Samenvatting DEEL 1 Kristof Eeklo
Vak: Juridische, financiële en organisatorische aspecten van de gezondheidszorg
Schakeljaar Management en beleid
Je kan de 2 delen ook kopen in een voordeelbundel
JURIDISCHE, FINANCIËLE EN
ORGANISATORISCHE ASPECTEN VAN DE
GEZONDHEIDSZORG
1 GEZONDHEIDSZORGSYSTEMEN (internationaal) ............................................................................. 2
1.1 Inleiding ..................................................................................................................................2
1.2 Evolutie in de uitgaven........................................................................................................... 22
1.3 Zorgaanbod ........................................................................................................................... 27
1.4 Work force (=belangrijkste zorgverleners in gezondheidszorgsysteem) ................................... 29
1.5 Resultaat van het gzz systeem................................................................................................ 44
2 ORGANISATIE VAN HET BELGISCH GEZONDHEIDSZORGSYSTEEM: ALGEMENE INTRODUCTIE .... 53
2.1 Historiek Belgisch gezondheidszorgsysteem ........................................................................... 53
2.2 Uitgangspunten financieringsmechanismen ........................................................................... 56
2.3 Organisatie financiering ......................................................................................................... 63
2.4 De 3 complicerende factoren van de gezondheidszorgorganisatie .......................................... 69
3 ZIEKENHUISFINANCIERING ............................................................................................................ 73
3.1 Financiering niet-medische activiteit ...................................................................................... 74
3.2 Relatie financieringssysteem en kwaliteit ............................................................................... 78
3.3 Enige rechtstreekse link met kwaliteit: Pay For Performance .................................................. 88
4 FINANCIËLE AFSPRAKEN TUSSEN ARTSEN EN ZIEKENHUIZEN........................................................ 91
4.1 Financiële resultaten ziekenhuizen ......................................................................................... 91
4.2 Honoraria vs. BFM ................................................................................................................. 92
4.3 Formalisering via “financiële regeling” ................................................................................... 95
4.4 Systemen van kostenregeling ................................................................................................. 95
5 ACTUELE HERVORMINGEN ............................................................................................................ 98
5.1 The strategy that will fix health care ....................................................................................... 98
5.2 Hervorming ziekenhuisnetwerken .......................................................................................... 99
5.3 Examenvraag ....................................................................................................................... 108
5.4 The strategy that will fix health care ..................................................................................... 109
6 Examenvragen Juridische aspecten ............................................................................................. 114
Pagina 1 van 115
,Les 1: 15/02/2023
1 GEZONDHEIDSZORGSYSTEMEN (internationaal)
1.1 Inleiding
Er is een evenwicht tussen doelstellingen van gezondheidszorgsystemen en financiële bedreigingen.
Bespreking van het spanningsveld tussen doelstellingen van ons gezondheidszorgsysteem en de
financiëlebedreigingen op overheidsniveau.
• Wat zijn de doelstellingen voor een gezondheidszorgsysteem? (Europese context)
✓ Universele dekking
❖ Alle inwoners van de Europese lidstaten moeten door een ziekteverzekering gedekt
zijn
✓ Financiële solidariteit
❖ Betekent dat er financiële stromen zijn van leden die verzekerd zijn, naar andere
personen
~solidariteitsprincipe: degenen die gevat worden door ziekte worden
beschermd door anderen die bijdragen tot het ziektesysteem.
❖ Bv: Alle inwoners ziekteverzekering aanbieden
✓ Billijke toegankelijkheid
❖ Aanbod toegankelijk in verschillende regio’s van de lidstaten
✓ Kwalitatief aanbod
❖ Dat het aanbod zelf van voldoende hoge kwaliteit is
✓ Preventie
✓ Paraatheid (toegevoegd in 2021)
❖ Heeft te maken met de covidcrisis
❖ De paraatheid van gezondheidszorgsystemen om op te schalen en een flexibel
aanbod te kunnen aanbieden aan de gebruikers
❖ Belangrijke doelstelling in de laatste 2-3 jaar
✓ ➔ Enkele doelstellingen die vastgelegd zijn door de Raad van Europa in 2006 (orgaan dat
vooral met mensenrechten bezig is en voor de rest niet zo zwaar weegt in de
besluitvorming op Europees vlak, adviesorgaan dat zeer ruim samengesteld is met veel
lidstaten)
Pagina 2 van 115
, • Welke financiële bedreigingen zijn verbonden aan een gezondheidszorgsysteem?
✓ Economische context
❖ Je moet voldoende middelen hebben om die doelstellingen te kunnen realiseren
❖ = Hoeveel middelen er beschikbaar zijn om aan gezondheidszorg te besteden
✓ Verouderende bevolking
❖ Vergrijzing brengt extra kosten met zich mee
❖ Ziektelast neemt toe
✓ Technologische vooruitgang
❖ Meer en meer apparatuur beschikbaar om innovatieve behandelingen te kunnen
aanbieden
❖ Bedreiging: Zware apparatuur en andere technologische innovaties brengen extra
kosten met zich mee
✓ Marktmechanismen
❖ Financiële kost is een bedreiging voor de continuïteit van het
gezondheidszorgsysteem
❖ Als financieel systeem en de concurrentie tussen gezondheidszorgaanbieders niet
optimaal is, dan kan het een kost verhogend effect hebben op macro vlak
1.1.1 ECONOMIC VS. FISCAL SUSTAINABILITY
• Wat omvat economic sustainability?
✓ Heeft te maken met groei in gezondheidsuitgaven in verhouding tot het BBP
❖ evolutie in uitgaven >< evolutie in BBP
❖ BBP: toegevoegde waarde van alle in een land geproduceerde goederen
✓ Uitgaven zijn onder controle tot het punt wanneer de maatschappelijke kost voor de
gezondheidszorguitgaven kleiner is dan de toegevoegde waarde (BBP)
❖ Uitgaven zijn onder controle tot punt waar maatschappelijke kost voor de
gezondheidsuitgaven de toegevoegde waarde voor deze uitgaven overstijgt
❖ Steeds relatief t.o.v. andere economische activiteiten (je moet dat in proportie
bekijken)
✓ Kunnen de financiële mogelijkheden de uitgaven voor gezondheidszorg gaan dragen?
❖ Wanneer zal de groei in uitgaven onze economische draagkracht bedreigen?
❖ De kans dat groei in uitgaven economische draagkracht bedreigt, is groter in
stagnerende of krimpende economie
Kans is groter in een stagnerende of krimpende economie omdat het dan uw
beschikbare middelen gaat bedreigen
Pagina 3 van 115
, • Verhouding groei gezondheidszorguitgaven en BBP tot eerste crisisjaren (Figuur 1)
✓ X-as: Jaarlijkse groei in BBP per hoofd van de bevolking
✓ Y-as: jaarlijkse groei in gezondheidszorguitgaven in betrokken gezondheidszorgsystemen
✓ Deze grafiek geeft de verhouding weer van 1990 tot 2012
❖ 2012: aanvang van de financiële crisis die in 2009 begonnen is
✓ De meeste landen bevinden zich boven de rode lijn ➔ De groei van de
gezondheidszorguitgaven in deze periode was in de meeste landen veel groter dan de groei
in het BBP
❖ Deze verhouding kan je moeilijk lang volhouden dus dit is een bedreiging voor de
financiële draagkracht van de gezondheidszorgsystemen geweest
❖ Ook in België woog de verhouding meer door in het voordeel van de groei van de
uitgaven
• Verhouding groei gezondheidszorguitgaven en BBP (Figuur 2)
✓ Deze grafiek geeft de verhouding weer van 2005 tot 2020
✓ Donkerblauw: groei van de gezondheidszorguitgaven lichtblauw: groei BBP
✓ 2009 (begin van de financiële crisis):
❖ De groei van de gezondheidszorguitgaven is zeer drastisch gezakt ten aanzien van
het BBP (overal in de OECD landen: goed ontwikkelde landen: Organisatie van
economische samenwerking en ontwikkeling, groep van landen die zich vooral in
Europa situeren en Noord-Amerika)
✓ Hier zien we een belangrijke knik in het BBP tijdens de financiële crisis.
❖ Beleidsmakers waren verast door de drastische daling in het BBP in de eerste
crisisjaren
✓ Hier stellen we vooral vast dat er een vertraagd effect was bij de gezondheidszorguitgaven
❖ Men heeft ook maatregelen genomen om ook de gezondheidszorguitgaven onder
controle te houden maar dat heeft wel wat vertraging gehad
❖ Men moest tijdens de financiële crisis enkele maatregelen nemen op
overheidsniveau om de economie te redden en dat heeft enkele jaren geduurd.
✓ Pas in 2010-2011 zijn de 2 lijnen dichter bij elkaar gekomen, dan zien we een gelijkaardige
evolutie tussen beiden. Nadien zien we dat er een veel gezondere verhouding was tussen
beiden dan in de voorafgaande jaren (toen stegen uitgaven veel sterker dan het BBP)
✓ 2020: Covidcrisis
❖ Op OECD niveau was er dan plots een zeer sterke stijging van de
gezondheidszorguitgaven en een sterke daling van het BBP
❖ Er moesten extra uitgaven gebeuren maar dit zorgde voor een spanning met het BBP
Pagina 4 van 115
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studX. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,49. Je zit daarna nergens aan vast.
