Samenvatting Basiskinesitherapie 1: basisonderzoek

Basiskinesitherapie: Basisfunctieonderzoek
1. Anamnese

1) Aanmelding/administratieve anamnese
- Naam
- Adres
- Huisarts
- Verwijzende arts
- Telefoon
- Verzekering
- Leeftijd
- Geslacht
- Beroep
- Hobby
- Sport

2) Speciële anamnese
- Hulpvraag
Bv.: Wat hoopt de patiënt te bereiken?
- Functioneringsprobleem:
o Wat is de klacht?
 Pijn (aard, lokalisatie, intensiteit)
Bv.: VAS-score
 Houdings- en bewegingsstoornissen (bewegingsbeperking, krachtsverlies,
incoördinatie, geluiden)
Bv.: beperkte ROM
 Gevoelsstoornissen (uitvals- of prikkelingsverschijnselen)
 Andere (spraak, bewustzijn, oedeem/zwelling, …)
 Activiteitsbeperking
 Participatieprobleem
o Hoe is de klacht ontstaan?
 Trauma (trauma-analyse maken)
 Onevenwicht belasting/belastbaarheid (spontaan acuut of spontaan
geleidelijk)
 Andere
- Wanneer is de klacht ontstaan?
- Beloop ervaren functioneringsprobleem:
o Korte tijdslijn
Dag/nacht ritme
o Lange tijdslijn
Sinds ontstaan klacht tot nu
- Factoren van invloed op ervaren functioneringsprobleem:
o Welke invloeden zijn klachtvermeerderend?
o Welke invloeden zijn klachtverminderend?

, 3) Aanvullende anamnese
- Conditieverminderende factoren
Bv.: stress, roken, drinken, slaaptekort, …
- Nevenpathologie(ën)
- Eerdere ziekten/aandoeningen
- Familiale ziekten/aandoeningen
Bv.: Grootouders met artrose
- Medische verrichtingen, andere/eerdere zorg
- Gebruikte hulpmiddelen
Bv.: brace, tape, …
- Medicatie
- Wijze van omgang met functioneringsprobleem
- Ziektepercepties
Gedachten en gevoelens van de patiënt over klacht en/of gezondheidstoestand

4) Sociale anamnese
- Soort werk/bezigheden
- Woonomgeving/situatie
- Thuissituatie
- Opleidingsniveau
- Leefstijl


2. Inspectie

 Door systematische waarneming en links-rechtsvergelijking van het lichaam van de
patiënt, zichtbare veranderingen vast te stellen en te registreren.
Bv.: hypertonie (meer spanningen dan normaal) of hypertrofie (meer opgeblazen spieren dan normaal)
 Start vanaf de patiënt binnenwandelt wordt tijdens het functieonderzoek verdergezet
aangezien bepaalde bevindingen pas tijdens het bewegen zichtbaar worden.
 De eigenlijke inspectie situeert zich na de anamnese en voor het functieonderzoek.

2.1 Algemene inspectie

Men gaat telkens aandacht besteden aan:
- Activiteiten uit het dagelijkse leven
- Lichaamsbouw
Bv.: sportief, obees, …
- Algemene presentatie
- Statiek
Hoe staat de patiënt?
- Vormafwijkingen
Gaat meestal over zachte lichaamsdelen zoals musculatuur
- Defecten aan huid en nagels, afwijkingen in beharing
Kan wijzen op slechte bezenuwing
- Gebruik van kunst- en hulpmiddelen
Bv.: kruk, rolstoel, …

, Voorwaarden voor een goede inspectie zijn:
- Patiënt in een ontspannen uitgangshouding, zoveel mogelijk ontkleed
- Therapeut op +/- 3m van patiënt
- Symmetrische lichtinval

2.2 Inspectie van ventraal

Volg de mediaanlijn (loodlijn) van boven naar beneden
- Midden voorhoofd
- Midden neus
- Kin
- Incisura jugularis
- Processus xiphoideus sterni
- Navel
- Symphysis pubis
- Tussen beide mediale femurcondyli
- Tussen beide mediale malleoli

Kijk naar:
- Stand van het hoofd
- Symmetrie schouderlijn/nek
- Symmetrie clavicula
- Symmetrie van de tepels
- Symmetrie okselcontact
- Symmetrie schouders
- Symmetrie tailledriehoeken (luchtfiguren tussen
ribbenboog, bekkencontouren en armen)
- Symmetrie ribben(boog), bekken, armen (ellebogen, pols,
hand en vingers)
(bv.: afstand armen van de romp)
- Bekkenvleugel palperen (vooraan) en duimen onder SIAS steken om symmetrie te
bevestigen
- Loodlijn vanuit SIAS naar knie naar midden voet
- Symmetrie in de luchtfiguur tussen de benen
- Stand van knieën (Bv.: valgusstand x benen en varus o benen)
- Symmetrie enkel/voet/tenen
Over het hele lichaam:
- Musculatuur (Bv.: hypertonie)
- Contouren (Bv.: zwelling, atrofie, …)
- Kleur

,2.3 Inspectie van dorsaal
Volg de mediaanlijn (loodlijn) van boven naar beneden
- Midden hoofd
- Bilnaad
- Tussen beide mediale femurcondyli
- Tussen beide mediale malleoli
Kijk naar:
- Stand van het hoofd
- Symmetrie schouderlijn/nek
- Symmetrie scapulae
- Symmetrie okselcontacten
- Symmetrie tailledriehoeken
- Symmetrie ribben, bekken, armen (elleboog, pols en hand)
- Bekkenvleugel palperen (achteraan) en handen op crista
iliaca duwen om symmetrie te bevestigen
- SIPS en trochantor major palperen om symmetrie te
bevestigen
- Symmetrie ellebogen
- Statiek wervelkolom
- Scoliose
- Symmetrie bilplooien
- Symmetrie knieplooien
- Symmetrie in de luchtfiguur tussen de benen
- Stand van knieën (Bv.: valgusstand)
- Symmetrie enkel/voet/zichtbare tenen
- Symmetrie achillespezen
Over het hele lichaam:
- Musculatuur (Bv.: hypertonie)
- Contouren (Bv.: zwelling, atrofie, …)
- Kleur

Beenlengteverschil aan de hand van:
- Symmetrie crista iliaca (palpatie)
- Symmetrie SIPS (palpatie)
- Symmetrie bilplooien
- Symmetrie trochanters major (palpatie)
- Symmetrie knieplooien
- Symmetrie beide malleoli medialis

,2.4 Inspectie van lateraal

Volg de mediaanlijn (loodlijn) van boven naar beneden:
- Processus mastoideus
- Acromion
- Epicondylus lateralis humeri
- Trochantor major
- Caput fibulae
- Os cuboideum
Kijk naar (langs beide kanten!):
- Cervicale lordose
- Thoracale kyfose
- Lumbale lordose
- Cervico-thoracale overgang
- Stand schouders
- Stand ellebogen
- Stand pols/hand
- Bekkenstand (Bv.: anteflexie, retroflexie, …)
- Stand heupen
- Stand knieën
- Stand enkel/voet
Over het hele lichaam:
- Musculatuur (Bv.: hypertonie)
- Contouren (Bv.: zwelling, atrofie, …)
- Kleur




2.5 Lokale inspectie

 Enkel de plaats van de klacht
 Telkens ook goed naar de huid kijken
 Alle musculatuur en botstructuren die te maken hebben met het gewricht waarin de
pijn plaatsvindt, goed bekijken langs meerdere uithoeken (dorsaal/lateraal/…)

2.5.1 Inspectie elleboog/voorarm

,- Hoe komt de patiënt binnen?
- Vergelijk de stand van de elleboog en de contouren met de gezonde zijde.
- Is er een valgusstand of hyperextensie van het gewricht?
- Vergelijk de conditie van de houd (kleur, littekens, zwelling, letsel)
- Atrofie of hypertrofie?

2.5.2 Inspectie schouder
Hoe komt de patiënt binnen?

Inspectie van ventraal:
- De contouren van de schoudergordel: gevormd door de skeletdelen van de scapula,
het acromion en de clavicula en door de musculatuur van de schoudergordel. Let op
atrofie.
- De nek-schouderlijn: even hoog?
- Is er een (sub)luxatiestand van het acromioclaviculair gewricht?
- Het okselcontact: symmetrisch?

Inspectie van lateraal:
- Stand van de schouders:
o Naar achter geeft over het algemeen een fiere indruk
o Naar voor geeft over het algemeen een slappe indruk
o In veel gevallen van klachten in het nek- schoudergebied blijkt de houding
medeverantwoordelijk te zijn voor de klachten. Houdingscorrectie maakt dan
ook een belangrijk onderdeel van de therapie uit.

Inspectie van dorsaal:
- Scapula: even hoog? Steken ze opvallen naar dorsaal uit (zoals het geval bij
verlamming van M. serratus anterior)?

2.5.3 Inspectie van pols/hand
- Hoe komt de patiënt binnen? Stand van de pols en de gewrichtjes van de hand.
- Zwelling? Van de hele hand of lokale zwelling?
- Atrofie?
- Kleurveranderingen?
- Veranderingen van huid: glimmen, pigmentatie, schilferen, vlekken?


3. Korte palpatie

 Niet naar structuren zoeken zoals bij palpatie anatomie
 Zowel voor als na functieonderzoek
 Zoeken naar warmte en zwelling (= ontstekingstekens)

,Basisfunctieonderzoek:
 Na anamnese
 Na algemene en lokale inspectie
 Na korte palpatie
4. BFO Elleboog

4.1 Actief functioneel BFO
 Hand naar mond brengen
 Grijpbeweging
 Steunen met gestrekte en meer gebogen ellebogen
 Hanteren telefoon
 Uit een kop drinken
 Sleutel omdraaien
…
In kader van ICF, met name voor het bepalen van de activiteitsbeperking, wordt de
functionaliteit ter hoogte van de elleboog/ voorarm nagegaan door de patiënt een aantal
activiteiten te laten uivoeren.
De therapeut observeert hoe die activiteiten uitgevoerd worden en beoordeelt ook het
optreden van pijn (functiestoornis).

4.2 Actief lokaal-anatomisch BFO
 Flexie
o Uitgangshouding: Zit (evt. krukje)
o Beide kanten samen testen
o Spieren:
 M. Biceps brachii
 M. brachialis
 M. brachioradialis
o Ligamentaire rem
 Lig. Collateralia (vooral de ulnare)




 Extensie
o Uitgangshouding: zit (evt. Krukje)
o Beide kanten samen testen
o Spieren:
 M. triceps brachii
o Ligamentaire rem:
 Beenderig geremd door de apex van het
olecranon in fossa olecrani

,  Lig. Collateralia (vooral de ulnare)
 Supinatie
o Uitgangshouding: zit, elleboog 90°, pols in
middenpositie tussen pro- en supinatie
o Beide kanten samen testen
o Spieren:
 M. biceps brachii
 M. supinator
o Ligamentaire rem:
 Door lig.annulare radii zijn alleen rotatie
mogelijk tot 135° (lig.quadratum)


 Pronatie
o Uitgangshouding: zit, elleboog 90°, pols in
middenpositie tussen pro- en supinatie
o Beide kanten samen testen
o Spieren:
 M. pronator teres
 M. pronator quadratus
o Ligamentaire rem:
 Door lig.annulare radii zijn alleen rotatie
mogelijk tot 135° (lig.quadratum)


4.3 Passief BFO
 Flexie
o Uitgangshouding: zit, elleboog in anatomische positie
o Eerst niet-aangedane zijde erna aangedane zijde testen
o Niet – contractiele structuren:
 Art. humero-ulnaris
 Art. Humero- radialis
o Eindgevoel: zacht
o ROM: 160°

PAS OP! Let op voor handvatting!
 Extensie
o Uitgangshouding: zit, elleboog in anatomische positie
o Eerst niet-aangedane zijde erna aangedane zijde testen
o Niet – contractiele structuren:
 Art. humero-ulnaris
 Art. Humero- radialis
o Eindgevoel: hard
o ROM: 0-15° (hyper)