Samenvatting over verschillende toedieningsvormen binnen de farmacie. Factoren die worden genoemd: wegen, meten, mengen, oplossen, dispergeren, emulgeren, oraal vloeibaar, dermatica, zalf, creme, rectale toediening.
Inleiding
Geneesmiddel:
Een farmacologisch werkzame stof in een toedieningsvorm die biologisch beschikbaar komt
Toedieningsvormen:
Tablet, capsule, drank, zetpil, zalf, crème, injectie, oogdruppel, neusdruppel, oordruppels.
Dit is de werkzame stof plus hulpstoffen.
Geneesmiddelen: de wettelijke status
- Fabrikant vraagt handelsvergunning aan voordat een geneesmiddel op de markt wordt
gebracht
- Apotheekbereidingen
o Beoordelingen door gezondheidsautoriteiten ontbreekt
o Geneesmiddelenwet juli 2007: apotheker mag een geneesmiddel bereiden voor
patiënten in eigen apotheek
- Spelregels voor apotheekbereidingen: farmacotherapeutisch rationeel preparaat, goede
ontwerpkwaliteit
Geneesmiddelenwet (1 juli 2007)
- Bereiden:
Geheel of gedeeltelijk vervaardigen van geneesmiddelen dan wel het verpakken of
etiketteren daarvan
- Apotheek:
“Een lokaal of samenhangend geheel van lokalen waarin geneesmiddelen worden bereid, ter
hand gesteld en ten behoeve van terhandstelling worden opgeslagen, dan wel alleen ter hand
worden gesteld en daartoe opgeslagen.”
- Geneesmiddel → geregistreerd met handelsvergunning, uitzondering is het geneesmiddel die
bereid wordt voor patiënten van de eigen apotheek.
Plaats bereiding geneesmiddelen
Farmaceutische industrie
o Merkpreparaten
o Generieke preparaten
Apotheekbereiding (openbaar, ziekenhuis)
o Individueel
o Voorraad
Centrale bereiding (grootbereider)
o Doorleveren (onder strikte voorwaarden)
Wanneer apotheekbereiding:
- Geen handelspreparaat beschikbaar of tijdelijk niet voorhanden
- Individuele patiënt of kleine patiëntenpopulatie
- Dosisaanpassing
- Overgevoeligheid hulpstof
- Aanpassing handelspreparaat
- Korte houdbaarheid
- Experimenteel medicatie
Randvoorwaarde → farmacotherapeutisch rationeel. Het gaat vaak om maatwerk & flexibiliteit.
Typen apotheekbereiding:
,Hoorcollege 26-02-2019 Woerdenbag
Bereiden van geneesmiddelen uit de grondstoffen
Voor toediening gereedmaken (VTGM) van geneesmiddelen voor de individuele patiënt
Aanpassen van handelspreparaten
Voor de individuele patiënt geneesmiddelen verpakken in eenheden per toedieningstijdstip
(geautomatiseerd geneesmiddeldistributiesysteem; GDS)
Productzorg:
Het zorgen voor een goed geneesmiddel tot aan het moment van toedienen.
De apotheker zorgt ervoor dat het noodzakelijke geneesmiddel in de juiste vorm beschikbaar is voor
de patiënt en van goede kwaliteit is tot op het moment dat deze het geneesmiddel neemt/krijgt
toegediend. De productzorg strekt zich uit over de hele zorgketen. De apotheker is de
geneesmiddeldeskundige en kan producteigenschappen linken aan het (beoogde) klinische effect.
Voorschriften apotheekbereiding
Gestandaardiseerd: Formularium der Nederlands Apothekers (FNA)
Niet gestandaardiseerd → ontwerp via LNA-procedures.
Recept:
Een recept is een schriftelijke aanwijzing betreffende de bereiding en/of levering van een
geneesmiddel, afgegeven door een geneeskundige, een tandarts of een verloskundige ten
behoeve van een of meer met name genoemde of met cijfers of letters aangeduide personen.
Wettelijke eisen van een recept:
- Initialen, achternaam, adres, woonplaats voorschrijver
- Datum
- Naam geneesmiddel(en) of samenstelling
- Hoeveelheid
- Wijze van gebruik
- Naam patiënt (of cijfers of letters)
- Paraaf of handtekening voorschrijver
Soorten werking van een geneesmiddel:
Systemisch
Het geneesmiddel moet via de bloedbaan de plaats van werking bereiken
Lokaal
Het geneesmiddel wordt aangebracht op de plaats waar het moet werken
Farmaceutische vorm = toedieningsvorm
Dit hangt nauw samen met de toedieningsweg. Het bevat (meestal) een werkzame stof (farmacon) en
hulpstoffen of een basis.
Waarom hulpstoffen?
- Om de houdbaarheid te verbeteren
o Alle geneesmiddelen die water bevatten kunnen gemakkelijk bederven door groei
van bacteriën en schimmels→ conserveermiddel
o Zuurstof is een grote vijand van veel geneesmiddelen→ antioxidant
- Hoeveelheid werkzame stof is te klein →vulstof
- Werkzame stof komt te langzaam vrij → desintegratiemiddel
o Voorwaarden voor werking tabletten:
Uiteenvallen
Oplossen
Passage
- Keuze basis essentieel bij dermatica
o Basis bepaalt in sterke mate de werking
o Keuze basis→ toestand van de huid
o Nat op nat en droog op droog
Hulpstoffen zijn dus nodig om aan een geneesmiddel de gewenste eigenschappen mee te geven.
Wegen, meten en mengen
Wegen:
- Wegen is nauwkeuriger dan volume meten
- Kies balans met juiste meetbereik
- Minimaal afweegbare hoeveelheid :200 d
o D= minimaal af te lezen hoeveelheid
- Kijk of balans schoon is en waterpas staat
- Altijd weegpapiertje, horlogeglas, erlenmeyer of bekerklas op balans
- Maximaal 1 pot bij de balans
- Schone lepel of schoon zalfmes gebruiken
- Teveel afgewogen: terug in de pot of niet?
Volume meten
<2 ml → injectiespuitje
> 2mL → maatcilinder
Aanvullen tot eindvolume in de fles
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijn4855. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
