H8: Attributietheorie
Attributies geven antwoord op “wat is de oorzaak?”
Iedereen probeert constant waarneembaar gedrag te verklaren door middel van niet-
waarneembare oorzaken, volgens Heider
1 FUNDAMENTEN
Andere soorten attributies die niet louter oorzakelijk zijn:
1. Dispositionele attributie: verklaringen in termen van persoonlijkheidstrekken
2. Redenen: doel van gedrag verklaren, niet de oorzaak maar wel de waarom
3. Excuses: verklaringen om verantwoordelijkheid te ontkennen, gegeven in plaats van
de echte oorzaak.
1.1 CAUSALE DIMENSIES
Dimensies van causaliteit:
Locus (intern of extern)
Stabiliteit
Controleerbaarheid
(intentionaliteit)
Globaliteit
Oorzaken kunnen geplaats worden
op elk van deze dimensies.
1.2 SPONTAAN EN
BEWUST ZOEKEN VAN OORZAKEN
Mensen gaan vaak spontaan verklaringen geven voor gedrag.
Onverwachte gebeurtenis grotere attributionele activiteit
Negatieve gebeurtenis grotere attributionele activiteit
Verlies van controle meer attributies
Negatieve gemoedstoestand meer attributies om gevoelens af te zwakken of een
oplossing te zoeken
Conversationele regels sprekers geven enkel verklaringen die informaties zijn voor
de luisteraar
1.3 AFLEIDEN VAN OORZAKEN: COVARIATIE
Waarnemers gaan de oorzaak van een gebeurtenis zoeken door covariatie. Het effect wordt
toegeschreven aan de conditie Die aanwezig is als het effect aanwezig is en die afwezig is als
het effect afwezig is. (Kelley)
, 1.3.1 Kelley’s ANAVO model
Covariatieprincipe = ANOVA model
Bij het toeschrijven van de oorzaak zijn 3 soorten informatie essentieel, deze beschrijft de
variatie van het resultaat over de personen, tijd en stimuli.
1. Consensus: de mate waarin her resultaat voorkomt bij alle of enkele actoren
2. Consistentie: de mate waarin het resultaat voorkomt op alle of 1 tijdstip(pen)
3. Distinctiviteit: de mate waarin het resultaat optreedt bij alle of 1 stimuli
Op basis van deze informatie kan de waarnemer een oorzaak toeschrijven aan 1 van deze
condities of een combinatie ervan.
Kritiek:
Covariatie is niet onfeilbaar en niet de enige manier
Proefpersonen worden vaak informatie aangeboden waarin de covariatie reeds
verwerkt was.
Mogelijk dat het eigenlijke denkproces anders verloopt
1.3.2 Joint model van Van Overwalle en Heylighen
Dit is gebaseerd op een combinatie van 2 causaliteitsprincipes van verschil en
overeenkomst. Het is een uitbreiding van het ANOVA model.
Methode van verschil: vergelijkt gebeurtenissen met verschillende effecten, en stelt dat de
oorzaak ligt bij de conditie die het verschil maakt in beide gevallen. (interne, onstabiele en
specifieke oorzaken)
Methode van overeenkomst: vergelijkt gebeurtenissen met hetzelfde effect en stelt dat de
oorzaak de conditie is die altijd aanwezig is samen met het effect. (externe, stabiele en
globale oorzaken)
Dit is het enige model tot het verband leg tussen het waarnemen van oorzaken en causale
dimensies die belangrijk zijn in motivatie en emotie.
1.4 IMPLICIETE ATTRIBUTIES: CONNENTIONISTISCHE
BENADERING
Causale verbanden worden voor onbewust gelegd zodat we weten wat er gebeurt.
1.4.1 Spontane attributies
Als verklaring voor spontane causale oordelen hebben we connectionistische modellen.
Deze zijn gebaseerd op eenvoudige, mechanistische principes van leren of conditioneren.
Oorzaken = connecties tussen stimuli en het gevolg
Deze connecties kunnen geleidelijk aangebouwd worden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambervanransbeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,66. Je zit daarna nergens aan vast.