● Problemen met kwaliteit van psychotherapie:
1. geen titelbescherming (wel bij klinisch psycholoog)
2. enkel activiteiten van psychotherapie vallen onder nieuwe wet op uitoefening gezondheidszorg
3. veel problemen met wetenschappelijkheid:
diagnostische onkunde, slechte indicatiestelling, simplistische therapieën, …
● 4 grote theoretische kaders
→ elk gebaseerd op mensbeeld
→ elk aanleiding gegeven tot systematisch onderzoek (wetenschappelijk paradigma)
→ wetenschappelijk onderbouwd: als wetenschap en als behandelvorm
→ complementair
→ steeds meer integratieve tendensen
→ nog geen uniforme theorie
→ verschillen blijven bestaan en zijn essentieel
● Paradigma
= geheel van samenhangende assumpties die samen bepaalde mensvisie of mensbeeld vormen
= denkkaders van waaruit werkelijkheid gedefinieerd en bestudeerd wordt
→ aanleiding tot generatieve onderzoeksparadigma’s
→ blijven aanleiding geven tot nieuwe vragen die kennis vergroten
→ basisassumpties die kern vormen slechts deels en slechts onrechtstreeks empirisch toetsbaar
→ afgeschermd van mogelijkheid tot directe falsificatie
→ basis voor scientist-practitioner model
● Scientist-practitioner model
= denken en handelen dat gebaseerd is op wetenschappelijke kennis
→ anders gevaar voor bricolage van allerlei technieken en interventies zonder goede reden
● In praktijk
→ elke psychotherapeut kijkt naar wereld en mens op bepaalde manier
→ zonder theorie zie je niets maar kan ook blinde vlek zijn
→ elke psychotherapeut heeft affectieve affiniteit met bepaalde manier van kijken
● Werkdefinitie van psychotherapie
= psychotherapie is een primaire interpersoonlijke behandeling die gebaseerd is op psychologische
principes en betrekt een getrainde therapeut en een cliënt die een mentale aandoening, probleem of
klacht heeft en is bedoeld om genezend te werken voor de cliënt en is aangepast of
gepersonaliseerd voor de cliënt en zijn klachten
● Competenties:
1. generische competenties
→ vereist voor alle psychologische interventies (bv.: band kunnen opbouwen)
2. basiscompetenties bij bepaald type van benadering
→ die in meeste vormen van bepaalde benadering gebruikt worden
→ basis van persoongerichte benadering als complement van stoornisgerichte benadering
1
, 3. specifieke competenties bij bepaald type van benadering
4. algemene meta-competenties
→ te maken met bewaken van het proces van interventies in algemeen
5. probleem-specifieke competenties verbonden met welbepaalde interventies
6. specifieke meta-competenties
→ te maken met proces en verbonden met type interventie
Evidence-based medicine
● Centrale rol van meta-analyses: effect size
→ indicatie van sterkte of grootte van verband
→ kan men nagaan tussen behandelingen en voor en na dezelfde behandeling
→ betekenis: 0.2 = klein, 0.5 = medium en 0.8 = groot effect
→ bv.: Cohen’s d
● Belang vergelijkingscondities: actieve behandeling vs. placebo vs. wachtlijst
● Intent-to-treat sample (ITT) = alle patiënten die behandeling starten
● Completer sample = alle patiënten die therapie volledig volgen
● Drop-outs = patiënten die tijdens behandeling afhaken
● Effectiviteit psychotherapie over patiënten- en therapiegroepen
→ psychotherapie werkt: effect size vaak groot tot zeer groot
→ meeste patiënten meer vooruitgang dan zonder behandeling
→ ook voor specifieke stoornissen
→ vaak even effectief of effectiever als medicatie zeker op lange termijn
● Nuances
→ afhankelijk van stoornis, uitkomstmaat en follow-up periode
→ problemen met meta-analyses
→ inclusie heel verschillende studies
→ publicatie bias: negatieve studies vaak niet gepubliceerd
→ inclusie methodologisch sterkere en zwakkere studies
→ heterogeniteit kan conclusie verzwakken
● Klinische significantie
→ in hoeverre gelijkaardig met normale controlegroep na behandeling?
→ typische bevinding:
vergelijkbare klinische verandering als na meeste medische interventies hoewel veel patiënten
subklinische symptomen behouden
● Kosten-effectiviteit
= wat is de return voor geïnvesteerde kosten?
→ is wetenschap op zich aan het worden
→ duidelijk voordeel van psychotherapie
→ 2 tot 43 euro voor elke geïnvesteerde euro
2
, → vooral bij kostelijke behandelingen
→ meer uitgedrukt in quality adjusted life years (QALY)
● Behoud van verandering
→ belang theoretisch model: psychotherapie biedt geen immunisering
→ samenhang met stoornis, type, duur behandeling en tijdperk
→ terugval lijkt samen te hangen met dosis van therapie
● Iatrogene effecten
= patiënten die slechter worden door behandeling
→ niet altijd gevolg van therapie maar soms wel (5-10%)
→ groeiende bewustwording iatrogene effecten
● Van werkzaamheid naar doeltreffendheid
→ werkzaamheid: interne validiteit
→ randomized controlled trials (RCT’s):
controle op behandeling, conditie, patiënten, therapie handleiding, therapeuten en dosis
→ doeltreffendheid: externe validiteit
→ niet altijd gelijkaardige resultaten maar meestal wel
→ bench-marking studies: in hoeverre veralgemeenbaar naar dagelijkse klinische praktijk
→ historisch vooral onderzoek naar doeltreffendheid en daarna op werkzaamheid
● Verschillen tussen behandelvormen in effectiviteit
→ basisassumptie: vooral specifieke factoren werkzaam en dus verschillen verwacht
→ problematisch: gemeenschappelijke factoren verklaren vaak meer
→ patiënt, therapeut, relatie en vooral interactie daartussen minstens even belangrijk
● Dodo bird verdict
= als er verschillen zijn verdwijnen ze vaak na controle voor researcher allegiance
→ verschillen door gebruikte meetinstrumenten of verschillende populaties
● Factoren voor therapeutische verandering:
3
, 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ifcdm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
