Samenvatting

H9 – Sport en Verkeer: Arbeid, Energie en Vermogen | Samenvatting Natuurkunde (Newton)

1 keer verkocht

Vak
Natuurkunde

Niveau
VWO / Gymnasium

Deze samenvatting behandelt hoofdstuk 9 van Natuurkunde (Newton), "Sport en Verkeer: Arbeid, Energie en Vermogen." Het is een duidelijke uitleg over onderwerpen zoals krachten, arbeid, kinetische en potentiële energie, energieverbruik, en behoud van energie. Perfect voor 5 VWO-leerlingen die snel ...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 8 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 20 november 2024
Aantal pagina's 8
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

enerie
vermogen
energie
natuurkunde h9
newton h9
arbeid samenvatting
samenvatting natuurkunde

Instelling Middelbare school
Niveau
VWO / Gymnasium
Vak
Natuurkunde
School jaar 5

Volgen

sfneo

Lid sinds 11 maanden 8 documenten verkocht

€3,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Natuurkunde
5 VWO

H9 –Sport en verkeer
Arbeid, energie en vermogen

Newton
1
©SeO

, Inhoudsopgave

9.1 Introductie .......................................................................................................................... 3
Krachten, constante snelheid, chemische energie & rendement ....................................................................................... 3

9.2 Energie en arbeid om te bewegen ....................................................................................... 4
Beweging .............................................................................................................................................................................. 4
Arbeid ................................................................................................................................................................................... 4
Chemische energie ............................................................................................................................................................... 4
Energieverbruik .................................................................................................................................................................... 5
Arbeid berekenen ................................................................................................................................................................. 5

9.3 Energiesoort bij bewegingen .............................................................................................. 6
Kinetische energie ................................................................................................................................................................ 6
Potentiële energie ................................................................................................................................................................. 6
Vrije val ................................................................................................................................................................................. 6
Veerenergie ........................................................................................................................................................................... 6
Opslag en omzetting van energie ........................................................................................................................................ 6

9.4 Behoud van energie ............................................................................................................. 7
Energie gaat niet verloren .................................................................................................................................................... 7
Arbeid en energiebehoud .................................................................................................................................................... 7
Energievergelijking ............................................................................................................................................................... 7

Bijlages ....................................................................................................................................... 8
Symbolen .............................................................................................................................................................................. 8
BiNaS .................................................................................................................................................................................... 8

2
©SeO

, 9.1 Introductie
Krachten, constante snelheid, chemische energie & rendement
Kracht Symbool Formule
Zwaartekracht Fz Fz = m · g
Veerkracht Fv Fv = C · u
Schuifwrijvingskracht Fw,s,max Fw,s,max = f · Fn
Luchtweerstand Fw,l 1
Fw,l = Cw · 𝜌 · A · v2
2
Spankracht Fs n.v.t. (reactiekracht)
Normaalkracht Fn n.v.t. (reactiekracht)

Bij constante snelheid is de voorwaartse kracht (Fvw) even groot als de tegenwerkende kracht, dus is de
resulterende kracht (Fres) nul.

𝑭𝐫𝐞𝐬 = 𝟎 ⟷ 𝐬𝐧𝐞𝐥𝐡𝐞𝐢𝐝 𝐜𝐨𝐧𝐬𝐭𝐚𝐧𝐭 (eerste wet van Newton)

Bij een constante snelheid geldt ook:
𝚺𝑬𝐢𝐧 = 𝚺𝑬𝐮𝐢𝐭

Verbrandingswarmte is de warmte die vrijkomt per liter of kg.
Bij vloeistoffen: J/L of J/m3
Bij vaste stoffen: J/kg

Het rendement geeft aan hoeveel energie nuttig wordt gebruikt:
𝑬𝐧𝐮𝐭𝐭𝐢𝐠
𝜼=
𝑬𝐢𝐧

Rendement
Verbrandingsmotor 30 – 35%
Elektromotor Max. 25%
Spieren 90 – 95%
Dieselmotor +/- 40%

3
©SeO

, 9.2 Energie en arbeid om te bewegen
Beweging
Bewegingsenergie (kinetische energie) is de energie die een voorwerp met een massa heeft, wanneer het
ook een snelheid heeft.

Als een soort energie wordt omgezet in een andere soort energie noem je dat energieomzetting. De
omzetting van bewegingsenergie in warmte door wrijving heet wrijvingsarbeid.

Arbeid
Arbeid is de hoeveelheid energie die door een kracht wordt omgezet bij een beweging.

Kracht naar voren → Positieve arbeid
Kracht naar achteren → Negatieve arbeid

𝑾 = 𝑭∙𝒔
W = Arbeid die een kracht verricht in Joule (J = Nm)
F = Kracht in Newton (N)
s = Verplaatsing van het voorwerp waarop de kracht werkt in meter (m)

Bij een kracht die schuin op de verplaatsing staat geldt:
𝑾 = 𝑭 ∙ 𝒔 ∙ 𝐜𝐨𝐬(𝛂)

Chemische energie
Voor de verbrandingswarmte van chemische energie gelden de volgende formules:

𝑬𝐜𝐡 = 𝒓𝐯 ∙ 𝑽
𝑬𝐜𝐡 = 𝒓𝐦 ∙ 𝒎

Ech = Chemische energie in Joule (J)
rv = Verbrandingswarmte in J/m3
rm = Verbrandingswarmte in J/kg
m = Massa in kilogram (kg)

De capaciteit van een accu wordt meestal opgegeven als energie E (Wh of kWh) of in totale stroom A (mAh
of Ah). De formule hierbij is:

𝑬=𝑷 ∙𝒕
E = Energie in kilowattuur (kWh)
P = Vermogen in kilowatt (kW)
t = Tijd in uur (h)

4
©SeO

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sfneo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

H9 – Sport en Verkeer: Arbeid, Energie en Vermogen | Samenvatting Natuurkunde (Newton)

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud