Samenvatting
Samenvatting Kwaliteit van leven bij personen met psychische kwetsbaarheden
De lessen, leerpaden en hoofdstukken in het boek zitten hierin verwerkt van een student zonder herexamens ;)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Kvl psychische kwetsbaarhedenH1. Helikopterblik op onze GGZ
De geschiedenis van de psychiatrie: een kort overzicht
Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Periode 5 Periode 6 Periode 7
De Vanaf 300 Vanaf 1600 19e eeuw eerste helft start 2e helft na 2010
préhistorie na Christus – tot 1800 (jaren 180O) 20e eeuw 20e eeuw tot nu
en de tot 1600 (jaren 1900) (=na 1950 tot
oudheid 2010)
Grote lijnen in de geschiedenis die ons gebracht hebben tot de geestelijke gezondheidszorg
‘Bezetenen werden patiënten die geestelijke zorg nodig hebben’
EERSTE PERIODE valt samen met de prehistorie en de oudheid.
In de prehistorie was de oorzaak van ziektes werd gelegd bij geesten die ze hadden beledigd. Hun
poging om die te doen genezen in de periode van de neolithicum was door schedelboringen, zo de
boze geesten uit de gekwelde lichamen te bevrijden.
Oudheid: 2 personen met grote invloed op de GGZ: Hippocrates (460-370 v.Chr.) en Galenus van
Pergamon (130-200 n.Chr.)
Hippocrates, ook wel ‘de vader van de geneeskunde’ genoemd, brak met de
opvatting dat ziekte het gevolg was van de invloed van een boze geest
Hippocrates: ziekte is veroorzaakt door onjuiste mengeling van 4 lichaamsvochten bloed, slijm,
gele en zwarte gal
Krankzinnigheid is een hersenziekte en gaf ze warme en koude baden, rust en een dieet
Galenus van Pergamon: beschrijving van het zenuwstelsel
Hij verdeelde de mensen in 4 types naargelang de overheersing van de 4 lichaamsvochten:
- Bloed: sanguinisch type = levendig en hartelijk van temperament
- Slijm: flegmatisch type = kalm en bedachtzaam
- Gele gal: cholerisch type = opvliegend
- Zwarte gal: melancholisch type = droefgeestig, angstig en pessimistisch
Eind oudheid verspreiding van de Christelijke boodschap = radicale keuze voor zwakke en
onderdrukte mensen: gelovigen moesten hun lot verzachten
1
,TWEEDE PERIODE 300 – 1600
Treurigheid = slechte gedachte en bekoring als 8ste slechtste gedachte toegevoegd door kerkvader
Evagirus van Pontus in 375
590 door paus Gregorius de 7 hoofdzonden opgesteld: afgunst = toegevoegd, versmolt hoogmoed en
ijdelheid en schrapte treurigheid/melancholie
Middeleeuwen Geestelijke stoornis (zotten) = eigen positie in de gesloten agrarische maatschappij
Deel van dorpsgemeenschap
Maatschappelijke patroon verder ontwikkeld = strakke organisatie van stadsleven,
verminderde tolerantie door afwijkend en zonderling gedrag
Stedelingen = zagen de ‘zotten’ als bezeten personen en stoorders van de openbare orde
Opsluiting in dolhuizen
Kwade stoffen uit lichaam laten wegvloeien (genezing):
o drankjes om over te geven
o purgeermiddelen
o aderlatingen toepassen
o kei – steensnijdingen (ipv schedelboringen)
insect in hoofd zorgde voor krankzinnigheid: tijdens slaap in neus kruipen en in de hersenen
veranderen in een kei (zoals een horzel dat in het oor van een paard kruipt als ze dol worden)
met keisnijdingen; aderlatingen, kruiden, magie enz. probeerde de
volksgeneeskunde psychische kwalen te bestrijden
Hermes, Cornelis en Dimpna: bij hun werd ook soelaas gezocht
1100 = meer rechten in leven
Kloosterorden stonden in voor verzorging en de opname
Congregaties1 zagen de medemans achter het waanzinnige gedrag
o Legden zich sinds de 15e eeuw toe op de verzorging: op beperkte schaal
Geesteszieken (middeleeuwen) = nutteloos en gevaarlijk folteringen, verbranding en verbanning
tot in 1750, verdwijning van hekserij en geloof in bezetenheid
Dimpna2 = psychiatrische gezinsverpleging (wereldbekende aanpak)
Dimpna ontpopte zich tot patrones van de bezetenen en geesteszieken
Aantal hiervan bleven in geel en werden onderbracht in gezinnen ontstaan Psychiatrische
gezinsverpleging
1
een instituut van gewijd leven binnen de Rooms-Katholieke Kerk
2
Onthoofd door vader toen ze weg vluchtte (naar de Kempen) omdat ze niet met hem wilde trouwen
2
,DERDE PERIODE 1600 – 1800
Onrustige, razende krankzinnigen, gekken of dollen een donkere tijd met interneringsgolf en
gestichten met erbarmelijke leefomstandigheden
Brutale afsluiting van de samenleving vanuit een liefdadige ingesteldheid
o Kettingen
o Geen zorg of gezonde voeding
o Tegen betaling op zondag gaan bezichtigen
René Descartes: vader van de moderne filosofie
o ‘Ik denk dus ik ben’ & ‘ik ben een denkend ding’
o Denken is een essentie geest afgezonderd w van lichaam = cartiaans dualisme
o Hij zag de wereld als en machine en het menselijk lichaam als mechanisch systeem
dat waarnemingsimpulsen doorgeeft aan de hersenen basis neuropsychologie
VIERDE PERIODE negentiende eeuw
Omwenteling door Franse en industriële revolutie
Geesteszieken = lichamelijk zieke personen met recht op specifiek medische zorg
Band tussen religie en psychiatire houdt op met bestaan
Kritiek op de dolhuizen vervangen door krankzinnigengestichten
Philippe Pinel = bevrijdde geesteszieken van hun boeien en maakte een eind aan technieken
Ontwikkelde ideeën in Parijs over aard en behandeling van psychiatrische aandoeningen
Contact met de patiënt staat centraal
Pinel mag terecht de pionier genoemd worden van de Franse psychiatrie
Jozef Guislain = baseerde zich op Pinel
specialiseerde zich in het behandelen van geesteszieken
bevrijdde mensen uit Geraard de duivelsteen
bijzondere geneesheer van Gentse instellingen voor geesteszieken
humane behandeling
Schroeder van der Kolk = grote verbetering van de verpleging van geesteszieken
1ste krankzinnigenwet in Nederland van kracht in 1884 en regelde de opname, ontslag en
toezicht door de staat op de zorg en niet meer in gevangenissen worden opgenomen
Gesticht Meerenberg
Aliënist = artsen die zich specialiseerden in de behandeling van psychiatrische patiënten
Joseph Breuer en Sigmund Freud (assistent) = bekendste theorie in de aandacht van het ontstaan
van geestesziekten
Neurose is het gevolg van belevingen die verdrongen worden naar het onderbewuste
Basis voor de psychoanalyse
Collectiewet = regelde gedwongen opname en bleef van toepassing tot 1990
3
, VIJFDE PERIODE eerste helft van de 20ste eeuw
Psychiatrie geconfronteerd met een dilemma:
ze konden terecht in steeds groter wordende instellingen in de hoop dat ze spontaan zouden
herstellen OF de mogelijkheden van psychoanalyse die toen enkel haalbaar was voor meer
vermogende patiënten die naar meer zelfinzicht streefden
Opzoek naar betaalbare alternatieven: koortskuren, bad therapie, elektroshocks,..
Chirurgie droeg ook bij
Testen op dieren
Psychofarmaca 2e helft 20ste eeuw
Hans Berger = elektro-encefalogram (EEG): wat hij beschouwde als een spiegel van de hersenen
werd een ruim verspreid diagnosetoestel in de neurologie
Psychiatrische instellingen stonden onder toezicht van het ministerie van Justitie, dan kwam dit bij
het ministerie van volksgezondheid te liggen (1948)
Niet langer een juridisch aan te pakken fenomeen
Hierdoor kregen ze recht op behandeling
Ook de periode van Nazi-Duitsland waar de ‘psychiatrische patiënt’ werd uitgeroeid
ZESDE PERIODE halfweg de 20ste eeuw tot 2010
Met de komst van de psychofarmaca veranderde de psychiatrie op ingrijpende
wijze
1952 = ontdekking eerste antipsychoticum
Komst van medicamenteuze therapie is de tweede revolutie in de psychiatrie
De eerste kwam er dankzij de nieuwe benadering van Pinel
Schizofrenie = nu ook ambulante behandeling krijgen
Sociale en culturele context ‘60: anti psychiatrisch golf brak los
Kenmerkend = eerste grote vermindering van het aantal psychiatrische ziekenhuisbedden
Door de opname van de psychiatrische ziekenhuizen in de ziekenuhuiswet werd de wettelijke
basis gecreëerd voor open afdelingen
o A diensten: observatie en intensieve zorgen
o T diensten: resocialisatie en re-integratie
o Ontstaan psychiatrische diensten in algemene ziekenhuizen: PAAZ diensten
o Partiele hospitalisatievermogen: dag of nacht
Therapeutische gemeenschappen = Maxwell Jones wilde in WO2 in Engeland militairen behandelen
op basis van kracht die uitgaat van een gemeenschap of een groep
Eerste in Brugge in 1965
25 maar 1975 was de echte start voor de geestelijke gezondheidszorg in België
Clifford Beers = hielp in 1922 met de start van de Belgische Bond Geestehygiëne
Bond formuleerde een aantal belangrijke uitgangspunten:
o we moeten mensen met ernstige psychische stoornissen bereiken met ambulante en
multidisciplinaire en goedkope hulp
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mauravandewalle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,26. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen