INLEIDING
Stoornissen in zuur-base evenwicht
Frequent (bij ernstig zieke patiënten, vb. IZ-ptn)
Meestal uiting van onderliggende ziekte
Kunnen de gezondheid direct bedreigen
stoornis is in de eerste plaats een symptoom, in de tweede plaats pas een ziekte
3 paramaters
pH (zuurtegraad)
PCO2 (koolzuurspanning in het arteriële bloed)
HCO3- (bicarbonaatconcentratie van het arteriële bloed)
Metabole processen productie van zuren ( zuurbelasting van het lichaam)
Als verzuring van het lichaam verlies van cel- en orgaanfunctie
pH bloed : 7,35 – 7,45
Lage pH = zuur (< 7,35 : acidose)
Hoge pH = base (> 7,45 : alkalose)
Longen : meer CO2 uitademen (hyperventileren) of minder CO2 uitademen
(hypoventileren)
Nieren : concentratie [H+] = zuur manipuleren EN bicarbonaat (HCO3-) = buffer
(basisch karater, neemt H+ weg) pH stijgt
SITUATIES WAARBIJ ZUUR-BASE STOORNISSEN VERWACHT WORDEN
Patiënten intensieve zorgen (IZ)
Ernstig emfyseem (te grote compliance longen) respiratoire acidose
Ernstig nierfunctieverlies: niet meer voldoende zuur uitgescheiden metabole
acidose
Na grote chirurgische ingrepen
Ontregeling diabetes mellitus
Ernstig braken/diarree
Chronisch gebruik diuretica
HOE ONDERZOEKEN?
Onderzoek van arterieel bloed: bloedgasanalyse
Benadering van weefsel pH
Tenzij bij ernstig falende circulatie
Opgelet
1
, Bloedgasbepaling bij 37°C doen (pH stijgt bij hypothermie en pH daalt bij
hyperthermie). Pas wanneer pH afwijkt bij 37°C is er een zuur-base stoornis.
Vermijd luchtbellen in de arteriespuit (CO2 in bloed diffundeert naar de luchtbel,
waardoor te lage bloedgaswaarden voor CO2 worden afgelezen)
Zorg voor snelle bloedgaswaarde bepaling (intrinsiek metabolisme van bloed zorgt
voor stijging CO2 en daling O2)
Vermijd verdunning door heparine (heparine is zuur en zal dus de pH van het bloed
doen dalen)
FYSIOLOGIE EN REGULATIE VAN DE ZUUR-BASE BALANS
Zuur : molecule dat H+ ionen kan afgeven
ZH+ Z + H+
Base : molecule dat kan binden
B + H+ BH+
Wat is pH?
Wordt bepaald door concentratie H+ ([H+])
pH = log (1/[H+]) = -log[H+] (omgekeerd evenredig)
Dus: hoe meer H+, hoe lager de pH
hoe minder H+, hoe hoger de pH
Compensatie van pH in het lichaam (normaal pH= 7.35-7.45) door:
Buffers (intra- en extracellulair) (minuten)
Compensatiemechanismen:
o Respiratoire compensatie longen (uren)
o Metabole compensatie nieren (dagen)
o Algemeen:
o Metabole afwijkingen worden respiratoir gecompenseerd
o Respiratoire afwijkingen worden metabool gecompenseerd
!! Compensatie is nooit compleet: prikkel tot compensatie neemt af naarmate de pH
dichter in de buurt van de normale waarde komt
INTRA- EN EXTRACELLULAIRE BUFFERS
Buffers = moleculen die (afhankelijk van de zuurtegraad) H + ionen kunnen afgeven of
opnemen
vangen veranderingen in [H+] op
Voorbeelden : hemoglobine, fosfaten, bicarbonaat
Het HCO3-/CO2 buffersysteem = een open systeem: het lichaam kan zuur of base via
longen en nieren afgeven
HET KOOLZUURBUFFERSYSTEEM
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Charlottedeblok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
