Samenvatting van het hoofdstuk "Geneesmiddelen ivm het zenuwstelsel" van het deel Bijzondere Farmacologie van farmacologie. Deze samenvatting bevat de theorie van de syllabus en de ppt, met afbeeldingen van de ppt.
De documenten die hieraan vooraf gaan zijn:
- Farmacologie: Inhoudstafel (bijzonder...
BIJZONDERE FARMACOLOGIE
GENEESMIDDELEN IVM HET ZENUWSTELSEL
I. Hypnotica, sedativa, anxiolytica
1
,1. Benzodiazepines
1.1. Indicaties
• Angsttoestanden
o Ook als premedicatie bij anesthesie
• Slaapstoornissen: moeilijk inslapen, vroeg wakker worden, veel waakperioden
o Ook voor inductie bij algemene anesthesie
• Epilepsie
o Ook bij status epilepticus (Diazepam)
• Spasticiteit
• Opm: meeste bijsluiters beperken zich tot angst en/of slapeloosheid als indicatie
o Clonazepam: enkel voor epilepsie
o Midazolam: enkel parenteraal in hospitaalmilieu (bij anesthesie) wegens
uitgesproken first-pass effect
1.2. Werkingsmechanisme
Potentialisatie van het effect van neurotransmitter GABA thv GABAA-receptoren.
GABA
- Zeer belangrijke NT
- Doet dienst als NT in 30% van alle synapsen in het centraal zenuwstelsel
- Inhibeert neuronen en maakt ze minder exciteerbaar
- Grijpen aan op GABAA-en GABAB-receptoren
GABAA-receptor GABAB-receptor
Gelokaliseerd op soma van neuronen Gelokaliseerd op zenuwceluiteinden
(inhibitie van vrijstelling van NT) of op
soma van neuronen (hyperpolarisatie)
Gereguleerd via Cl—kanaal Gereguleerd via G-proteïne, gekoppeld aan:
- Inhibitie van calciumkanalen
- Opening van kaliumkanalen
- OF inhibitie van adenylaatcyclase
Benzodiazepines binden op GABAA-receptor op regulerende site, verschillend van
bindingsplaats voor GABA
→ affiniteit van GABA voor GABAA-receptor verhoogt
→ verhoogde frequentie van openen van Cl—kanalen door een gegeven concentratie
van GABA
→ meer influx van Cl-
→ hyperpolarisatie
→ neuron is minder exciteerbaar
Opm: steeds GABA nodig! Zelfs in hoge dosis hebben
benzodiazepines geen effect per se op Cl—kanaal
2
,1.3. Effecten
• Onderdrukking van angst en agitatie (anxiolyse)
o Wellicht via GABAA-receptoren in limbische structuren
• Sedatie en inductie van slaap (hypnose)
o Wellicht via GABAA-receptoren in cerebrale cortex
• Relaxatie van skeletspieren
o Wellicht via GABAA-receptoren in ruggenmerg
• Anticonvulsief effect
• Opm: Flumazenil = antagonist van benzodiazepines
o Bindt op zelfde bindingsplaats als benzodiazepines, maar lokt geen effect uit
o Verdringt wel benzodiazepines van hun bindingsplaats
o IV toegediend om effect van benzodiazepine (gebruikt bij kleine ingreep) op
te heffen
o Zeldzaam bij overdosering met benzodiazepines
1.4. Farmacokinetiek
• Eliminatie
o Door hepatisch metabolisme
o Vaak met vorming van actieve metabolieten, die mede de werkingsduur
bepalen
• Onderscheid van benzodiazepines obv hun werkingsduur
o Kortwerkende benzodiazepines
▪ T1/2 = 2,5 à 5 uur
▪ Werkingsduur: 6 – 8 uur
▪ Vb: Triazolam
o Halflangwerkende benzodiazepines
▪ T1/2 = 8 à 12 uur
▪ Werkingsduur: 12 à 18 uur
▪ Vb: Lorazepam, Oxazepam
o Langwerkende benzodiazepines
▪ Werkingsduur: 24 à 48 uur
▪ Vb: Diazepam
T1/2 = 24 uur
Actieve metaboliet nordiazepam: T1/2 = 60 uur
▪ Vb: Flurazepam
T1/2 = 1 uur
Actieve metaboliet desmethylflurazepam: T1/2 = 80 uur
• Gebruik
o Chronisch gebruik bij slaapstoornissen: voorkeur voor halflangwerkende
benzodiazepines
▪ Minder accumulatie
▪ Minder hangover
o Chronisch gebruik bij angsttoestand: voorkeur voor langwerkende
benzodiazepines
▪ Minder schommelingen van plasmaconcentraties
3
, 1.5. Bijwerkingen
• Sedatie, potentialisatie van sederend effect van ethanol
• Paradoxale reacties met toename van angst en slapeloosheid, soms agitatie en agressie
o Lijkt frequenter te zijn bij kortwerkende benzodiazepines
• Tolerantie bij chronisch gebruik (vanaf 1 tot 2 weken inname)
• Fysische en psychische afhankelijkheid bij chronisch gebruik (vanaf 1 tot 2 weken
inname)
o Symptomen
▪ Angst en slapeloosheid bij stoppen van benzodiazepines (eventueel
meer uitgesproken dan vóór therapie)
▪ Perceptiestoornissen
▪ Epileptische toevallen
▪ Psychotische episodes
o Mechanisme
▪ Niet volledig opgehelderd
▪ Mogelijk door structuurverandering in receptor met ontkoppeling van
de benzodiazepine-bindingsplaats van de GABA-bindingsplaats
▪ Bij plots stoppen van benzodiazepines: endogene GABA wordt niet
meer gepotentialiseerd en kan inhibitie van neuronen minder goed
uitoefenen via gewijzigde receptor
▪ Hoe sneller benzodiazepine geëlimineerd wordt, hoe heviger de
dervingssymptomen (dus hevigst bij kortwerkende zoals triazolam)
o Preventie
▪ Indien mogelijk therapie beperken tot enkele weken
▪ Geleidelijk aan afbouwen na chronische therapie (10 à 20% van de
dosis per week)
▪ Eventueel halflangwerkend benzodiazepine eerst vervangen door
langwerkend benzodiazepine omdat de dervingssymptomen bij
afbouwen hiervan het minst hevig zijn
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geneeskundeftpsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
