Dit is een samenvatting van de financiële aspecten van het vak "juridische, financiële en organisatorische aspecten van de gezondheidszorg", een vak van het tweede semester van het schakeljaar naar de master in de verpleeg- en vroedkunde. De woordenlijst-vorm maakt het gemakkelijk om af te dekken...
Juridische, financiële en
organisatorisch gzh
Gezondheidszorgsystemen
Doelstellingen tov Doelstellingen (meeste van 2006):
financiële 1. Universele dekking = iedereen heeft ziekteverzekering of wordt gedekt
uitdagingen 2. Financiële solidariteit = zo weinig mogelijk ongelijkheden
3. Billijke toegankelijkheid = financieel en fysieke toegang tot de gezondheidszorg
4. Kwalitatief zorgaanbod
5. Preventie = niet enkel reactief, maar ook gevolgen vermijden
6. Paraatheid (erbij gekomen in 2021 – Covid-pandemie) = wanneer het nodig is moet
men snel opschalen en zich aanpassen aan externe factoren
Financiële uitdagingen
- Economische context = totaal aan middelen die beschikbaar is in de maatschappij
- Vergrijzing = verouderende bevolking
- Technologische vooruitgang = vb. nieuwe apparatuur en innovatie kost geld
- Marktmechanismen = sterke concurrentie met privé settings opbod
Economic = economische draagkracht/draagbaarheid
sustainability - Middelen die beschikbaar zijn al dan niet besteed aan gzh-zorg
- De mate waarin de gzh-uitgaven groeien in verhouding met bruto binnenlands
product houdbaar spanningsveld?
Grafiek gezondheidszorguitgaven worden
steeds groter tov het budget die beschikbaar
is (BBP) ’90-2012
- Controle TOT de maatschappelijke kost om de
gzh-uitgaven de toegevoegde waarde door deze
uitgaven overstijg steeds relativiteit
tegenover andere economische activiteit =
opportuniteitskosten
- Economische draagkracht = bedreigt in stagnerende of krimpende economie
minder globale middelen om de noden te vullen
- Grafiek:
Begin van de economische crisis drastische
abrupte terugval in BBP
Gezondheidszorg neemt ingrijpende
besparingsmaatregelen
2010-2018 Is er een gezondere verhouding en
een gelijklopende stijging
2020: Covid-pandemie de uitgaven stijgen en
het BBP is drastisch gedaald slecht scenario
Hierna komen er besparingen in uitgaven en
stijgt het BBP opnieuw
OECD Organisation for Economic Operation and Development (Oezo in Ndl)
- Landen met hoger inkomen (België hoort hier ook onder)
- Data en grafieken komen vaak hieruit omdat België hier dus ook onder hoort
Fiscal = fiscaal: alle vormen van publieke financiering (belastingen, sociale zekerheid,...)
sustainability - Dit is een deelverzameling van economic sustainability de middelen die
beschikbaar zijn, maar die ook beheerd worden door de overheid
- Gezondheidszorgsysteem kan economisch beheersbaar zijn, maar is niet enkel
houdbaar voor publieke financiën
- Verschil tussen economic en fiscal sustainability
38% van de gezondheidsuitgaven gebeurt door belastingsmiddelen
38% van de uitgaven gebeurt door sociale zekerheid en ziekteverzekering (niet
, rechtstreeks door de overheid, wel via ziekenfondsen)
= deze twee samen zijn is de fiscal sustainability – dit zijn cijfers van het OECD
- In België specifiek
23% - door belastingsmiddelen
55% - groot aandeel door sociale zekerheid
- Grafiek over de som van 2 bovenstaande uitgaven
OECD = 76% in België = 78%
Maar dit is verschillend in verschillende sectoren
80% in ziekenhuizen, 69% =ambulante zorg, 35% = tandarts, 66% = medicatie
- OECD = Vooral Europa en Noord-Amerika
In andere landen heb je een beperktere rol van de overheid in
gezondheidszorguitgaven
- Duidelijk contrast bij het aandeel van de overheid in verschillende inkomsten van
landen hoog inkomen = groot aandeel
Ook gestage toename bij het aandeel van de overheid
Aandeel en type - Hoog aandeel publieke financiering
publieke uitgaven Bismarck (België, Frankrijk, Duitsland) vooral via sociale bijdragen
Beveridge (UK, Scandinavië, Zuid-Europa) vooral via belastingen
- Hoog aandeel private financiering (zieke of privéverzekeraar)
Klemtoon op doelmatigheid degene die zich aansluit bij een verzekeraar kan
kiezen welke kosten er gedekt zijn
- Beide groeien naar elkaar toe (in twee richtingen)
Vb. Obama-care toename aandeel publiek gefinancierde zorg
Vb. Aandeel die bij ons betaald wordt voor de pt of door privéverzekeraar is ook
belangrijk geworden
Concurrentie - Aandeel publieke financiering tav totale publieke financiering gemiddeld in Belgie =
overheidsbudget 15% wij zitten redelijk gemiddeld
- Type welvaartstaat:
Enkel nodige/belangrijke risico’s financieren ? OF gaat men werkloosheid,
werkongevallen,... ook dekken?
- Demografische kenmerken:
Vb. meer pensioenen
3 manieren om 1. Publieke inkomsten ↑
fiscal Negatieve gevolgen:
sustainability te Rechtstreekse impact op economische draagkracht belastingen en sociale
beheersen zekerheid nog verder laten stijgen internationale competitiviteit wordt
negatief beïnvloed en BBP ↓
Politieke beperkingen om belastingen of sociale zekerheid nog te ↑
2. Publieke verplichtingen ↓
A. Aanbod uitzuiveren van niet-klinische dienstverlening
Aankleding zkh, kamers, toegangstijden tot gzh-zorg (buiten werkuren),...
Onrechtstreeks weer een impact op gezondheid of kwaliteit (neg effect)
Éénpersoonskamers spelen ook een goede rol supplementen
B. Inkomstengerelateerde uitsluitingen
Als middelen onder druk komen te staan mensen met hoge inkomens
moeten maar zelf instaan voor hun kosten (privé-verzekering of out-of-pocket
betalen)
“opting-out” = mogelijkheid om boven een inkomensgrens zelf uit de publieke
gezondheidszorg te gaan
Negatieve effecten:
Effect op klinisch kwaliteit gezondheidszorgsysteem voor de minder
behoede burgers rijke mensen zijn vaak kritisch en mondig
onrechtstreeks een impact op de dienstverlening als de “voice
option”/kritische stem uit het systeem wordt verwijderd
Geen zicht meer op de totale uitgaven van gezondheidszorg
Kan tot marktfalen komen in privé sector
, C. Begrenzing tussenkomst
Via REM-geld als overheid gaan we een stukje laten voor de gebruikers
Probleem met REM-geld “tax on the ill” = de grootste gebruikers van
zorg ga je het zwaarst ten laste leggen
Oplossing in België = maximum factuur
Lineaire besparingen op geneesmiddelen
Terugbetaling van prestaties van artsen worden beperkter
Risico:
Kan leiden tot lagere zorgvraag (moeilijk onderscheid tussen nodige en
onnodige zorg)
D. Selectieve tussenkomst
Volledige pakketten van zorg uitsluiten uit het publiek financieringssysteem
Vb. bepaalde vormen van tandzorg
Nieuwe innovatieve technieken vertraagd terugbetalen pas in publiek
financieringssysteem opnemen als de werking bewezen is
Risico’s/problemen:
Bedreigt doelstellingen: billijke toegankelijkheid en solidariteit
Onrechtstreeks economische beheersbaarheid beïnvloedt vlucht naar
private verzekeringsmarkt
Kan werken indien onderbouwing van data enkel de behandelingen die op
evidentie gericht zijn mechanisme nodig om deze analyse te doen !
Kenniscentrum voor gezondheidszorg (KCE)
= grote administratieve last vaak corrigatie nodig voor bepaalde
patiëntkenmerken
Kan nie voor in het volledig zorgaanbod gebeuren
3 types private financiering
1. Complementair = dekt eigen bijdrage die door het basissysteem ten laste van
de pt gelaten worden tegendeel van begrenzing van de tussenkomst
2. Supplementair = dekt wat door het basissysteem wordt uitgesloten
tegendeel op selectieve tussenkomst
3. Duplicaat = dekt zelfde zorgaanbod als basissysteem
Waarom?: snellere toegang of meer keuze in zorgaanbod
Vb. typisch voor de beveridge systemen waar lange wachtlijsten zijn (VS)
In België hospitalisatieverzekering (87% complementair)
3. Mogelijkheid om waarde te creëren/versterken
2 manieren:
1. Financieringssysteem aanpassen
2. Organisatie gezondheidszorgsysteem veranderen
Zoveel mogelijk waste uit het systeem halen efficiënter omgaan met middelen
Aan economische groei werken door zorgproducten
op de markt te brengen
Meer uitgaven leiden niet evenredig tot betere zorg!
Voorbeeld VS percentage dat aan
gezondheidszorg wordt besteed is torenhoog
(16,6% van het BBP)
Uitgaven op de X-as en avoidable mortality op de
y-as (= sterftes die hadden kunnen vermeden
worden indien er doeltreffende en tijdige gzh-
zorg werd geboden)
Rendement is dus bij de USA bijzonder laag
Het gaat niet over de middelen alleen, maar ook over
de inrichting hiervan
Moeilijk om als overheid de juiste maatregelen te nemen
Financierings- - Aanpassing aan financieringssysteem doel om organisatie van gezondheidszorg te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinemoerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
