Dit is een samenvatting van de geschiedenis van de psychologie, gedoceerd door Rianne Janssen in de tweede bachelor van psychologie. De slides en het boek 'kijken naar de mens: Een geschiedenis van de psychologie' zijn erin uitgebreid verwerkt. Op de laatste pagina's vind je een begrippenlijst en e...
Academiejaar: 2023-2024 KU Leuven
Psychologie: tweede bachelor Prof: Rianne Janssen
,H1: Inleiding............................................................................................................................................. 5
1.1 Tijdsperiode en tijdvakken ..................................................................................................... 5
1.1.1 Tijdsperiode ................................................................................................................... 5
1.1.2 Tijdvakken ..................................................................................................................... 5
1.2 verschillende invalshoeken .................................................................................................... 6
1.3 Beperkingen ........................................................................................................................... 7
H2: geschiedschrijving ............................................................................................................................. 7
2.1 motivering om terug te blikken op het verleden ................................................................... 8
2.1.1 traditionele benadering .................................................................................................... 8
2.1.2 hedendaagse benadering ................................................................................................. 8
2.2.1 waarover gaat de geschiedenis van de psychologie? .......................................................... 10
2.2.1 drie visies op ‘de ontdekking van het bewustzijn’ ...................................................... 10
2.2.2 de constructie van een psychologische werkelijkheid ................................................ 11
2.3 strekkingen in geschiedschrijving ....................................................................................... 12
2.3.1 internalisme vs externalisme ...................................................................................... 12
2.3.2 sociaal constructivisme ............................................................................................... 13
2.3.3 grote figuren vs tijdsgeest ........................................................................................... 13
2.4 valkuilen bij geschiedschrijving ............................................................................................ 15
2.4.1 whig-geschiedschrijving .............................................................................................. 15
2.4.2 presentisme .................................................................................................................... 15
2.4.3 simplificatie .......................................................................................................................... 16
H3: De Renaissance (15e -16e eeuw) ..................................................................................................... 18
3.1 Sociaal-Economische Context .............................................................................................. 18
3.1.1 van Middeleeuwen naar Renaissance ......................................................................... 18
3.1.2 Belangrijke Ontwikkelingen ............................................................................................ 19
3.2 Maatschappelijk Mensbeeld ............................................................................................... 23
3.2.1 Vroege Manifestaties Westerse Individualiteit: Zelfbewust Individu ........................ 23
3.3 Wetenschap en Wetenschappelijke Methode .................................................................... 26
3.3.1 De Rol van de Klassieke Oudheid.................................................................................... 26
3.3.2 De Eerste Tekenen van Moderne Wetenschappen .................................................... 28
3.4 Studie van de Mens ............................................................................................................. 29
3.4.1 Eerste Allusies op het Psychologische ............................................................................ 29
3.4.2 Individuele Verschillen.................................................................................................... 29
H4: mechanisering van het wereldbeeld (17e eeuw) ............................................................................ 30
4.1 Sociaal-Economische Context .............................................................................................. 30
4.2 Maatschappelijk Mensbeeld ................................................................................................ 31
1
, 4.3 Wetenschap en Wetenschappelijke Methode .................................................................... 32
4.3.1 Wetenschappelijke Ontwikkelingen ................................................................................ 32
4.3.2 Algemene Kenmerken ..................................................................................................... 34
4.3.3 Wetenschappelijke Methode .......................................................................................... 36
4.4 Studie van het Psychologische ............................................................................................. 38
4.4.1 Galilei’s Observatie .......................................................................................................... 38
4.4.2 Descartes’ Dualisme ........................................................................................................ 39
4.4.3 Evaluatie .......................................................................................................................... 42
4.4.4 Lockes Essay Concerning Humain Understanding ........................................................... 43
4.4.5 Hobbes Opvattingen over Emotie en Motivatie .............................................................. 45
H5: de Verlichting (18e eeuw) ................................................................................................................ 46
5.1 Sociaal-Economische Context .............................................................................................. 46
5.1.1 Economie ......................................................................................................................... 47
5.1.2 Maatschappelijke Tijdsgeest ........................................................................................... 48
5.2 Maatschappelijk Mensbeeld ................................................................................................ 49
5.2.1 het Verlichtingsideaal: het Rationele en Autonome Individu ......................................... 49
5.2.2 het Begin van de Romantiek ............................................................................................ 50
5.3 Wetenschap en Wetenschappelijke Methode .................................................................... 51
5.3.1 Wetenschappelijke Ontwikkelingen ................................................................................ 51
5.3.2 Algemene Kenmerken ..................................................................................................... 53
5.3.3 Wetenschappelijke Methode .......................................................................................... 54
5.4 Studie van het Psychologische ............................................................................................. 54
5.4.1 Verschillende Standpunten in het Lichaam-Geest-Probleem ......................................... 54
5.4.2 het Empirische Project naar Kennisverwerving ............................................................... 58
5.4.3 Individuele Verschillen..................................................................................................... 59
5.4.4 Personen met Psychische Problemen ............................................................................. 61
H6: naar een moderne maatschappij (19e eeuw) ................................................................................. 63
6.1 Sociaal-Economische Context .............................................................................................. 64
6.1.1 Grote Sociaal-Economische Veranderingen .................................................................... 64
6.1.2 Sociaal Management ....................................................................................................... 67
6.2 Maatschappelijk Mensbeeld ................................................................................................ 70
6.2.1 De Romantiek .................................................................................................................. 70
6.2.2 Kenmerken....................................................................................................................... 72
6.3 Wetenschap en Wetenschappelijke Methode .................................................................... 73
6.3.1 Algemene Kenmerken ..................................................................................................... 73
6.3.2 Wetenschappelijke Ontwikkelingen ................................................................................ 74
2
, 6.3.3 Nieuwe Wetenschappelijke Methoden en Wetenschapsidealen ................................... 79
6.4 Studie van het Psychologische ............................................................................................. 85
6.4.1 het Einde van het Associationisme .................................................................................. 85
6.4.2 Wundt en het Ontstaan van de Experimentele Psychologie ........................................... 87
6.4.3 Verdere Ontwikkelingen van de Nieuwe Psychologie ..................................................... 93
6.4.4 William James en het Functionalisme in de VS ............................................................... 97
6.4.5 Individuele Verschillen................................................................................................... 100
6.4.6 de Behandeling van Psychische Problemen .................................................................. 103
H7: naar een psychologische samenleving (20e eeuw) ....................................................................... 106
7.1 Sociaal-Economische Context ............................................................................................ 106
7.1.1 Economie ....................................................................................................................... 106
7.1.2 Demografische Veranderingen ...................................................................................... 108
7.1.3 Maatschappelijke Veranderingen.................................................................................. 108
7.1.4 Politiek ........................................................................................................................... 110
7.2 Maatschappelijke Mensbeeld ............................................................................................ 111
7.2.1 Psychologisering van de Maatschappij .......................................................................... 111
7.2.2 Gevolgen van de Individualisering ................................................................................. 111
7.2.3 Meritocratie en haar beperkingen ................................................................................ 111
7.2.4 de Maatschappelijke Positie van de Vrouw................................................................... 112
7.2.5 het Kerngezin ................................................................................................................. 112
7.3 Wetenschap en Wetenschappelijke Methode .................................................................. 113
7.3.1 Algemene Kenmerken ................................................................................................... 113
7.3.2 Wetenschappelijke Ontwikkelingen .............................................................................. 114
7.3.3 Wetenschapsfilosofische Analyse van de Wetenschappelijke Methode ...................... 116
7.4 Studie van het Psychologische ........................................................................................... 118
7.4.1 Grote stromingen ............................................................................................................... 118
H8: Reflecties ....................................................................................................................................... 141
8.1 Maatschappelijke en wetenschappelijke context ..................................................................... 141
8.1.1 Maatschappelijke context .................................................................................................. 141
8.1.2 Wetenschappelijke context ................................................................................................ 142
8.2 De psychologie als wetenschap ................................................................................................. 143
8.2.1 Uiteindelijke referent ......................................................................................................... 143
8.2.2 Model object ...................................................................................................................... 144
8.2.3 Evidentie als noodzakelijke steunpilaar ............................................................................. 146
8.2.4 De waarde van de psychologie ........................................................................................... 146
Belangrijke bijlagen ............................................................................................................................. 147
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amlievleeschouwers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
