HOOFDSTUK 1 : INTRODUCTIE
1. ORTHOPEDAGOGIEK : EEN HANDELINGSWETENSCHAP
Orthopedagogiek is een handelingswetenschap, die doelgericht onderzoekt hoe we de
kwaliteit van leven, de inclusie en participatie in de maatschappij van alle betrokkenen
kunnen verbeteren.
Methodisch handelen
= een basiskenmerk van ons orthopedagogisch handelen
wanneer je methodisch handelt, probeer je bewust om te gaan met je :
opgedane kennis
inzichten
vaardigheden
je bent je bewust van de effecten en invloeden van jouw handelen op de ander
in plaats van intuïtief en toevallig om te gaan met personen, ondersteunen we
personen om gewenste doelen voorop te stellen en gaan we samen met de persoon
aan de slag om dichter bij deze doelen te komen
4 centrale kenmerken van methodisch handelen
1. je handelt doelgericht
ondersteunen van de persoon
en/of zijn (persoonlijke en
professionele) netwerk om voor de persoon gewenste doelen voorop te stellen
samen nadenken over op welke manier jullie in de richting van deze
vooropgestelde doelen kunnen werken
doelen kunnen gericht zijn op :
ontwikkeling
handhaven van eerder verworven kennis, vaardigheden of
competenties
persoon heeft zelf de regie
2. je handelt bewust
wanneer je bewust handelt vraag je je af welke invloed jouw gedrag op de ander
heeft
je kunt duiden waarom je met die persoon op die bepaalde manier handelt
sluit niet uit dat je als professional nooit eens intuïtief kunt of moet
handelen
in bepaalde situaties zul je vaak direct moeten reageren (vb. bij een crisis)
3. je handelt systematisch
je handelt stap voor stap
elke stap in de richting van de gewenste verandering moet verbonden zijn met
de voorafgaande situatie
zodra iets in gang gezet is , vraag je je af wat de volgende stap moet zijn en
welke ondersteuning de persoon daarbij nodig heeft
4. je handelt procesmatig
voortdurend afvragen of :
je in de richting van het vooropgestelde doel werkt
alles volgens plan loopt
er eventuele bijsturingen nodig zijn
1
, o vertrekt ALTIJD vanuit de vraag van de persoon met een ondersteuningsnood
vanuit die vraag onderzoek je samen met de persoon waar jullie samen aan
zullen werken
o als je methodisch handelt ga je niet zomaar dingen doen maar kun je bij alles wat je
doet duiden waarom je dat op een bepaalde manier doet
o relatie die je hebt met de persoon speelt belangrijke rol
je hebt functionele relatie met de persoon (geen persoonlijke)
naast professionele nabijheid, betrokkenheid en empathie is professionele
afstand bewaren ook belangrijk
Visie, missie, doelstellingen Vertaling doelstelling vanuit Specifieke ondersteuning
en werkwijze van een beleidsplan voor specifieke voor één specifieke persoon
organisatie afdeling
2. VAN EEN HANDELINGSPLANNING NAAR EEN PERSOONSGERICHT
ONDERSTEUNINGSPROCES
2.1 DE TERM ‘HANDELINGSPLANNING’
sinds 1980 centraal begrip binnen de orthopedagogiek
definitie professor Rink
“ handelingsplanning is het gebeuren in de instelling waarbij functionarissen zich beraden
over de manier waarop de leefsituatie van hun cliënten verbeterd kan worden ten gevolge
van hun eigen optreden naar die cliënten toe. “
klemtoon in deze definitie ligt op de :
dynamiek
betrokkenheid
permanente karakter van het proces
Rink heeft het over ‘het gebeuren’ waarin duidelijk naar voren komt dat het belangrijk
is om ‘handelingsplanning’ te zien als iets dynamisch
het gaat om een permanent gebeuren
ons handelen stopt nooit
dat handelen gebeurt op basis van de regulatieve cyclus van
Strien
assessment, planning, monitoring en evaluatie drijven
het hulpverleningsproces
zorgen voor bijsturing in functie van de mogelijkheden,
noden en doelen van de persoon met wie we werken
2
, gelijke indelingen in veel verschillende modellen
Broekaert & Van Hove
Knorth & Smith
tijdens het proces kunnen we op ieder moment terug gaan naar een vorige fase
2.2 CYCLISCH PROCES MET 4 FASEN
in deze verschillende cyclische processen vinden we in
grote lijnen steeds dezelfde fasen terug
fase van de beeldvorming
achterhalen wie de persoon is
achterhalen wat de persoon nodig heeft
fase van de planning
waar wil de persoon naartoe werken en welke
ondersteuning is daarbij nodig?
het formuleren van doelen
verduidelijken van de ondersteuning om de vooropgestelde doelen te bereiken
fase van de uitvoering & monitoring
daadwerkelijk handelen en de vooropgestelde ondersteuning uitvoeren
belangrijk om goed te monitoren (bewaken) of de vooropgestelde ondersteuning er
echt voor zorgt dat de persoon de vooropgestelde doelen bereikt
indien niet tijdig bijsturen
mogelijk zijn de vooropgestelde doelen niet op maat van de persoon ( te hoog of
laag gegrepen) of moeten we de ondersteuning bijstellen
monitoring vereist een reflectieve houding
samen met de persoon op regelmatige basis aftoetsen of er in de gewenste
richting wordt gewerkt
fase van de evaluatie
op bepaalde momenten formeel evalueren of de persoon de vooropgestelde doelen
heeft bereikt
te allen tijde kun je terug naar een voorgaande fase ons handelen stopt nooit
Belangrijke termen
3
, o een instelling
Rink spreekt over ‘de instelling’
handelingsplanning niet alleen zinvol bij residentieel werken maar ook belangrijk
in ambulant en outreachend werken
o functionarissen
impliceert dat enkel deskundigen zich met ‘handelingsplanning’ moeten
bezighouden
we kunnen ons in vraag stellen wie in een voorziening kan worden beschouwd
als ‘deskundig’
Klomp maakt onderscheid tussen drie modellen :
het deskundigheidmodel
opstellen van het plan is de taak
van de ‘deskundigen’ die het
vervolgens vertalen naar degenen
die dagelijks de personen
ondersteunen
deskundigen = orthopedagoog, psycholoog, psychiater,
hoofdopvoeder
het betrokkenheidsmodel
de ervaringen van de professionals die dagelijks ondersteuning
bieden aan de personen staan centraal in dit model
deze professionals, die het dichtst bij de personen staan, die
autonoom het plan opstellen
indien nodig beroep doen op specifieke ‘deskundigen’
het participatiemodel
opmaken van het plan in eerste plaats de verantwoordelijkheid van
de persoon zelf en iedereen die nauw bij de persoon betrokken is
er wordt vertrokken vanuit het alledaagse leven
centraal in het proces van handelingsplanning staan de persoon zelf
en zijn belangenvertegenwoordigers zij nemen als volwaardige
partners deel aan het hele proces van
handelingsplanning
o een leefsituatie
handelingsplanning gaat over meer dan enkel de
persoon zelf
gaat over een persoon in specifieke context
o hun eigen optreden
samen handelen met de persoon
2.3 PARADIGMA – OMSLAG
persoon in totaliteit met ook oog voor mogelijkheden en veerkracht
natuurlijk netwerk als partners waarmee men in dialoog gaat
niet enkel oog voor de kwaliteit van zorg, maar focus meer en meer ook op kwaliteit
van leven
van zorg- naar ondersteuningsdenken
persoon centraal en heeft de regie over zijn leven
= geïndividualiseerde ondersteuning
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thorrezmarie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.