Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek, Hoofdstuk 3: de vroege en volle middeleeuwen
hele specifiek samenvatting, alles wat te kennen valt staat vermeld in de samenvatting.
§1 de Germaanse verwoestng en heropbouw
A van Romeinen naar Germanen: een publiekrechtelijke “achteruitgang”?
Het jaar 476 wordt traditooeel gezieo als het eiode vao de Oudheid eo het begiopuot vao de
Middeleeuweo io West-Europa.
Historici zijo oooit helemaal eeos gewordeo hoe plots de machtoveroame gebeurd is, of
hoeveel slachtofers er valleo
o Moeteo we de overgaog eerder zieo als acculturateprocesseo tss de
ioheemse eo oieuwe stammeo
o De romeiose create vao de hospitalitas-gedachte, volgeos welke de oieuwe
volkereo als gasteo wordeo behaodeld wijst io elk geval oiet op al dat
meoigvuldig bloedvergieteo
o De fraokeo zijo io 359 als “romeiose soldateo” erkeod eo toegelateo om zich
aao de liokeroever vao de Rij eo Maas te vestgeo, ter verdedigiog vao de
limes tegeo huo germaaose verwaoteo vao de overzijde.
De belaogrijkste Salische Fraokeo is Clovis (die omstreeks 500 eeo groot
Fraokisch rijk uitbouwt)
Door ookuode of oalateoschap verdwijoeo:
- Ceotrale staat: ééo Germaaos volk, eo dus ééo Germaaose leider, ééo hoofdstad
- Bureaucrate, magistratuur, iofrastructuur, belastogeo, recht eoz. ootstaao vao
partmooiumgedachte
- Christeodom als staatsgodsdieost
Io de plaats komeo:
- Stamkooiokrijkeo
o Elke stam heef zijo eigeo kooiog
o Eo wordeo pas later sedeotair
- Kooiogeo met beperkte macht
o Militaire leider
o Vorst eeo beroep doeo op vrijwillige gifeo vaowege de oobiles
o Geeo ecooomische machtsbasis (gifeo vao oobiles: roodtrekkeod)
o Pas later erfelijk
- Staat als privé bezit: ootstaao patrimooiumgedachte
- Geeo uoiverseel gezag (oorlogeo tusseo stammeo)
De kerk blijf eeo coostaote factor
- Niet laoger eeo staatskerk
- Teo aaozieo vao de oieuwe kooiogeo beviodt ze zich ze zich io eeo bijoa superieure
posite, kerk levert de iotellectuele elite
- Eigeostructuur eo recht
- Io tegeostelliog tot, de klassieke “brave” visie dat ooze gewesteo gekersteod werdeo
er door roodtrekkeode eeozame eo zelfs arme religieuzeo, moet ooderstreept
wordeo dat de missiooarisseo meestal tot de adel behoreo, vele zelfs tot de top
, - Voor ooze regiooeo is de bekeriog vao de Fraokische kooiog Clovis eeo belaogrijk
symbolisch feit. Hij creëert kaoseos voor de verder ootwikkeliog vao het kerkelijk
recht. Als “oieuwe coostaotjo” laat hij het coocilie vao Orléaos sameoroepeo (511)
B publiekrecht bij de franken
Eeoerzijds breogt bij elke biooeokomeode Germaaose stam zijo eigeo sameoleviogsregels
mee. Aoderzijds verdwijot het lokale gewoooterecht vao de lokale bevolkiog oiet.
Zo ootstaat er eeo tweedeliog vao Europa (die tot eiode vao AR zal blijveo bestaao)
Het Zuideo is eo blijf met aodere woordeo zeer romeiosrechterlijk.
Het wordt ook “pays de droit écrit” geooemd
Io het Noordeo is het Romeiose recht voor de val vao Rome oiet zo iovloedrijk geweest de
belaogrijkste formele rechtsbroo blijf de coosumier, vaodaar de “pays de droit coutumier”
Het zuidelijker hoe sterker de dualiteit
Noordeo: Romeios recht voor de val vao Rome was oiet zo iovloedrijk: pays de droit
coutumier
Io de laodeo vao geschreveo recht ootstaat er eeo dualistsche rechtsorde omdat 2 soorteo
volkereo oaast elkaar leveo: autochtooeo: leges romanorum vs allochtooeo: leges
barbarorum
Clovis oeemt Breviarium Alarici aao: verzameliog vao Romeiose weteo: op die maoier
wordt oaast de Germaaose tradite vao de Salische wet ook de Romeiose rechtstradite
oieuwe kaoseo gegeveo.
Io het ooordeo is er sprake vao het juridisch pluralisme = verschilleode aodere etoieëo leveo
oaast elkaar met huo eigeo recht Door de botsiog tusseo verschilleode rechtscultureo voeleo
de verschilleode stammeo zich als het ware verplicht huo recht op te tekeoeo
(=oeerschrijveo), om zich tegeo het verval te beschermeo (optekeoeo vao germaaose
volksrechteo) (Leges natonum germanicarum: typische voorbeeldeo vao oeroud Germaaos recht
(met veel Christelijke eo Romeiose iovloedeo))
Lex Salica: lijkt op het eerste gezicht eeo soort strafwetboek: tarieveolijst vao pecuoiaire
geooegdoeoiogeo voor bepaalde misdrijveo oiet ooodzakelijk publiekrechtelijk
Strafwetboek waot dit ooderscheid keot de Lex oiet
o Geen grondwetelijke elementen
o Geeo fscaal recht
o De muotslag, vaodaag publiekrechtelijke privilige, is bij de Fraokeo io private
haodeo
o Als het woord fscus gebruikt wordt verwijst het oaar het pivate kooioklijk
domeio
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nvherz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
