alcohol.....................................................................................................................................8
H6 Vetten............................................................................................................................................9
6.1 Structuur van vetten................................................................................................................9
6.2 Functies van vetten..................................................................................................................9
6.3 Vetachtige stoffen: cholesterol, lecithine.................................................................................9
6.4 Transport van lipiden................................................................................................................9
6.5 Eigenschappen en toepassingen van voedingsvetten...............................................................9
6.6 Vetten in ons voedsel.............................................................................................................10
6.7 Aanbevelingen voor vetten....................................................................................................10
H7 Aminozuren en eiwitten..............................................................................................................11
7.1 Structuur van aminozuren en eiwitten...................................................................................11
7.2 Functies van eiwitten.............................................................................................................11
7.3 Eigenschappen en toepassingen van voedingseiwitten..........................................................11
7.4 Kwaliteit van eiwitten in voeding...........................................................................................11
7.5 Eiwitten in ons voedsel...........................................................................................................11
7.6 Eiwitbehoefte en aanbevelingen voor eiwitten......................................................................11
7.7 Eiwitondervoeding.................................................................................................................11
H9 Vitamines....................................................................................................................................12
9.1 Vitamines in het heden en verleden......................................................................................12
9.2 Definitie en naamgeving........................................................................................................12
9.3 Functies van vitamines...........................................................................................................12
, 9.4 In vet en water oplosbare vitamines......................................................................................13
9.5 Oorzaken van vitaminedeficiënties........................................................................................13
9.6 Voedingssupplementen..........................................................................................................13
9.7 Rachitis en osteomalacie........................................................................................................13
H10 Mineralen en water...................................................................................................................15
10.1 Mineralen en hun functies...................................................................................................15
10.2 Vocht- en elektrolytenbalans...............................................................................................15
10.3 Macro-elementen: calcium en kalium..................................................................................16
10.4 Spoorelementen: jodium, zink, seleen en ijzer.....................................................................16
H12 Voeding bij zwangerschap en lactatie........................................................................................17
H13 Zuigelingenvoeding...................................................................................................................21
13.1 Borstvoeding en flesvoeding................................................................................................21
13.2 Borstvoeding........................................................................................................................21
13.3 Flesvoeding..........................................................................................................................22
13.4 Bijvoeding............................................................................................................................22
13.5 Suppletie..............................................................................................................................23
13.6 Diarree, braken, obstipatie bij zuigelingen...........................................................................23
H14 Voeding voor peuters en kleuters..............................................................................................24
14.1 Aandachtspunten bij de voeding voor peuters en kleuters..................................................24
14.2 Ontwikkeling van 1-4 jaar.....................................................................................................24
14.3 Eetlust, smaak en grilligheid.................................................................................................24
14.4 Eetopvoeding.......................................................................................................................25
14.5 Behoefte aan voedingstoffen en voedingsmiddelen............................................................25
H15 Voeding voor schoolkinderen en adolescenten.........................................................................26
15.1 Aandachtpunten voor voeding voor schoolkinderen...........................................................26
15.2 Aandachtspunten voor voeding voor adolescenten.............................................................26
H16 Voeding voor volwassenen........................................................................................................27
H16.7 Osteoporose......................................................................................................................27
H17 Voeding voor ouderen...............................................................................................................28
17.1 Aandachtspunten bij de voeding van ouderen.....................................................................28
17.2 Zorg voor de voeding............................................................................................................28
17.3 Fysiologische factoren..........................................................................................................28
17.4 Voedingsadviezen voor ouderen..........................................................................................29
H21 Voeding met veranderde consistentie.......................................................................................30
, 21.4 Parenterale voeding.............................................................................................................30
H24 Ondervoeding............................................................................................................................30
24.6 Energie-eiwitverrijkt dieet....................................................................................................30
H25 Voeding bij ziekten van het maag-darmkanaal, de lever, galblaas en pancreas.........................30
25.6 Ziekten van het colon...........................................................................................................30
, H4 Voeding bij gezondheid en ziekte
4.1 Voeding en gezondheid
Macronutriënten zijn eiwitten, vetten en koolhydraten. Ze leveren energie en het lichaam heeft er vrij
veel van nodig. Micronutriënten zijn vitamines en mineralen. Ze leveren geen energie en het lichaam
heeft er veel minder van nodig dan macronutriënten.
Een goed lichaamsgewicht is een voorwaarde voor een goed werkend immuunsysteem. Uitdaging van
de huidige voedingswetenschap is de mechanismen bloot te leggen waar voeding een rol speelt in de
preventie van chronische ziekten zoals coronaire hartziekten, diabetes en bepaalde vormen van
kanker.
4.2 De spijsvertering
De macronutriënten zijn te groot om direct in het bloed opgenomen te kunnen worden. Zij moeten
eerst chemisch verkleind worden. Dit wordt vertering genoemd en vind plaats in het maag-
darmkanaal. Vitamines en mineralen kunnen zonder verdere bewerking worden opgenomen. Als de
voedingsstoffen klein genoeg zijn, worden ze in bloed en lymfe opgenomen, dit heet resorptie.
Voor de vertering en de resorptie van voedingsstoffen zijn de maag-darmmotoriek en de secretie van
spijsverteringssappen essentieel.
In de dunne darm wordt het voedsel verteerd en geresorbeerd. De vertering vindt deels plaats in het
darmlumen en deels in de epitheelcellen van de darmwand. Eiwitten en koolhydraten worden in het
darmlumen door enzymen verder afgebroken.
4.3 Behoefte aan voedingsstoffen
De voeding levert heel veel verschillende stoffen: de macronutriënten, micronutriënten, water en
vezels. Van ongeveer 50 stoffen is bekend dat deze onmisbaar zijn voor de stofwisseling. Ze moeten
via de voeding worden opgenomen, omdat ze onvoldoende door het lichaam worden gemaakt. Tot
essentiële voedingsstoffen horen: eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen en water.
Behalve voldoende voedingsstoffen heeft het lichaam ook voldoende energie nodig. Een te grote
opname van voedingsstoffen kan niet worden uitgescheiden zoals bij te veel vitamines en mineralen,
er ontstaat dus overgewicht.
4.4 Aanbevolen hoeveelheden aan voedingsstoffen en voedingsmiddelen
De Nederlandse aanbevelingen voor voedingsstoffen worden opgesteld door de Gezondheidsraad en
gepubliceerd onder de titel Voedingsnormen. Voor het opstellen van de voedingsnormen wordt
gebruik gemaakt van de adviezen die in Europees verband zijn opgesteld door de EFSA.
De aanbevolen hoeveelheden komen tot stand door na te gaan wat de behoefte is van groepen
mensen van hetzelfde geslacht en binnen een bepaalde leeftijdsklasse. Met aanbevolen
hoeveelheden worden deficiëntieziekten voorkomen, worden de voorraden op peil gehouden en
kunnen normale belastede situaties zoals menstruatie en kortdurende stress worden opgevangen.
De ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) komt tot stand door de gemiddelde behoefte te
verhogen tweemaal de standaarddeviatie. Dit is een statische benadering, waardoor in principe de
behoefte van 97,5% van de groep waarvoor de aanbeveling geldt wordt gedekt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cvdmunt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.