KU Leuven - Campus Brussel - Schakelprogramma: Handelswetenschappen - Micro-economie - HOOFDSTUK 3: Het marktmechanisme van vraag en aanbod en elasticiteiten
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 3a: Het marktmechanisme van vraag en aanbod .......................................................... 2
1 Inleiding: Markten en concurrentie ..................................................................................... 2
2 De vraag ............................................................................................................................. 2
2.1 De determinanten van de individuele en marktvraag ......................................................... 2
2.2 Het vraagschema en de vraagcurve ..................................................................................... 3
2.3 Van individuele vraag naar marktvraag ............................................................................... 3
2.4 Verschuivingen van de vraagcurve (‘wijziging van de vraag’) .............................................. 4
3 Het aanbod ......................................................................................................................... 4
3.1 De determinanten van het individuele en marktaanbod..................................................... 4
3.2 Het aanbodschema en de aanbodcurve .............................................................................. 5
3.3 Van individueel aanbod naar marktaanbod ......................................................................... 5
3.4 Verschuivingen van de aanbodcurve ................................................................................... 6
4 Vraag en aanbod tezamen geanalyseerd: het marktevenwicht ............................................. 6
5 Veranderingen in het marktevenwicht................................................................................. 6
HOOFDSTUK 3b: Elasticiteiten - theorie en toepassingen.................................................................. 7
1 Inleiding en definitie ........................................................................................................... 7
2 De prijselasticiteit van de vraag ........................................................................................... 7
2.1 Definitie en berekening ........................................................................................................ 7
2.2 Determinanten prijselasticiteit van de vraag ....................................................................... 7
2.3 Verschillende vraagcurven (variaties in vraagcurven) ......................................................... 8
2.4 Marktomzet en prijselasticiteit van de vraag....................................................................... 8
2.5 Prijselasticiteit + marktomzet langs lineaire vraagcurve ..................................................... 9
2.6 De inkomenselasticiteit van de vraag ................................................................................ 10
2.7 Kruiselingse prijselasticiteit van de vraag .......................................................................... 10
3 De prijselasticiteit van het aanbod .................................................................................... 10
3.1 Definitie en berekening ...................................................................................................... 10
3.2 Determinanten prijselasticiteiten van het aanbod ............................................................ 11
3.3 Prijselasticiteit aanbod langsheen de aanbodcurve .......................................................... 11
3.4 Verschillende aandurven (variaties)................................................................................... 12
3.5 Totale opbrengst en prijselasticiteit van het aanbod ........................................................ 12
HOOFDSTUK 3: HET MARKTMECHANISME VAN VRAAG EN AANBOD EN ELASTICITEITEN 1 van 13
, HOOFDSTUK 3a: Het marktmechanisme van
vraag en aanbod
1 Inleiding: Markten en concurrentie
- Een markt is een groep kopers en verkopers met bepaalde patronen van interactie
De markt is een ‘institutie’ (‘geïnstitutionaliseerd): Het berust op formele en/of informele
spelregels al dan niet spontaan ontstaan (bv. de beurs)
- De markt van de landbouwproducten, de arbeidsmarkt, kapitaalmarkt en vastgoedmarkt zijn sterke
gereguleerde markten
- De markt voor roomijs is een minder gereguleerde markt
- Er zijn vier verschillende marktvormen:
• Volkomen concurrentie (polypolie): Veel aanbieders en homogene producten
(bv. grondstoffen, aandelen van eenzelfde bedrijf)
• Monopolie: Eén aanbieder
(bv. NMBS, Bpost)
• Oligopolie: Enkele aanbieders en homogene of heterogene producten
(bv. grootbanken, telecomoperatoren)
• Monopolistische concurrentie: Veel aanbieders en heterogene producten
(bv. kledij, restaurants)
2 De vraag
2.1 De determinanten van de individuele en marktvraag
- De prijs van het goed: 𝑃 ↗ ⇒ 𝑄𝐷 ↘ (= de wet van de vraag)
- Prijzen van verwante goederen
• Substitutiegoederen zijn goederen die elkaar kunnen substitueren bij bevrediging van eenzelfde
behoefte: 𝑃𝐴 ↗ ⇒ 𝑄𝐷𝐵 ↗
(bv. boter of margarine)
• Complementaire goederen zijn goederen die de behoefte van het ene goed de behoefte aan
het andere goed impliceert: 𝑃𝐴 ↗ ⇒ 𝑄𝐷𝐵 ↘
(bv. auto en benzine)
- Smaken, preferenties, mode en reclame
Iemand die meer van roomijs houdt, zal hier ook veel van consumeren
Reclame creëert en stuurt ook de behoeften (idem voor mode)
- Omvang en samenstelling van de bevolking
Vergrijzing doet de vraag naar verzorging stijgen
HOOFDSTUK 3: HET MARKTMECHANISME VAN VRAAG EN AANBOD EN ELASTICITEITEN 2 van 13
, - Verwachtingen van consumenten
Als iemand verwacht dat zijn inkomen volgende maand zal stijgen, of dat de prijs van dit goed
zal stijgen, dan zal men nu al meer bereid zijn meer te betalen en/of meer te kopen
(bv. brandstoftank nu vullen als verwacht wordt dat de prijzen zullen stijgen)
- Diverse andere mogelijke determinanten
• Temperatuur (bv. ijscrème consumptie bij goed weer)
• Neerslag (regen, sneeuw) (bv. meer musea bezoeken bij regen)
2.2 Het vraagschema en de vraagcurve
- De vraagcurve geeft het verband weer tussen de prijs (𝑃) en de gevraagde hoeveelheid (𝑄 𝐷 ), ceteris
paribus
Ceteris paribus conditie: Alle andere determinanten (inkomen, prijzen, complementaire en
substitutiegoederen, smaken enzovoort) worden verondersteld ongewijzigd te blijven
- Een verandering van 𝑃 veroorzaakt een beweging langs de vraagcurve (= wijziging van de gevraagde
hoeveelheid)
- Een verandering in andere determinanten dan de eigen 𝑃 veroorzaakt een verschuiving van de
vraagcurve (= wijziging van de vraag) naar links of rechts
- Een prijsverandering zet twee effecten in gang:
• Inkomenseffect: Als 𝑃 van een goed daalt, stijgt de koopkracht van het inkomen (reëel inkomen ↗)
en kan men meer van dit en andere goederen kopen
• Substitutie-effect: Als de 𝑃 van een goed daalt, zal men meer kopen van dit goed en minder van
de relatief duurder geworden goederen
- Vraagfuncties zijn ‘marshalliaans’: De onafhankelijke variabele (𝑃) staat op de verticale as en de
afhankelijke variabele (𝑄 𝐷 ) staat op de horizontale as
2.3 Van individuele vraag naar marktvraag
- De marktvraag (𝑄 𝐷 ) wordt bekomen door de horizontale sommering van de individuele vraag (𝑄𝑖𝐷 )
van de verschillende consumenten (𝑖)
HOOFDSTUK 3: HET MARKTMECHANISME VAN VRAAG EN AANBOD EN ELASTICITEITEN 3 van 13
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evsmts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
