Samenvatting van het vak 'Celbiologie partim embryologie', gegeven door B. Loeys in de 1ste Bachelor Geneeskunde aan de UA.Volledige samenvatting gebaseerd op college slides, eigen lesnotities én handboek.
● proximaal: dichtst tegen lichaam
● distaal: verst van lichaam
● afferent: aanvoerend naar lichaam
● efferent: wegvoerend van lichaam
Inleiding
embryologie = beschrijvende studie van het ontstaan en ontwikkelen van een organisme
→ mens in zijn geheel + verschillende orgaansystemen
humane embryologie = studie van de ontwikkeling van de mens
,vergelijkende embryologie = studie van de mens en andere diersoorten
Humane embryologie
embryologie van de mens bestudeert
1. gametogenese: vorming van zaad- en eicel
2. embryonale structuren: organen die gevormd worden uit embryonale stamcellen
3. extra-embryonale structuren: organen die blastocyste en later embryo verbinden met
buitenwereld (trofoblast, dooierzak, placenta, navelstreng)
Embryologie in de geneeskunde
‘hulp’ wetenschap om de normale en afwijkende anatomie beter te begrijpen
● embryologie kan de complexe ligging van anatomische structuren verklaren
● embryologie kan verklaren waar en wanneer aangeboren afwijkingen ontstaan
● kennis van embryologie heeft geleid tot nieuwe fertilisatietechnieken: intra-uteriene inseminatie, in
vitro fertilisatie (IVF), intracytoplasmatische spermainjectie (ICSI) …
● therapeutische toepassingen: stamcellen
Stamcellen
= cellen met capaciteit om te differentiëren tot verschillende celtypes in respons tot specifieke
omgevingsfactoren
embryonale weefsels
● embryonale stamcellen (ESC) = cellen van de inner mass van de blastula
○ vormen in het embryoblast de orgaansystemen
○ pluripotent of totipotent
● primordiale/embryonale kiemcellen = primordiale geslachtscellen (voorlopers)
volwassen weefsels
● adulte stamcellen (bv. hematopoietische stamcellen in beenmerg,
perifeer en navelstrengbloed)
● induced pluripotent stemcells (IPS) = via stamceltechnologie
geïnduceerde stamcellen uit somatische volwassen cellen
○ combinatie van groeifactoren toevoegen aan bv. fibroblasten
uit huidbiopsie
○ cel herprogrammeren tot stamcel
Indeling humane ontwikkeling
Prenatale periode
= periode voor de geboorte
● foetale of bevruchtingsleeftijd = 38 weken van conceptie (bevruchting) tot geboorte
● gynaecologische of zwangerschapsleeftijd = 40 weken vanaf eerste dag van laatste menstruatie
tot geboorte
,periodes van prenatale ontwikkeling
● embryonale periode: eerste 8 weken (56 dagen) waarin alle majeure organen aangelegd worden
● foetale periode: volgende 30 weken waarin organen groeien en complexer worden
Embryonale periode
23 stadia volgens Carnegie
● grootte bepaald via crown-rump-length (CRL) → van rostraal naar caudaal
● laat vergelijkende embryologie toe
TE KENNEN: weten wat er per week gebeurt (week 1 per dag kennen)
, Foetale periode
→ dag 57 (week 9) tot geboorte (week 38)
groei van majeure organen
● tot 5 maanden: kwadrateren
● na 5 maanden: vermenigvuldigen met 5
Gametogenese
= ontwikkeling van spermatozoön en oöcyte gameten
veranderingen met oog op bevruchting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katovandenbroucke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
