Nederlands mondelinge
taalvaardigheid
Inhoudsopgave
Fonetisch transcriberen.....................................................................................................................2
Het nut van fonetische transcripties...................................................................................................2
Fonetisch schrift in de praktijk............................................................................................................2
Consonanten....................................................................................................................................................................2
Vocalen, diftongen en semidiftongen...............................................................................................................................2
Diakritische tekens...........................................................................................................................................................2
Bijzonderheden van fonetische transcripties...................................................................................................................2
Het spraakorgaan..............................................................................................................................3
Vocalen en consonanten in het Nederlands......................................................................................3
Vocalen in het Nederlands..................................................................................................................3
Drie parameters om klinkers te beschrijven.....................................................................................................................3
Korte, halflange, lange en bijtonige klinkers.....................................................................................................................3
Consonanten in het Nederlands.........................................................................................................4
Articulatiewijze................................................................................................................................................................. 4
Articulatieplaats...............................................................................................................................................................4
Stem................................................................................................................................................................................. 4
Fonologische processen: wat er met klanken kan gebeuren..............................................................5
Coarticulatie.......................................................................................................................................5
Assimilatie..........................................................................................................................................5
Soorten assimilatie........................................................................................................................................................... 5
Assimilatie van stem.........................................................................................................................................................5
Assimilatie van plaats.......................................................................................................................................................5
Verscherping.......................................................................................................................................6
Deletie................................................................................................................................................6
Deletie van de tussen- en eind-n van het [ən]-cluster......................................................................................................6
H-deletie...........................................................................................................................................................................6
T-deletie...........................................................................................................................................................................6
Deletie van andere consonanten......................................................................................................................................6
Epenthese of insertie..........................................................................................................................6
Enkele uitspraakvalkuilen: vaak gemaakte fouten.............................................................................6
1
, Fonetisch transcriberen
Het nut van fonetische transcripties
In het Nederlandse spellingsysteem zijn er minder lettertekens of grafemen ter beschikking dan dat
er klanken zijn. Er is dus geen een-op-eenrelatie tussen grafeem en klank. Door die ontbrekende een-
op-eenrelatie tussen grafeem en klank, kunnen er homografen ontstaan. Dat zijn woorden die op
exact dezelfde manier geschreven worden, maar verschillen in uitspraak.
Door de kennis van het fonetisch schrift…
Kan je interpreteren hoe je eigen uitspraak klinkt;
Kan je weergeven hoe iemands uitspraak klinkt;
Kan je op een eenvoudige manier soms ingewikkelde klankprocessen beschrijven.
Omdat in fonetisch schrift met elke klank een afzonderlijk letterteken of symbool correspondeert,
zijn fonetische transcripties taalonafhankelijk.
Fonetisch schrift in de praktijk
Consonanten
Vocalen, diftongen en semidiftongen
Behalve de vocalen die eigen zijn aan het Nederlands, zijn er ook enkele vocalen die voorkomen in
leenwoorden. Er zijn ook echte tweeklanken of diftongen. Die bestaan uit een basisvocaal die
verglijdt in een tweede vocaal. Klanken die veel weg hebben van tweeklanken, maar het eigenlijk niet
zijn, worden semidiftongen genoemd.
Diakritische tekens
Accent
Klemtoon
Tilde
Nasaliteit
Punt
Halflange vocaal
Dubbele punt
Lange vocaal
Bijzonderheden van fonetische transcripties
Om te beginnen zet je fonetische transcripties altijd tussen vierkante haakjes.
Vierkante haakjes
Fonetische transcripties
Schuine strepen
Fonemen: de kleinste betekenisonderscheidende deeltjes in taal. Een systematische manier om na
te gaan of twee klanken verschillende fonemen zijn, is de minimaleparentest.
Hoekige haakjes
Grafemen: lettercombinaties die in spelling worden gebruikt om fonemen op te schrijven.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiliennenatens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.