Samenvatting behandeld het vak 'inleiding Bestuurskunde'. Het vak bestudeert de verschillende onderdelen van de overheid. Het kijkt naar het overheidsapparaat, de burger in de maatschappij en grote maatschappelijke problemen. Het boek en vak bieden een inleiding tot dit onderwerp.
Het boek is ee...
,Inhoud
Hoofdstuk 1 – introductie tot de bestuurskunde: sferen in de samenleving..........................................2
Hoofdstuk 2 – De bestuurskunde als discipline......................................................................................4
Hoofdstuk 3 – publieke versus private organisatie.................................................................................7
Hoofdstuk 4 – Maatschappij, bestuur en bestuurskunde: een historische schets................................10
Hoofdstuk 5 – Van bureaucratie over New Public Management naar New Public Governance...........14
Hoofdstuk 6 – de federale overheid.....................................................................................................18
Hoofdstuk 7 – De regionale overheid: Vlaamse overheid.....................................................................23
Hoofdstuk 8 – de lokale besturen.........................................................................................................27
Hoofdstuk 11 – bestuur en burger........................................................................................................33
Hoofdstuk 12 – Bestuur en maatschappelijk middenveld....................................................................39
Hoofdstuk 9 – regulering......................................................................................................................43
Hoofdstuk 10 – Politiek-ambtelijke verhoudingen...............................................................................48
1
, Liefde en vrijwilligheid kenmerken deze sfeer.
Bestuurskunde - Private rechten en vrijheden worden
aanzien als een vrije keuze, gemaakt
door individuen. We staan er niet
Deel 1 meer bij stil dat vele keuzes al niet
meer 100% vrij zijn.
Situering van de - In de private sfeer (vrienden,
bestuurskunde relaties,..) van de gemeenschap zit er
in theorie geen dwang. In de praktijk
is dit soms wel dwingend.
Hoofdstuk 1 – introductie 2 de sfeer van de staat (alle
overheidsorganisaties)
tot de bestuurskunde: =het geheel van overheden en instellingen die
sferen in de samenleving. optreden voor het algemeen belang op alle
territoriale niveaus, van gemeenten tot
globaal niveau. Wetgevende, uitvoerende en
4 sferen vanuit het individu bekeken rechterlijke machten vormen samen de staat.
Ze kunnen verplichten, stimuleren,…
Zo kan de staat bv
1. rechten en vrijheden in de private sfeer
‘wegnemen’
2. de manier waarop de staat het woningbezig
kan aanmoedigen (leningen…)
3. topsport ondersteunen
4. ….
Dwang is een exclusief kenmerk van de staat.
Tegenover die staat hebben burgers ‘voice’
- Laten zich horen via verkiezingen
- Via protest
- ….
Elk individu verhoudt zich op een bepaalde
3 sfeer van de markt (het bedrijfsleven)
manier tegenover de 4 sferen. Ze vormen de
= waar verhoudingen functioneren via vraag
bouwblokken in, en van elke samenleving.
en aanbod.
De samenleving wordt hier beschouwd als
Sommige dingen worden overgedragen aan de
politiek georganiseerde verbanden.
markt omdat ze bepaalde aspecten in de
samenleving beter kan organiseren dan de
Eerst het overlopen van de 4 sferen apart,
staat en de samenleving in een bepaalde
daarna onderlinge verbanden.
richting kan duwen. Dit door vraag en aanbod
te laten spelen.
De sferen:
Zo kan bv. een goed ook van sfeer veranderen:
1 de sfeer van de gemeenschappen
= gaan in brede zin over gemeenschappen die
allerlei vormen kunnen aannemen.
2
, Bv. telecom bedrijven vroeger eigendom van
de staat. Nu volledig overgedragen aan de = de staat ondersteunt delen van het
markt. middenveld financieel. Werkt samen met hen
rond maatschappelijke opdrachten
In deze sfeer functioneren bedrijven/profit- (onderwijs).
organisaties
= overleven enkel als ze investeren en winst De markt en andere sferen
maken. De verhouding in de markten steunt
op ruil; consumenten hebben geld en = de markt heeft een grote impact op de
producten goederen/diensten. private sferen bv. werkorganisaties.
Regelen het patroon van ons dagelijks leven.
4 de sfeer van de civil society Ze oefenen impact uit op de producten die we
= het maatschappelijk middenveld, kopen (bv. via reclame)
organisaties van burgers waar ze zich in
verenigen. = de wereld van de markt en bedrijven
vormen een invloedrijke factor voor de staat.
Deze sfeer steunt op het vertrouwen van Bv. ze kunnen opkomen voor het milieu
burgers. Ze opereren onder de noemer: overheid moet dit dan ook doen.
verenigingen (bv. van kleine culturele
verenigingen tot mutualiteiten). = oefent ook druk uit op het middenveld. Hier
bestaan ook tendensen tot vermarkting. Voor
Ze zijn belangrijk, bevinden zich in het midden. bepaalde g&d kunnen middenveldorganisaties
het verenigen van mensen in een in concurrentie staan met elkaar.
gelijkaardige situatie helpt ze individueel
sterker te maken (ook in private sfeer). Het Tijd en ruimte
versterkt zo ook de samenwerking met andere
mensen in de sferen (empowerment). In elke politieke ruimte verschillen de
verhoudingen tussen de sferen volgens:
Onderlinge verbanden: - Voorwerpen van politieke keuzes
- De machtsverhoudingen tussen sferen
De staat en de andere sferen
= De staat heeft een grote impact op de Binnen elke ruimte is er een dynamiek in tijd
private sfeer van de gemeenschap: bepaalt
rechten en vrijheden van mensen. Vaak Basistermen
grijpen overheidskeuzes sterk in op het
dagelijkse leven van mensen. De grondwet is Begrippen die niet gebonden zijn aan
er om mensen te beschermen tegen een te bepaalde sferen
opdringerige staat.
= heeft een grote impact op de markt, ze zorgt 1 publieke en private sfeer
voor belangrijke omgevingsfactoren. - Publieke sfeer: gaat over de staat
De staat: - Private sfeer: het middenveld en de
- Maakt regels markt = individuen die organisaties
- Reguleert markten oprichten
- Heft belastingen
- Werkt samen met bedrijven 2 formele en informele organisatievormen
- Formeel: organisaties hebben een
Door deregulering en privatisering kan de juridisch statuut, ze hebben rechten
staat overheidsondernemingen meer en plichten
vermarkten of overdragen. - Informeel: uzelf, vrienden en
kennissen vormen geen erkende
Op de wip tussen de sfeer van de markt en de organisatie
staat staan bv. consultantkantoren.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elise-bossuyt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
