Voor het gehele vak vlot geslaagd door beide sv te leren
Sv gebaseerd op boek en slides
Dit is de sv voor het gewone gedeelte en dus niet het criminologische
Bekijk de voordeelbundel voor beide
- primacy effect
o mensen hechten meer belang aan informatie die hen eerder gegeven wordt dan
later dus 1ste informatie weegt het zwaarst door
vb. vriendelijk-behulpzaam-opvliegend-gierig vs gierig-opvliegend-behulpzaam-
vriendelijk
men wou eerder weg met persoon 1 dan persoon 2
- recency effect
o als je je bewust bent vh primacy effect gaat de 2de info zwaarder doorwegen
Hoofdstuk 1: om te beginnen
1. What’s in a name
- psychologie als wetenschappelijke discipline wordt vaak verkeerd ingeschat
o overschatting: men gaat ervan uit dat ze door mensen heen kunnen kijken
o onderschatting: vele vinden het niet eens een echte wetenschap
- het domein dat psychologie bestudeerd is zeer breed
o veel onenigheid over de precieze definitie, zelfs binnen de wetenschappelijke
wereld
- grote verscheidenheid van disciplines id psychologie
o 48 divisies vd American psychological Association (APA)
- verschillende gelijklopende definities van wetenschappers
o Roediger: wetenschappelijke studie vd mentale processen en gedrag
o Zimbardo: empirische studie vh gedrag en mentale processen
termen gedrag en mentale processen moeten we id brede betekenis
opvatten
- ook andere wetenschappen houden zich bezig met gedrag (economie, criminologie,
sociologie, …)
o gebruik van verschillende methoden, vanuit een ander gezichtspunt
- psychologie betwist ongefundeerde uitspraken van pseudowetenschappelijke aard
o kritisch denken is verrijst
o het is geen pseudowetenschap: elke poging om fenomenen uit de natuurlijke
wereld te verklaren die niet gebaseerd is op empirische observatie of op de
wetenschappelijke methode
vb. astrologie, grafologie, toekomstvoorspelling, …
2. Belang van kritisch denken
- recente studie van Bem (2011) over voorspellen van toekomst
o 40% tot 75% hecht geloof aan telepathie, helderziendheid, …
o veel kritiek op zijn paper
Mensen voor computerscherm. Moet bij elke beurt een keuze maken tussen linker of
rechter gordijn. Na te drukken op knop, dan beslist de computer welk het juiste
antwoord was. Dus eerst keuze en dan bepaald computer pas welk het juiste
antwoord was. Dan gaat het gordijn open met een beloning, anders niets. Hij zegt
dat het meer is dan toeval want het gaat over toekomst voorspellen omdat de
computer het pas achteraf beslist.
,- na 90 jaar experimenteel onderzoek geen enkele wetenschappelijke evidentie voor extra
sensory perception / toekomstvoorspelling
3. Freud en psychologie
- het Freud probleem
o Freud en Jung waren geen echte psychologen maar geneesheren
minder dan 10% vd APA-leden onderschrijven ideeën van freud
nog minder onderschrijven de ideeën van jung
Freud had geen nobelprijs maar kennen we wel, de psychologen die een
nobelprijs hebben gewonnen hebben we nog nooit van gehoord
Hubel & Wiesen, Simon, Sperry en Kahneman hebben echt onderzoek
verricht
Skinner won ook nooit een nobelprijs
o Freuds methoden = afleiden van wetmatigheden uit klinische gevalstudies
niet representatief voor gangbare psychologische onderzoeken
o Freudprobleem: de associatie vd psychologie met de psychoanalyse
4. Beknopt historisch overzicht
- vrij jonge discipline
o 1878: Wilhelm Wundt
o wortels id filosofie en fysiologie / neurologie
- filosofische traditie (geest of psyche)
o 2 strekkingen
rationalisme
ratio is het enige toelaatbare criterium voor geldige kennis
dualistische visie: lichaam en geest zijn gescheiden identiteiten
descartiaanse visie: geest kan principieel niet objectief worden
bestudeerd
Angelsaksische traditie
geldige kennis door onbevooroordeelde empirische kennis
zo systematisch empirisch onderzoek ontstaan
- ook het onderwerp is doorheen de jaren verandert
o eerste experimentele psychologen: het bewustzijn
o eeuwwisseling van 20ste eeuw: het onbewuste
o na WOII
gedragswetenschap: objectief waarneembaar gedrag
o uit Amerika afkomstig
behaviorisme: achterhalen van verbanden tussen stimulus en reactie
studie van mentale processen was zelfs onwetenschappelijk
o einde behavioristische perioden
dierengedrag: ging ervan uit dat menselijk gedrag niet fundamenteel
verschillend was
o 1960
cognitieve psychologie: informatieverwerkingsmogelijkheden van mensen
o vooruitgang in biomedische wetenschappen (recent)
neurowetenschappen: gedrag en mentale processen in nauwer verband zien
5. Methodologische eisen voor wetenschappelijk onderzoek
, systematisch waarnemen vd werkelijkheid
=> de wetenschapper gaat observeren wat het geval is
onderzoeksbenadering vertrekt vd sensorische ervaring en observatie als
onderzoeksgegevens
geen gezagsargumenten: het is niet omdat iemand een nobelprijs
gewonnen heeft dat dat ook wetenschappelijk verantwoord is
vb. astronoom francesco sizi: reactie op ontdekking van manen rond
jupiter door galileo
o hij beslist zelf dat er maar 7 planeten zijn
gebrek aan systematisch empirisme kan leiden tot dwalingen
vb. aderlatingen benjamin rush bij patiënten met gele koorts om koorts te
laten zakken
vb. poppers had kritiek op de psycho-analyse
o publiek verifieerbare kennis
eis van repliceerbaarheid
kennis moet repliceerbaar zijn
dezelfde procedure moet telkens dezelfde resultaten hebben
beschermen via peer review
beoordelen vh werk (van een collega ih zelfde onderzoeksdomein)
voor publicatie
o toetsbare theorieën
uitspraken / hypothesen moeten falsifieerbaar zijn
falsifieerbaarheid: fouten zijn in principe aantoonbaar
ook hier zeggen ze dat de psychoanalyse dit niet heeft
enkel oplosbare problemen worden onderzocht
toetsbaarheid kan variëren met de tijd door bv. nieuwe technologische
ontwikkelingen
6. Van kennis tot wetenschappelijke wet
- theorie geeft de relatie weer tussen
o een set van concepten die gebruikt worden om data / gegevens te verklaren
o predicties / voorspellingen over de resultaten
- het vijfstapsproces vd wetenschappelijke methode
o 1. hypothese ontwikkelen
hypothese: een uitspraak die het resultaat van een wetenschappelijke studie
voorspelt
=> specifieke predictie over de resultaten
operationele definities: exacte procedures om experimentele condities en
metingen van resultaten vast te leggen
vb. uitleggen wat IQ is via de test WAIS
als data de hypothese tegenspreken: nieuwe theorie ontwikkelen
(gefalsifieerde hypothese)
o 2. gecontroleerde test
onafhankelijke variabele: de variabele die door de onderzoeker
gemanipuleerd wordt
randomisatie: enkel gebruik maken van toeval voor het vastleggen vd
aanbiedingsvolgorde vd stimuli of toewijzen van proefpersonen aan
condities
o 3. objectieve gegevens verzamelen
gegevens / data: informatie verzameld door de onderzoeker voor het testen
vd hypothese
, afhankelijke variabele: het gemeten resultaat van een studie, de responsen
van deelnemers in een studie
o 4. analyseren vd resultaten
gebaseerd op de statistische analyse vd resultaten
het aanhouden of verwerpen vd hypothese
o 5. publiceren, bekritiseren en repliceren vd resultaten
vb. in een wetenschappelijk tijdschrift
- wetenschappelijke wet: als de relatie tussen verschillende variabelen frequent bevestigd is
7. Onderzoeksmethoden
- tweevoudige karakter van psychologische kennis
o geesteswetenschappelijke onderzoeksmethoden
interpreterende methoden
o positief-wetenschappelijke onderzoeksmethoden
onderzoeksmethoden uit de fysica staan model en variabelen worden
gemeten
descriptieve / beschrijvende en experimentele onderzoeksmethoden
- types van psychologisch onderzoek
o 1. naturalistische observatie
observatie (buiten laboratorium)
vaak eerste stap in later meer gecontroleerd onderzoek
nadeel: mensen (of dieren) passen hun gedrag aan wanneer ze
geobserveerd worden
o 2. geval / casestudie
uitvoerige studie van 1 persoon of 1 geval
iets dat kan worden doorgetrokken naar de gehele populatie
soms nog eens herdaan omdat men toch niet echt zeker ervan is
vb. uitzondering: de man met de staaf door zijn hoofd, we hoeven dit
niet nog 3 keer te testen om te weten dat de persoon zal blijven
leven
gevaar van getuigenverklaringen
mensen die verklaringen afleggen die niet kloppen (zonder slechte
bedoelingen)
geen mogelijkheid tot systematische manipulatie
vooral belangrijk geweest id neuropsychologie
o 3. interview
directe bevraging van respondenten op een neutrale manier
geen suggestieve vragen
verloop causaliteit is hiermee niet aantoonbaar
o 4. survey
verzamelen van een steekproef van opinies
de kwaliteit vh onderzoek valt samen met de representativiteit vd
getrokken steekproef
W.E.I.R.D. participants: worden gebruikt als proefpersonen maar kunnen we
deze wel veralgemenen naar de rest vd populatie?
western
educated
industrialized
rich
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannenijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
