Samenvatting - Ziekteleer (E0F10a)_DeelVerslype

ZIEKTELEER (VERSLYPE)
HOOFDSTUK 1: INLEIDING

AANDOENINGEN ~ ZIEKTEN

Aandoening: verstoring van de normale structuur en/of werking van organen of orgaansystemen

Alle mogelijke aandoeningen:

1. Aangeboren (congenitaal)
2. Ontsteking (inflammatie) → eindigt op -itis
3. Tumor (gezwel) → Lessen van Dierickx
4. Bloedvaten (vasculair)
5. Functioneel → het orgaan ziet er goed uit maar werkt niet meer goed
6. Traumatisch (accident) (incl. iatrogeen → ziekte veroorzaakt door zorgsysteem (bv infectie die je
oploopt in het ziekenhuis) zelf)
7. Degeneratief → slijtage/ veroudering

SYMPTOMEN EN KLINISCHE TEKENEN

Symptomen: Worden door de patiënt vermeld (klachten), anderen moeten actief bevraagd worden
(anamnese)

Klinische tekenen: worden opgespoord door klinisch onderzoek (bv vergrote lever: je kan dit enkel weten
door aan klinisch/ lichamelijk onderzoek te doen)

Onderscheid: specifiek – algemeen

- Eerder specifiek voor een bepaald orgaanstelsel (vb. buikpijn, braken, geelzucht)
- Meer algemene klachten (vermoeidheid, koorts, vermagering, groeiachterstand,
huidafwijkingen, gewrichtsklachten)

CONCEPT: “SYMPTOOM – ZIEKTEBEELD – AANDOENING”

Symptoom Ziektebeeld Aandoening
Klachten die door de patiënt De combinatie van de klachten Een afwijking van de gezonde
worden vermeld en worden (symptomen) en de afwijkingen toestand van het lichaam en de
bevraagd die bij het klinisch onderzoek geest
(specifiek – algemeen) worden vastgesteld (klinische
tekenen)


- Het ziektebeeld vormt voor de arts de leidraad voor het uitvoeren van bijkomende onderzoeken
om te komen tot de diagnose van een bepaalde aandoening
- Eenmaal de diagnose gesteld kan de gepaste behandeling worden gegeven
- Herkennen van een ziektebeeld is de manier van hoe we een patiënt zullen benaderen
- Vb. depressie, je kan moeilijk zeggen dat dit een aandoening is want het kan door verschillende
veroorzaakt worden → je moet dit herkennen aan de hand van symptomen en klinische tekenen
(dit is dus een ziektebeeld)
- Vb. nierfalen → de nier werkt niet goed (ziektebeeld): heeft bepaalde symptomen en klinische
tekenen maar de oorzaak kan verschillend zijn → je moet dit kunnen herkennen a.d.h.v. de
symptomen en klinische tekenen

,HOOFDSTUK 2: INFLAMMATIE (ALGEMEEN)

DEEL 1: INZICHT IN DE NORMALE WERKING VAN HET IMMUUNSYSTEEM


LOKALE ONTSTEKING EN ALGEMEEN ZIEKE PATIËNT
- Een ontsteking kan lokaal zijn
- Ontsteking kan beperkt (aangepast) zijn maar ook heel overdreven (onaangepast)
- Ontsteking= Reactie van het lichaam op iets, een organisme in interactie met zijn omgeving
(virus, bacterie,…)
- Ontsteking is een levensbelangrijk proces
- Wordt gekenmerkt door:
• Rubor = roodheid
• Calor = warmte
• Dolor = pijn
• Tumor = zwelling
- Kan ook diepliggend zijn: longen
- Patiënt is algemeen ook ziek → slaat weer op de rest van het lichaam


WAT IS HET IMMUUNSYSTEEM?
- Een geheel van mechanismen die ons organisme beschermen tegen
• Pathogenen
3 grote groepen van potentieel
• Schadelijke fysische of chemische prikkels
beschadigde zaken
• Beschadigde lichaamscellen
- Afweersysteem beschermd ons tegen zaken van buitenaf maar ook van zaken die inwendig zijn
- Omvat sensoren en effectors gegroepeerd in aangeboren (innate) of adaptieve (verworven of
aangepaste) immuniteit
• We meten schade en gaan er iets aan doen
• Opgesplitst in 2 zaken: innate en adaptieve

,AANGEBOREN (INNATE) VS ADAPTIEVE IMMUNITEIT



Feature Aangeboren (innate) Adaptieve
Specifiek Breed, niet specifiek aan een Hoge specifiteit aan de
bepaald pathogeen pathogeen of bedreiging
Geheugen Heeft er geen Na blootstelling
Vlug, na enkele minuten Traag, vereist enkele dagen
Responstijd voordat het effectief wordt

Constant actief: aanwezig bij de Geactiveerd in elk individu als
Activatie geboorte, voorafgaand aan enig reactie van pathogeen of
contact met antigen antigencontact
Volledig functioneel vanaf Past zich aan na verloop van tijd,
Ontwikkeling geboorte na contact met antigen
Fysische barrière (bv huid) B-Lymfocyten, antilichamen

Complement T-Lymfocyten

Ontsteking(sreactie) Bv vaccinatie
Effectors
Cellen:
- Granulocytes = type
witte bloedcellen
(neutrophils, basophils
(blauw), eosinophils
(rood))
- Mast cellen (belangrijk
voor allergische
reacties)
- Natural killer cellen
(doden andere cellen)
- Macrofagen
- Dendritische cellen




TIJDSLIJN VAN EEN NORMAAL IMMUUNANTWOORD TEGEN EEN VIRUS
→ Virus stijgt naarmate de tijd
→ Innate immuniteit is onmiddellijk actief en heeft onmiddellijk effect op het virus → zorgt dat
het virus wat onderdrukt zal worden
→ Adaptieve schiet later in gang (paar dagen)
→ Virus specifieke T cellen en er worden antilichamen gevormd → zo kan je opsporen welke
infectie je heb gehad
→ Sommige hebben goede
immuniteit en sommige hebben dit
niet dus daarom hebben ze een
overweldigde reactie en kunnen ze
sterven (CTLs)

, INTERACTIES TUSSEN AANGEBOREN EN ADAPTIEVE IMMUNITEIT
Hoe ga je van aangeboren naar adaptieve immuniteit?

→ Via de dendritische cel

→ Zorgt ervoor dat we van het ene systeem naar het andere kunnen gaan

→ Aangeboren immuniteit treedt altijd op, is heel algemeen, heeft geen geheugen

→ Adaptieve immuniteit schiet later in gang dan aangeboren immuniteit maar is dan specifiek gericht op
het virus, probleem, …