Kinesiologie van de schouder
Het schoudercomplex: 3 systemen, 1 kinematische keten
Glenohumeraal systeem
- Glenohumeraal gewricht
- Subacromiale/ suprahumerale ruimte
- Bicipitaal glijmechanisme
ST systeem
- Scapulothoracale gewricht
- Sternoclaviculair gewricht
- Acromioclaviculair gewricht
Cervico-thoracale systeem
- Cervicale wervelkolom
- Thoracale wervelkolom
- Costovertebrale/ costotransversale gewrichten
Art. humeri
- Mobiliteit
o Losse gewrichtskapsel
o Verhouding humeruskop vs cavitas glenoidale
- Stabiliteit
o Intracapsulaire druk
o Positie scapula
o CH ligament
o GH ligamenten
o Glenoid labrum
o Rotator cuff
o Caput longum biceps brachii
o Periscapulaire spieren
Het glenohumerale systeem
Art. humeri
Osteologie van het glenohumerale gewricht
Humeruskop maakt slechts 22% contact met fossa glenoidalis
Fossa glenoidale
- Tuberculum supraglenoidalis (aanhechting caput longum m. biceps brachii)
- Tuberculum infraglenoidalis (aanhechting caput longum m. triceps brachii)
- Wijst naar laterale, ventrale en licht craniale richting
Caput humeri
- Wijst naar mediaal en craniaal
- Vormt hoek van 135° met as van humerus schaft
- Vertoont retroversie van 30°
,Peri-articulaire bindweefsel
Labrum glenoidalis: fibrocartilagineuze ring
- Vergroot contactoppervlak
- Verdiept concaviteit
Synoviale vloeistof
- Samen met labrum: zuignap functie
Fibreus kapsel: los voor mobiliteit
- Recessus axillaris in rusthouding
Ligamenten
- Lig. Coraco-humerale
- Ligg. Glenohumeralia
o Pars superius, medium en inferius
o Z-vormig patroon
→ Dragen bij tot stabiliteit
Musculatuur
Axio-scapulaire/ extrinsieke spieren
→ Ophangsyteem voor scapula aan romp, stabilisatie en beweging scapula
- M. Trapezius
- M. Rhomboidei major en minor
- M. Levator scapulae
- M. Serratus anterior
- M. Pectoralis minor
Scapulo-humerale/ intrinsieke spieren
→ Verbinding tussen scapula en humerus
- M. Subscapularis Rotator cuff → dynamische stabiliteit
- M. Supraspinatus - Concaviteit-compressie effect
- M. Infraspinatus - Transarticulaire kracht
- M. teres minor - Compressiekracht
- M. teres major - Caudale translatiekracht
- M. Deltoideus
- M. Coracobrachialis
Pluri-articulaire spieren
→ Verbinding tussen humerus en romp/onderarm
- M. Pectoralis major
- M. Biceps brachii
- M. Triceps brachii
, - M. Latissimus dorsi
Neuro-vasculaire structuren
Plexus brachialis
- C5 tot T1
o 3 trunci: superior, medius en inferior
o Divisio anterior en posterior
o 3 fasciculi: lateralis, medialis, posterior (tov a. axillaris)
- Sensibele en motorische innervatie van de hele arm
N. axillaris
- Uit fasciculus posterior, samen met n. radialis
- Motorisch: m. deltoideus en m. teres minor
- Sensorisch: schoudergewricht, huid over onderste deltoideus
N. suprascapularis
- Motorisch: m. supraspinatus en m. infraspinatus
- Sensorisch: schoudergewricht, schouderblad
A. axillaris
- Uit a. subclavia
- Gaat over in a. brachialis
, Osteo- en artrokinematica van het glenohumerale gewricht
Flexie/extensie
= anteflexie/retroflexie
- In het sagittale vlak, rond medio-laterale as
- Spinbeweging: geen rol of glijbeweging
- Eindstandige flexie: tot 80° actief (lichte anterieure translatie)
- Eindstandige extensie: tot 65° actief (voorwaartse tilting scapula)
Abductie/adductie
- In het frontale vlak, rond antero-posterieure as
- Abductie: craniaal (iets dorsaal en mediaal) rollen, caudaal (iets ventraal en lateraal) glijden
o Gecombineerde exorotatie nodig bij volledige abductie (tuberculum major <-> acromion)
o Scapulaire vlak: 30° anterieur → scaption zonder exorotatie
o Axillaire recessus op rek → extra ondersteuning
o 90° actieve abductie, volledige abductie met opwaartse rotatie
- Adductie: caudaal (iets ventraal en lateraal) rollen, craniaal (iets dorsaal en mediaal) glijden →
gecombineerde beweging
Interne/externe rotatie
= axiale rotatie
- In het horizontale vlak, rond verticale as
- Exorotatie
o Dorsaal (iets lateraal) rollen, ventraal (iets mediaal) glijden
o 60° actieve exorotatie
o In 90° abductie: 90° exorotatie
o Maximaal met scapulaire retractie
- Endorotatie
o Ventraal (iets mediaal) rollen, dorsaal (iets lateraal) glijden
o 100° actieve endorotatie
o Maximaal met scapulaire protractie
Het schoudercomplex: 3 systemen, 1 kinematische keten
Glenohumeraal systeem
- Glenohumeraal gewricht
- Subacromiale/ suprahumerale ruimte
- Bicipitaal glijmechanisme
ST systeem
- Scapulothoracale gewricht
- Sternoclaviculair gewricht
- Acromioclaviculair gewricht
Cervico-thoracale systeem
- Cervicale wervelkolom
- Thoracale wervelkolom
- Costovertebrale/ costotransversale gewrichten
Art. humeri
- Mobiliteit
o Losse gewrichtskapsel
o Verhouding humeruskop vs cavitas glenoidale
- Stabiliteit
o Intracapsulaire druk
o Positie scapula
o CH ligament
o GH ligamenten
o Glenoid labrum
o Rotator cuff
o Caput longum biceps brachii
o Periscapulaire spieren
Het glenohumerale systeem
Art. humeri
Osteologie van het glenohumerale gewricht
Humeruskop maakt slechts 22% contact met fossa glenoidalis
Fossa glenoidale
- Tuberculum supraglenoidalis (aanhechting caput longum m. biceps brachii)
- Tuberculum infraglenoidalis (aanhechting caput longum m. triceps brachii)
- Wijst naar laterale, ventrale en licht craniale richting
Caput humeri
- Wijst naar mediaal en craniaal
- Vormt hoek van 135° met as van humerus schaft
- Vertoont retroversie van 30°
,Peri-articulaire bindweefsel
Labrum glenoidalis: fibrocartilagineuze ring
- Vergroot contactoppervlak
- Verdiept concaviteit
Synoviale vloeistof
- Samen met labrum: zuignap functie
Fibreus kapsel: los voor mobiliteit
- Recessus axillaris in rusthouding
Ligamenten
- Lig. Coraco-humerale
- Ligg. Glenohumeralia
o Pars superius, medium en inferius
o Z-vormig patroon
→ Dragen bij tot stabiliteit
Musculatuur
Axio-scapulaire/ extrinsieke spieren
→ Ophangsyteem voor scapula aan romp, stabilisatie en beweging scapula
- M. Trapezius
- M. Rhomboidei major en minor
- M. Levator scapulae
- M. Serratus anterior
- M. Pectoralis minor
Scapulo-humerale/ intrinsieke spieren
→ Verbinding tussen scapula en humerus
- M. Subscapularis Rotator cuff → dynamische stabiliteit
- M. Supraspinatus - Concaviteit-compressie effect
- M. Infraspinatus - Transarticulaire kracht
- M. teres minor - Compressiekracht
- M. teres major - Caudale translatiekracht
- M. Deltoideus
- M. Coracobrachialis
Pluri-articulaire spieren
→ Verbinding tussen humerus en romp/onderarm
- M. Pectoralis major
- M. Biceps brachii
- M. Triceps brachii
, - M. Latissimus dorsi
Neuro-vasculaire structuren
Plexus brachialis
- C5 tot T1
o 3 trunci: superior, medius en inferior
o Divisio anterior en posterior
o 3 fasciculi: lateralis, medialis, posterior (tov a. axillaris)
- Sensibele en motorische innervatie van de hele arm
N. axillaris
- Uit fasciculus posterior, samen met n. radialis
- Motorisch: m. deltoideus en m. teres minor
- Sensorisch: schoudergewricht, huid over onderste deltoideus
N. suprascapularis
- Motorisch: m. supraspinatus en m. infraspinatus
- Sensorisch: schoudergewricht, schouderblad
A. axillaris
- Uit a. subclavia
- Gaat over in a. brachialis
, Osteo- en artrokinematica van het glenohumerale gewricht
Flexie/extensie
= anteflexie/retroflexie
- In het sagittale vlak, rond medio-laterale as
- Spinbeweging: geen rol of glijbeweging
- Eindstandige flexie: tot 80° actief (lichte anterieure translatie)
- Eindstandige extensie: tot 65° actief (voorwaartse tilting scapula)
Abductie/adductie
- In het frontale vlak, rond antero-posterieure as
- Abductie: craniaal (iets dorsaal en mediaal) rollen, caudaal (iets ventraal en lateraal) glijden
o Gecombineerde exorotatie nodig bij volledige abductie (tuberculum major <-> acromion)
o Scapulaire vlak: 30° anterieur → scaption zonder exorotatie
o Axillaire recessus op rek → extra ondersteuning
o 90° actieve abductie, volledige abductie met opwaartse rotatie
- Adductie: caudaal (iets ventraal en lateraal) rollen, craniaal (iets dorsaal en mediaal) glijden →
gecombineerde beweging
Interne/externe rotatie
= axiale rotatie
- In het horizontale vlak, rond verticale as
- Exorotatie
o Dorsaal (iets lateraal) rollen, ventraal (iets mediaal) glijden
o 60° actieve exorotatie
o In 90° abductie: 90° exorotatie
o Maximaal met scapulaire retractie
- Endorotatie
o Ventraal (iets mediaal) rollen, dorsaal (iets lateraal) glijden
o 100° actieve endorotatie
o Maximaal met scapulaire protractie
