les 5: De levenscyclus van de film,
industrialisering en het studiotijdperk
Overzicht les 5
• Drie levensfases van een film
• Film als industrie: historische wortels
• Europa als bakermat
• Industrialisering
• Ontwikkeling Hollywood
• Sterrendom
• Hollywood: de gouden periode
• De ‘production code’
• Relaties tussen Europa en Hollywood
• Enkele invloedrijke regisseurs uit het studiotijdperk
• Vrouwen in Hollywood
• Einde van het studiosysteem
Drie levensfases van een film
• Traditioneel 3 fases: productie, distributie, vertoning
• Maar: Video on demand, streaming, sociale media platformen en experimentele film zetten die indeling
op de helling
Productie Distributie Vertoning
Script en financiering Film naar publiek Veel mogelijke plaatsen → Artistieke en
Voorbereiding brengen Film als een sociale esthetische keuzes en
Opname Publiciteit praktijk implicaties in elke fase
Post-productie
Productie
• Script en financiering: cruciale rol voor producer en screenwriter
• Producer - Zakelijke en organisatorische aspecten
- Volgt de volledige cyclus van productie (i.t.t. meeste anderen)
- Samenstelling team en link tussen verschillende betrokkenen
- Bij grote studio’s: onderverdeeld (bv. executive producer)
- Soms afgewisseld met rol als regisseur (bv. Steven Spielberg, Cecil B. DeMille)
- Bekende producers: Walt Disney, Weinsteins, Kathryn Bigelow
• Screenwriter - Voorbereiding van het script (screenplay)
- Uitgebreid proces van pitch tot synopsis tot shooting script
- Niveau van detail verschilt sterk
35
, • Voorbereiding van de productie
• Filmschema, productiedesign (sets, decors, kostuums)
• Grafisch design (storyboard, digitale pre-visualisering) Extra fragment
• Opname: een crew overzien door de regisseur (director)
• Script supervisor, assistant director, dialogue coach
• Cast: hoofrollen, bijrollen, extra’s
• Stunt artists, dierentrainers
• Photography unit: director of photography, camera operator, key grip, gaffer
• Sound unit: production recordist (sound mixer), boom operator
• Visual effects unit: speciale effecten tijdens de opname
• Ondersteunende units: make-up, techniek, transport, catering, ...
• Het groot volume beeld- en geluidmateriaal wordt herleid en bewerkt tijdens de post-productie
• Bijvoorbeeld: The Social Network (David Fincher, 2010): 286 uur aan opnames
• Montage (editing): van ruw materiaal naar rough cut en final cut
Eventueel verschillende versies voor bepaalde markten, director’s cut, ...
• Special effects (zie vorige les)
• Geluidsmontage: soundtrack, geluidseffecten en eventueel dialogen heropnemen
• Manier en schaal van produceren lopen sterk uiteen
Type productie Kenmerken Voorbeeld
Grootschalige productie Grote kapitaalstromen: risicobeperking Hollywood (vooral studiosysteem
Duidelijke taakverdeling en specialisatie 1920-1960), Bollywood
Studio’s gericht op efficiëntie en winst Sunset Boulevard (Billy Wilder, 1950)
Exploitatie productie Lage budgetten B-films, horrorfilms, pornografie,
Gemaakt voor specifieke markten, meestal niet televisiefilms
in de (grote) bioscopen Night of the Living Dead (George A.
Duidelijke taakverdeling en specialisatie Romero, 1968)
Onafhankelijke productie Buiten grote studio’s Onafhankelijke regisseurs zoals Spike
(independents) Meer artistieke controle bij o.a. de regisseur Lee, David Cronenberg, David Lynch
Meestal kleinere budgetten
Kleinschalige productie Lage budgetten Experimentele film, (sommige)
Veel taakconcentratie bij één of enkele personen documentaire film
Vaak gericht op nichepublieken
Distributie
• Distributeurs brengen de film naar een publiek en zijn de economische draaischijf van de
filmindustrie
• Grote concentratie bij enkele spelers
• In 2020 helft van marktaandeel voor Sony Pictures, Universal en Walt Disney
• ’Majors’ hebben veel schaalvoordeel
• ‘Minors’ specialiseren in bepaalde markten
• Markt met grote risico’s
• Ongeveer 50% van alle inkomsten komen van 10% van de films
• Distributie kan soms tot de helft kosten van het productiebudget
• Veel distributeurs zijn ook actief in andere takken van de (media)industrie
• Traditioneel twee types van release: platforming en wide release
• Bijvoorbeeld Matrix: Revolutions simultane release op 18,000 schermen wereldwijd
• Streaming en digitalisering veranderen distributielogica
• Bv. gepersonaliseerde reclame op Netflix
36
