Samenvatting
Uitgebreide samenvatting leertheorie (vak: leer- en motivatiepsychologie)
Met deze samenvatting behaalde ik een 18/20 (samen met samenvatting motivatietheorie)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
LEERTHEORIEMAATSCHAPPELIJKE INBEDDING VAN LEREN EN ONDERWIJZEN.........................2
Kennisexplosie en verouderde kennis......................................................................................3
informatisering en technologisering........................................................................................3
Globalisering, internationalisering, mondialisering..................................................................4
Levenslang en levensbreed leren............................................................................................ 4
competentiegericht leren....................................................................................................... 4
multimediale maadschappij en beeldcultuur............................................................................5
LEERTHEORIEËN BINNEN VERSCHILLENDE STROMINGEN...................................5
Behaviorisme......................................................................................................................... 7
Behavioristische benadering / associatieve benadering (Watson)...........................................7
Behaviorisme en klassieke conditionering.............................................................................8
Wat is klassieke conditionering?............................................................................................................... 8
Generalisatie (of transfer)....................................................................................................................... 10
selectief leren (= discriminerend leren).................................................................................................. 10
experimentele neurose........................................................................................................................... 10
Extinctie (of uitdoving)............................................................................................................................ 10
Appeptieve conditionering en aversieve conditionering..........................................................................11
behaviorisme en operante conditionering...........................................................................12
wat is een operante conditionering......................................................................................................... 12
Het probleem van straf........................................................................................................................... 15
Alternatieven van straf............................................................................................................................ 16
Vergelijking klassieke en operante conditionering...............................................................16
Klassieke en operante conditionering kunnen samenwerken................................................17
invloed op onderwijs.......................................................................................................... 17
cognitieve benadering.......................................................................................................... 18
cognitieve benadering en gestaltpsychologie (Wertheimer).................................................19
Kenmerken.............................................................................................................................................. 19
Gestaltwetten.......................................................................................................................................... 19
Cognitieve benadering en constructivisme..........................................................................21
Kenmerken.............................................................................................................................................. 21
Radicaal constructivisme (Piaget)........................................................................................................... 22
Socio-constructivisme (Vygotsky cultuurhistorische theorie)..................................................................24
Piaget versus vygotsky........................................................................................................................... 27
Cognitieve benadering en informatieverwerkingsbenadering (Simon)..................................27
kenmerken.............................................................................................................................................. 27
Informatieverwerkend model (geheugen!)..............................................................................................28
Redeneren en probleemoplossend denken............................................................................................. 29
Gesitueerd leren (Situated Cognition) jaren 80......................................................................31
Kenmerken / Focus.................................................................................................................................. 32
Community of practice en apprenticeship............................................................................................... 32
Hoe wordt er geleerd in deze informele leeromgevingen?......................................................................33
Hoe verschillen deze informele leerprocessen van het formele, schoolse leren?....................................33
invloed op onderwijs............................................................................................................................... 33
Deliberate practice............................................................................................................... 34
BEPERKT OVERZICHT............................................................................................................ 37
SCHEMATISCH OVERZICHt..................................................................................................... 38
WAT IS LEREN?............................................................................................ 43
evolutie rond concept leren..................................................................................................43
SOORTEN LEREN.......................................................................................... 44
1
,domeinspecifieke kennis....................................................................................................... 44
Feiten............................................................................................................................... 45
Procedures........................................................................................................................ 45
Begrippen en begripstructuren...........................................................................................45
Organisatie van domeinspecifieke kennis bij novieten en experts........................................46
cognitieve strategieën.......................................................................................................... 46
Leerstrategieën (leren leren)............................................................................................. 47
heuristieken (leren probleemoplossen)...............................................................................47
Motorische vaardigheden..................................................................................................... 47
attitudes en motivatie.......................................................................................................... 48
meta-kennis en -vaardigheden.............................................................................................. 48
Metacognitieve kennis en vaardigheden.............................................................................48
Dynamisch-affectieve meta-kennis en -vaardigheden..........................................................49
Aanpassende competenties als doel van onderwijs en leren (Decorte)..................................50
Effectief leren: CSSC learning (constructivisme)..................................................................50
BESLUIT (+ SAMENHANG STROMINGEN)........................................................51
Actief en constructief proces................................................................................................52
cumulatief => rol van voorkennis..........................................................................................52
intentioneel en icidenteel leren............................................................................................. 52
authentiek leren en transfer................................................................................................. 53
leren: een solitair of een sociaal gebeuren............................................................................53
Zelfgestuurd leren................................................................................................................ 53
3 ONDERDELEN ONDERWIJSONDERZOEK (DECORTE).......................................54
LEERTHEORIEËN EN ONDERWIJSPRAKTIJK: ONGEMAKKELIJKE RELATIE (DECORTE)
.................................................................................................................. 54
MAATSCHAPPELIJKE INBEDDING VAN LEREN EN ONDERWIJZEN
In de loop van de 2e helft van de 19e eeuw
=> industrialisatie & verstedelijking leiden tot modernisering
=> invloed moderniteit op het onderwijs bij:
Rationaliteit
Democratisering
Afnemende rol van geloof
Streven naar vernieuwing, verandering en verbetering
Individualisering
Geïndustrialiseerde maatschappij
Belangrijke rol voor wetenschap & technologie
2
, Beheersing van de natuur en samenleving door wetenschap en techniek
Sinds 2e helft 20e eeuw nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen => doel, aard, context van leren gewijzigd
Welke maatschappelijke ontwikkelingen hebben een impact op leren en instructie (6)?
1. Kennisexplosie en verouderde kennis
2. Informatisering en technologisering
3. Globalisering, internationalisering, mondialisering
4. Levenslang en levensbreed leren
5. Competentiegericht leren
6. Multimediale maatschappij en beeldcultuur
KENNISEXPLOSIE EN VEROUDERDE KENNIS
Spectaculaire toename van info en kennis (= kennisexplosie)
Kennis veroudert snel door voortdurende nieuwe inzichten die vorige kennis op de helling zetten
Gevolgen:
o Nieuwe keuzes maken omtrent kennis en vaardigheden in het onderwijs: wat is essentiële
kennis? Inhoud van onderwijs moet constant herdacht worden zodat onderwijs voorbereid op
de maatschappij van morgen.
o Leraar kan niet langer alles weten binnen zijn vakgebied
Andere professionele competenties steeds belangrijker
o lln kennis en vaardigheden aanleren om snel en efficiënt informatie te vinden en er kritisch
mee kunnen omgaan
Kritiek:
o Heeft geleid tot meer aandacht van informatieverwerking-, probleemoplossing-, leer-
en communicatievaardigheden en ten koste van vakinhoudelijke kennis en
vaardigheden op alle onderwijsniveaus, waardoor:
Verschraling van klassieke vakinhoudelijke leerdoelen (aandacht op zulke
vaardigheden gaat ten koste van duurzame basiskennis en –vaardigheden)
Verschuiving didactische werkvormen naar projectwerk en begeleide zelfstudie
o Er ontstaan dus 2 stromingen: (onderwijskundig kernprobleem)
Voorstanders van kennisgericht onderwijs: herwaardering van kennis, want schoolse
basiskennis en vaardigheden tonen een vrij stabiel karakter
Voorstanders van vaardigheidsonderwijs: de school geeft willekeurige, tijdsgebonden
en vluchtige informatie, dus beter focus op lln ruimte geven om denk-,
probleemoplossings-, leer- en communicatievaardigheden te beheersen
=> Best = evenwicht/combinatie! Kennis én vaardigheidsgeoriënteerd onderwijs, want
kennis moet deel uitmaken van een competentie (ander inert), en vaardigheid zonder
inhoud is krachteloos en leeg
INFORMATISERING EN TECHNOLOGISERING
We leven in een kennismaatschappij: samenleving waarin informatisering, communicatie en kennis
elkaar sterk beïnvloeden.
Er zijn spectaculair toegenomen mogelijkheden inzake informatie – en communicatietechnologie,
en dit is doorgedrongen in alle terreinen van onze samenleving
Sinds Verlichting groter belang van kennisontwikkeling en -uitwisseling, want dit draagt bij tot
sociale en economische vooruitgang => kennis = bron welvaart (kapitaal)
Vanwege nieuwe technische mogelijkheden…:
o Kennismaatschappij niet langer beperkt tot geografische nabijheid
o Mogelijkheden voor bewaren, verdelen en terugvinden van kennis zijn toegenomen;
o Overlevingskans van een mpij hangt af van menselijk kenniskapitaal
In het onderwijs moet men:
Jongeren voorbereiden op de kennismaatschappij: ICT-kennis en -vaardigheden!
3
, => Inzicht geven over mogelijkheden, beperkingen, kansen en risico’s van inzetten van ICT
ICT als werktuig in klaswerking (digibord, pc,…)
GLOBALISERING, INTERNATIONALISERING, MONDIALISERING
Economische globalisering: handel tussen landen breidt uit, schaalvergroting, internationale
kapitaalstromen, vrij verkeer van kapitaal en goederen, …
Al gestart op het einde van de vorige eeuw, maar nu veel sneller dan vroeger + in interactie met
andere domeinen zoals politiek, cultuur, milieu, gezondheid, …
Daarom wordt de term globalisering vandaag meer gebruikt in de ruime betekenis van het
mondiaal dichter bij elkaar komen van economieën, culturen, mpijen.
Invloed op het onderwijs:
Opvangen en onderwijzen migranten
Ontwikkelingssamenwerking op gebied van onderwijs
=> Europese en internationale mobiliteit van studenten, leerkrachten en onderzoekers
Mondiale vorming: opleiden tot kritische wereldburgers met appreciatie voor internationalisering en
begrip voor de dreigingen
LEVENSLANG EN LEVENSBREED LEREN
Idee vroeger: leren grotendeels binnen bepaalde levensfase
Nu: levensland leren
De Europese Raad (2000) stelde dat de EU de meest concurrerende en meest dynamische
kennismaatschappij van de wereld moet worden, en daarbij is ‘levenslang leren voor iedereen’ een
sleutelelement:
leren van voorschoolse leeftijd tot na pensioen
Formele en niet-formele leeractiviteiten
Geheel van leeractiviteiten binnen persoonlijk, burgerlijk, sociaal, werkgelegenheidsperspectief
Lerende centraal, gelijke kansen en goede kwaliteit van leersituaties
In 2002 werd een resolutie over levenslang leren goedgekeurd, waarin de Raad van Europa stelde dat
voorrang moest gegeven worden aan:
Verlenen van toegang tot levenslang leren voor iedereen (specifieke maatregelen voor kansarmen!)
Mogelijkheden scheppen om basisvaardigheden zoals ICT, talen, technologie, sociale vaardigheden,
… te leren/actualiseren
Validering en erkenning van formele kwalificaties tussen landen
Doelgroepgerichte voorlichting omtrent levenslang leren en de voordelen ervan
Opleiding en bijscholing voor opleiders van ontwikkeling levenslang leren
Aanmoedigen en vertegenwoordigen van sectoren, inzetten op netwerken
COMPETENTIEGERICHT LEREN
Internationalisering + technologische ontwikkelingen = meer nood aan werknemers met algemene
en specifieke startcompetenties + die levenslang leren (nieuwe competenties eigen maken)
Gevolg: vraag naar explicitatie en specificatie van kerncompetenties neemt toe + nood om selectie,
vorming en training in bedrijven daarop af te stemmen neemt toe
Competenties moeten gezien worden als geheel van kennis, vaardigheden en attitudes
(dus competentiegericht leren is gestart in werkveld)
Gevolg in het onderwijs:
Leerdoelen steeds vaker in termen van competenties beschreven
Gevolgen voor de inrichting van onderwijs (competentiegericht leren moet via authentieke,
realistische en relevante opddrachten)
Kritieken:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentUantwerpenOOW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72841 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen