Complete les samenvatting (van prof. Cornillie, TOKLA I 2e bachelor) met toelichtende afbeeldingen/ tekeningen over het passief sta apparaat van het paard alsook de kinetiek. Aangevuld met Budras.
Topografische en klinische anatomie 1
Voorbeen paard
Sta-apparaat & kinetiek voorbeen paard
Passief sta-apparaat
Het passief sta apparaat van zowel het voor als achterbeen van het paard zorgt ervoor dat een paard
voor lange perioden op zijn benen kan staan met maar een minimum aan benodigde spierkracht.
Volwassen dieren slapen zelfs staand, hoewel ze wel van tijd tot tijd ‘’echte’’ liggende slaap nodig
hebben.
De benen van een viervoetig dier welke als een soort pilaren fungeren, zouden simpelweg ineen
zakken als ze niet bijeen gehouden worden door intrinsieke lidmaat spieren. Actieve spieren putten
snel uit en hebben rust nodig, dit kan door dat het dier dan gaat liggen. Hierom zijn de spieren van
een paard hoofdzakelijk getransformeerd naar ligamenten en pezen, welke niet uitputten zoals
spieren. Deze pezen en ligamenten ondersteunen de gewrichten in een houding die past bij de
ondersteuning van het lichaam. Voor de meeste gewrichten betekend stabilisatie ervan de
voorkoming van flexie. Het hoef- en kroongewricht daarentegen staan in extensie en over extensie.
Hun stabilisatie berust op dat ze niet nóg verder kunnen in hun extensie opdat het kroongewricht de
grond in boort.
Er zijn eigenlijk 7 onderdelen tot het passief sta apparaat;
1.
M. serratus ventralis gaat een belangrijke gewicht dragende functie hebben dankzij zijn verbinding
tussen thorax en lidmaat en bestaat hierom grotendeels uit onvermoeibaar, pezig weefsel. Wel
behoort deze spier niet officieel tot het passief sta apparaat van het voorbeen.
2.
Hoewel er geen collateraalbanden aanwezig zijn in het schoudergewricht, toch de beweging van het
schoudergewricht beperkt tot in het saggitale vlak door de m. subscapularis mediaal en de m.
infraspinatus (wel in mindere mate dan de m. subscapularis) lateraal.
De voornaamste stabilisator van het schoudergewricht in het staand paard is de m. biceps welke met
zijn pees craniaal tegen de oppervlakte van het gewricht duwt. De pees ligt als een kap over het
middelste tuberculum van de humerus en maakt een gedeeltelijke vergrendeling van het gewricht
mogelijk. Flexie van het schoudergewricht wordt voorkomen door de interne pees van de m. biceps
welke de spier verankert aan het proximale deel van de radius (tuberositas radii) via de lacertus
fibrosus en de m. extensor carpi radialis. Hierdoor zal het gewicht van de romp dat terecht komt op
het proximale eind van de scapula, de bicpes-lacertus-extensor carpi laten spannen en komt er een
soort ‘’tuigage’’ werking. Het zorgt voor een craniale trekkracht op het elleboog gewricht en druk op
de strek zijde van het carpaal gewricht wat flexie gaat tegenhouden. De flexie wordt in eerste
instantie veroorzaakt door m. triceps (medialis) die een zeer kleine spanning voert (zie punt 3.) zodat
de m. biceps ligt gespannen wordt en zo de kettingreactie op gang gebracht komt.
3.
Het elleboog gewricht wordt gestabiliseerd door spanning in een groep van carpaal en teen buigers
welke zeer veel vezels bevatten. Excentrisch geplaatste collateraalbanden dragen hiernaast bij aan de
inhibitie van de flexie (het verend scharniergewricht). De m. triceps brachii (bezenuwd door de n.
radialis) is geloofd de enige spier te zijn welke gespannen moet zijn om inzakking van dit belangrijke
gewricht te voorkomen. Enkel de spier tonus alleen zou al voldoende moeten zijn de in een zakking
, tegen te gaan door een constante trekkracht op de schouder welke weer doorgespeeld wordt naar
de m. biceps brachii en zo verder. Op het staande, rustende paard lijkt de m. triceps inactief te zijn
door de slapheid ervan.
4.
Het carpaal gewricht is gestabiliseerd (flexie vermijding) door de dorsale druk die m. extensor carpi
radialis als pees gaat uitoefenen, precies waar de pees al voor bedoelt was eerder genoemd. De m.
ulnaris medialis en lateralis, welke beiden eindigen op het haakbeentje, worden aangespannen door
het gewicht van de romp via de schouder (-gewricht) en humerus en gaat zo trekken aan de
buigzijde van het carpaalgewricht in een poging het gestrekt te houden. De checkligamenten van de
dieper en oppervlakkige buigers die vast zitten aan de palmaire zijde van radius en pijn, oefenen een
soortgelijke trekkracht uit door het gewicht van het dier, maar dan in omgekeerde richting, naar het
distale uiteinde.
5.
Het kroongewricht behoeft stabilisatie om verdere over extensie te voorkomen. Dit doel wordt
bereikt met behulp van drie elementen, de m. interosseus tertius die samenwerkt met de
‘’suspensory apparatus’’, de oppervlakkige en diepe buig pezen. Deze drie hechten aan het palmair
oppervlak proximaal en distaal van het lidmaat en worden gespannen wanneer het gewicht van het
paard het gewricht doet overstrekken. Hun elastische eigenschap maakt het mogelijk dat het
gewricht in buiging komt zonder dat het zal gaan doorklappen of als een elastiek zal gaan
‘’klapperen’’. Dit fenomeen is het best waar te nemen in slow-motion filmpjes van een paard op
snelheid.
De oppervlakkige buiger ondersteunt de ‘’suspensory apparatus’’ door een pezige strook af te geven,
een checkligament (= ligamentum acessorium proximale) , boven de carpus. Ook zijn eigen
aanhechting zal gaan bijdragen aan het geheel door zijn hechting aan kootbeen. Diepe buiger gaat
dit ongeveer hetzelfde doen, maar dan met een ander checkligament (=ligamentum acessorium
distale) wat gaat lopen van m. interosseus palmair gezien naar de diepe buiger zelf. De diepe
buiger zal gaan eindigen op het hoefbeen. De checkligamenten gaan als het ware de twee
buigers ‘’buitenspel’’ zetten zoadat ze niet spierig aangespannen hoeven te worden. De
doorzakkende kogel gaat namelijk geen duwkracht meer uitoefenen op ze.
6.
Het kroongewricht wordt door middel van vier banden (zie lager, ‘’Banden’’ voor uitleg
en tekeningen) uit hyper extensie gehouden. Deze ligamenten verbinden kroonbeen
en kootbeen. De rechte sesam ligament van de ‘’suspensory apparatus’’ en de buig
pezen geven extra ondersteuning.
7.
Het hoefgewricht zal gaan buigen zodra het kroongewricht inzakt door gewicht en kan
dus buitenbeschouwing gelaten worden betreft het passief sta apparaat.
De collateraalbanden (in de elleboog) hebben een eigenaardigheid, ze vormen het
verend scharniergewricht. Ze zit niet op het centrum vast van de epicondyl lateraal. In
rust staat de collateraalband iets achter en hoger dan het centrum. Voor beweging
moet dit ligament dus overheen het scharnierpunt bewogen moeten worden wat enorm
veel energie kost. Zijn rustpositie is dus in gestrekte stand en draagt dus bij aan het
sta-apparaat. Zo’n vergelijkbaar principe zit in de tarsus. Er nog zit een ligament
dorsomediaal van radius, deze draagt bij aan de rechtlijnige beweging (essentieel om
niet te verzwikken!). Dit ligament is het restant van m. pronator teres. Dit is de enige
zijdelingse beweger die zich nog in het been bevindt maar is compleet ligamenteus
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnieckE. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
