College aantekeningen

College aantekeningen Nieuwe tijd: cultuurgeschiedenis

0 keer verkocht

Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)

Alle aantekeningen van de lessen cultuurgeschiedenis: Nieuwe tijd. Bij elke titel van de slide staan alle notities bijgeschreven.

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 5 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 6 juni 2024
Aantal pagina's 5
Geschreven in 2023/2024
Type College aantekeningen
Docent(en) Guido marnef
Bevat Alle colleges

Volgen

emelyderoeck Lid sinds 4 jaar 12 documenten verkocht

Les 8: hekserijdossiers
Hans Kippenberg

- Dit is een invalshoek die ook verband houdt met het onderzoek van Guido.
o Relatie tussen religie en magie
o Guido heeft dit uitgewerkt aan de hand van hekserijdossiers

Terechtgestelde heksen

- Je ziet de aantallen en het aandeel van de vrouw. In de zuidelijke Nederlanden focust het
vooral op vrouwelijke heksen.
- Vlaanderen 80% = meeste heksenvervolging
- De focus ligt op 1590 -1650

Zuiden van de taalgrens

- De aantallen liggen in Frankrijk veel hoger
- Zuiden was dichter bevolkt dan in het noorden desondanks het in zuiden veel erger is. er is
dus geen correlatie tussen bevolkingsdichtheid en de vervolging.
- Luxemburg was een kruisgebied waardoor dit een belangrijke plaats was.

Mechelen

- Er komen 27 gevallen van hekserij tussen 1592 – 1642 voor de Mechelse schepenbank. 4
vrouwen hiervan zullen op de brandstapel komen.
- Ook de bisschoppelijke rechtbank (rechtbank van het bisdom) hielden zich ook met allerlei
vervolgingen bezig maar dat ging over kleinere gevallen van toverij. Hierbij zijn de mannen in
de meerderheid.
- Als het gaat over de vervolging van de hekserij zijn er twee concepten:
o Volkse concept van hekserij
 Kijken naar de schade die toegebracht is
o Demonologische concept
 Pact met de duivel
 Kwaadaardige vormen van teksten

‘volks’ hekserij concept

- Handleiding voor mensen/ rechters die het fenomeen van hekserij wilden vervolgen
- Er werd ook ingezoomd op het pact dat met de duivel werd gesloten.
- De duivel verleent de heks bepaalde kranten en is op die manier niet de duivel maar ze heeft
daar wel een verbond mee.

, Dick Harrison

- Zweedse historicus
- Historiek.net
- Er wordt in zijn boeken verwezen hoe men omgaat met de hekserijvervolgingen vandaag de
dag (hoe kan men heksenvervolging herdenken?)
o Bv: Lier
 Gedenksteen naar aanleiding van het proces van Katelijne
o Bv: Nieuwpoort
 Plakkaat met alle geëxecuteerde heksen
- Bv: Antwerpen
 Antwerpen is precies een voorbeeld van een stad waar weinig
heksenvervolging waren. Het stadsbestuur ging niet mee in die
heksenvervolging uit schrik voor onrust en instabiliteit. Dit zou de
economische welvaart tegen houden. Op die manier is er in 1603, 1 heks
veroordeelt. Zij was niet afkomstig uit Antwerpen en dit toont aan dat het
stadsbestuur terughoudend was.

Lyndal Roper

- Zij is de eerste vrouw (en eerste Australische) die een leerstoel heeft mogen bekleden in
Oxford.
- Zij zegt dat seks met de duivel een centraal element is in het pact met het verbond met de
duivel. Wat de vervolgde vrouwenzeggen hangt af van de lokale cultuur (terug te vinden in de
getuigenissen).
- Die prinsbisschoppen hebben al relatief vroeg ordinanties uitgevaardigd tegen heksen en
vormen van hekserij. Dat heeft op die manier ook de vervolging gestimuleerd.
- De grootste uitbraak van vervolgingen komen in de jaren 20/30. We spreken dan over
honderden vervolgingen.
- De bron die Roper gebruikt zijn gerechtelijke dossiers met ondervragingen en bekentenissen
van heksen.
- Hoe heeft Roper deze bron getypeerd?
o Men werd gedwongen door folteringen
o Geen geheel narratief maar stapsgewijs bekomen door middel van folteringen.

Er doet zich in de zestiende eeuw een verschuiving voor:

- Na het concilie van Trente werd het verplicht dat priesters aanwezig waren bij de trouw
- Wanneer de kinderen minderjarig waren dan moest je de toestemming van de ouders
hebben
- Je moet drie keer afgeroepen worden door de preekstoel (Marieke is met Jef getrouwd en dit
werd drie maal herhaald). Dit zorgde ervoor dat mensen bezwaar konden aantonen.

Hoe interpreteren rechters hekserij?

- Als je seks hebt met de duivel is dat het bewijs dat je een pact hebt gesloten met de duivel.
Zij zoomden in op dat pact met de duivel en als je als vrouw seks had gehad daarmee dan heb
je groot bewijs.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.