H1: Algemene beginselen van het
strafprocesrecht
1. Definitie
Formeel strafrecht Materieel strafrecht
= strafprocesrecht = = het geheel der rechtsregels
strafrechtspleging = strafvordering waardoor bepaalde gedragingen
sensu lato = het geheel van de strafbaar worden gesteld en
procedurele spelregels volgens welke gesanctioneerd (misdrijven & straffen)
het materieel strafrecht wordt
toegepast
Gericht naar overheid (politie, OR, Gericht naar iedereen
Pdk…)
Sanctionering: verschillend naar geval Sanctionering: op elk misdrijf een straf
Rechtsregels betreffende opsporing, vervolging en berechting van
personen verdacht van een misdrijf
o Beschrijft scenario’s & vormvoorschriften
o Bepaalt rechtspositie betrokken personen, organisatie & werking
rechtscolleges + tenuitvoerlegging beslissingen rechtscolleges
Bronnen
o Grondwet 1830
Fundamentele rechten (bv. regels omtrent openbaarheid)
Bepalingen inzake rechterlijke macht
Strafrechtelijke verantwoordelijkheid van parlementsleden en
ministers
o Wetboek van Strafvordering (Sv.): inclusief Voorafgaande titel bij het
Wetboek van Strafvordering (VTSv.)
o Verzamelwetgeving
Potpourri-wijzigingswetten 2015-2018 m.b.t. diverse
bepalingen
5 MSS-verzamelwetten 2021-2024
procedures aanpassen aan tijdsgeest (menselijker, sneller en
straffer)
Doelstellingen strafproces: dubbele finaliteit
Maatschappij geeft
aan dat iets
strafwaardig is,
men wil dat
criminaliteit
bestraft wordt =>
maatschappij heeft
belangrijke rol in
bestraffen van
criminaliteit
1
,Verdachte: individuele grondrechten
Slachtoffer: eigen schade en belangen
o Waarheidsvinding
Pas in 19de eeuw belang
Optiek openbaar belang
Op welke wijze bewijzen vergaren + hoe op grond hiervan tot
eventuele veroordeling kunnen komen
o Bescherming individuele grondrechten
Pas na UVRM
Optiek individuele burger
In kader waarheidsvinding: bevoegdheden die verregaande
beperking grondrechten kunnen inhouden (t.a.v. verdachten,
maar ook derden)
Ruimer dan rechten van verdediging
onderlinge afweging van finaliteiten
19e en eerste helft 20e E: waarheidsvinding
Pas sinds EVRM bescherming grondrechten zelfstandig doel
GW + legaliteit + Wet Franchimont 1998 (individuele grondrechten zonder
de rol van OR aan te tasten)
Voorwaarden opdat inbreuk gerechtvaardigd is, bv. huiszoeking moet
gemotiveerd worden (noodzakelijkheid aantonen)
Belangen individu wegen meer door, waarheidsvinding moet af en toe
wijken
Concrete afweging door rechtspraak
Slingerbeweging: klemtoon verandert steeds tussen waarheid en
individueel recht
2
,2. Accusatoire en inquisitoire rechtspleging
fase ter terechtzitting vooronderzoek
3. Verloop van het strafproces
1) Vooronderzoek
Doel
o Verdachte identificeren Zoniet? Onderzoek
o Nagaan voldoende bezwaren stopgezet
o Geen uitspraak over grond van de zaak
2 vormen
o Opsporingsonderzoek (90% strafzaken)
Gevoerd door Procureur des Konings en hulpofficieren
Zonder tussenkomst onderzoeksrechter (uitzondering mini-
instructie: blijft OO waarbij OR dwangmaatregel goedkeurt en
PdK macht behoudt)
Afgesloten door beslissing tot niet-vervolging of vervolging
(rechtstreekse dagvaarding vonnisgerecht) of vordering GO
3
, ook mogelijk: buitengerechtelijke afdoening (minnelijke
schikking of bemiddeling)
Geen tussenkomst onderzoeksgerechten vereist
o Gerechtelijk onderzoek
Gevoerd door onderzoeksrechter
In geval van dwangmaatregelen (=> vooronderzoek kan
zonder GO indien er geen dwangmaatregelen nodig zijn)
Controle Kamer van Inbeschuldigingstelling
Afgesloten door Raadkamer: regeling der rechtspleging
Kenmerken
o Inquisitoir, maar afgezwakt
o Geheim
Art. 28quinquies, §1 (OO) en art. 57, §1 Sv. (GO)
Ratio: vermijden dwarsboming onderzoek + onnodige
publiciteit
T.a.v. verdachte en slachtoffer
Principe: niet betrokken bij onderzoeksverrichtingen
Milderingen door Wet Franchimont (12/03/1998)
o Recht op gratis kopie ondervraging
o Recht op inzage of afschrift (beperkt), ruimer
wanneer van vrijheid beroofd
beroepsmogelijkheid indien weigering
T.a.v. de openbare opinie
Alle onderzoeksverrichtingen en procedurehandelingen
zonder publiek
Milderingen: persmededelingen door PdK of advocaat
o Niet-tegensprekelijk karakter en sturing vooronderzoek
Verdachte heeft niet recht om bezwaren te weerleggen
(‘tegen te spreken’) en verweermiddelen aan te voeren (pas
in fase ten gronde)
Ratio: nog geen uitspraak grond van de zaak
OO: principe geldt onverkort
uitzondering: personen die verhoord worden, kunnen
vragen om onderzoeksmaatregelen te stellen (geen
rechtsmiddel, dus indien geweigerd geen beroep)
GO: inverdenkinggestelde en burgerlijke partij kunnen mee
sturen
specifieke onderzoeksdaden vragen (beroep mogelijk)
o Schriftelijk
Van elke onderzoeksverrichting wordt geschrift opgemaakt: =
PV
Strafdossier vormt basis voor behandeling zaak en openbare
terechtzitting
Geen algemene wettelijke regeling voor het op schrift stellen
van onderzoeksverrichtingen, met uitzondering van verhoren
en telefoonbewaking
2) Onderzoek ten gronde
Wat?
o Fase ter terechtzitting
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisevandendriessche. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
