Dit document is gebaseerd op de schriftelijke cursus met eigen aanvullingen uit de hoorcolleges van Nederland- en Vlaanderenkunde. Dit is enkel deel 1 (deel 2 staat ook op mijn account).
Nederland- en Vlaanderenkunde deel 1: (taal)geschiendenis van de Lage Landen
Introductiequiz over Nederlandse canon
1) Welke eeuw staat bekend als de Gouden Eeuw?
17e E
2) Hugo de Groot ontsnapte in 1621 in een boekenkist. Waaruit ontsnapte hij?
Slot Loevenstein
3) Het boek Max Havelaar, geschreven door Multatuli, gaat over…?
Nederlands-Indië
4) Sinds welke eeuw is Nederland een koninkrijk?
19e E
5) Hoeveel doden vielen er ongeveer bij de watersnoodramp van 1953?
2000 doden
6) Zet de volgende schilders in de juiste chronologische volgorde!!!
Jheronimus Bosch, Rembrandt van Rijn, Vincent van Gogh, Karel Appel
7) Wie is bekend vanwege zijn planetarium?
Eise Eisinga (18e E ~ verlichting)
8) In welke taal heeft Anne Frank haar dagboek geschreven?
Nederlands
9) De wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog vond plaats onder het minister-
presidentschap van…?
Willem Drees
10) De eerste spoorlijn in Nederland werd aangelegd tussen…?
Amsterdam en Haarlem in 1839
11) Wie was de eerste vrouwelijke student in Nederland die zich inschreef aan een universiteit?
Aletta Jacobs
12) Welke krant was tijdens de Tweede Wereldoorlog een verzetskrant?
Trouw
13) Het Nederlandse aandeel in de trans-Atlantische slavenhandel was…?
5%
14) In 1848 werd de Nederlandse grondwet ingrijpend gemoderniseerd door…?
Johan Rudolph Thorbecke
15) Welke staatsvorm had Nederland tussen 1588 en 1795?
Republiek
16) Waar werd in 1959 het eerste grote gasveld ontdekt?
Slochteren in Groningen
17) Door wie werd Bonifatius vermoord?
Frienzen
18) Wie staat bekend als ‘Vader des Vaderlands’?
Willem van Oranje
19) Een beroemd pamflet heet ‘Aan het volk van Nederland’. Van welke politieke beweging
verkondigde dit pamflet de ideeën?
Patriotten
20) Wat wordt verstaan onder de politionele acties?
Het militaire ingrijpen van Nederland in Indonesië in de jaren 40
,Middeleeuwen (500-1500)
1. Frankische tijd (5e-9e E)
Franken = verschillende verwante Germaanse stammen wonend tussen Rijn en Weser
Clovis = Frankische koning
- dynastie Merovingers
- verenigde alle Franken onder zijn gezag
- uitbreiding rijk tot aan de Loire
- hoofdstad Parijs
Voorloper Belgische taalgrens:
- noordelijke deel België + Nederland
autochtonen Germanen, want Gallo-Romeinse1 bovenlaag was weggevlucht
→ Franken vermengden zich met lokale bevolking → gebied gefrankiseerd: Frankisch is
voertaal
- zuidelijke deel België + Noord-Frankrijk
tweetalig:
o autochtonen Gallo-Romeinse bevolking blijf vulgair Latijn praten
o Frankische heersers praatten Frankisch + vulgair Latijn als 2e taal
Frankische bovenlaag enkele eeuwen tweetalig → geromaniseerd → Clovis sprak geen
Frankisch meer
Bloeipunt Frankische Rijk: Karel de Grote
- dynastie Karolingers
- hoofdstad Aken
Kerstening
a) Het zuiden
= gebied ten zuiden van de Rijn
2x gekerstend
1e keer: Gallo-Romeinen werden christen tijden Romeinse Rijk (maar velen waren later gevlucht voor
de Franken)
2e keer: bekering van Clovis → Franken volgen → 700n.C. alle Franken christelijk
Bekendste missionarissen van zuidelijke LL:
1 Gallo-Romeinen = Romeinen + Kelten
, - Amandus
- Eligius2
- Bavo
b) Het Noorden
= gebied boven de Rijn
1x gekerstend: was geen deel van RR → pas in 8e-9e eeuw
Bekendste missionarissen van noordelijke LL: Angelsaksische monniken
- Willibrord
- Bonifatius
Bonifatius werkte oa in Friesland: vermoord door Friezen bij Dokkum, omdat hij heilige eiken liet
omhakken en afgodsbeelden vernielde.
Van Oudnederfrankisch naar Oudnederlands
Oudnederfrankisch = taalvariëteiten van Frankische Germanen + Germanen aan de kust =
(Kustgermanen = Ingveonen)
Oudnederlands
- vanaf 8e E kan ondersheiden worden van voorlopers andere West-Germaanse talen
- typisch volle vocalen in zwak- of onbeklemtoonde syllaben
bv. Hebban olla vogala nestas hagunnan
Verdrag van Verdun 843: het rijk van Karel de Grote wordt verdeeld
Dood Lodewijk de Vrome → herverdeling rijk
- West-Frankische rijk (Frankrijk)
- Middenfrankische Rijk
- Oost-Frankische rijk (Duitse rijk)
De Schelde vormde de grens tussen West-Frankische rijk en Middenfrankische rijk → West- en Oost-
Vlaanderen in westelijke deel gescheiden van LL.
Later worden Middenfrankische gebieden (LL) opgenomen in Oost-Frankische rijk.
Vikingen
= Noormannen = Scandinavische Germanen
Taal: Oudnoors
→ toekomstig IJslands
9e-11e E: eerst vreedzame handelstochten met kennis opdoen over lokale cultuur
→ later plundertochten in Europa
- hadden kennis over feestdagen, kloosters etc
- goede scheepsbouwers met boten die ook goed op rivieren voeren
→ vernieling van oa Antwerpen, Gent, Doornik, Atrecht, Tiel
2 In de biografie van Eligius wordt expliciet naar Antwerpen verwezen → oudste vermelding van de naam
Antwerpen in geschreven bron. Omdat biografie na Eligius’ dood is opgesteld, blijft onzeker of hij effectief in de
stad is geweest.
, 2. ‘IJzeren’ eeuw (10e E)
10e E beschouwd als periode van neergang: oorlog en geweld
- karolingische rijk uit elkaar gevallen
- Lage Landen invallen van Vikingen
Lage Landen (zonder Vlaanderen) behoorden vanaf 925 bij Oost-Frankische rijk ( ~Duits)
Apen behoorde tot Duitse rijk → adelaar op stadhuis kijkt naar Aken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saricuypers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
