PEDIATRISCHE RADIOLOGIE
LEERDOELEN
• Kennis
o Verschillende beeldvormingstechnieken kennen voor opsporen en evalueren pathologiën
bij het kind
o Wat zijn indicaties voor aanvragen? (radioprotectie: veel groter aandeel voor echo)
o Belang guidelines bij voorschrijven
o Radiologische beeldpatronen suggestief voor bepaalde afwijkingen (bv. pneumonie,
geaspireerd endobronchiaal vreemd voorwerp, fracturen)
o Systematiek bij interpreteren van overzichtsopname thorax, abdomen en skelet
o Contrastmiddelen (contra-indicaties, bijwerkingen, belang nierfunctie)
o Varia
• Vaardigheden
o Interpreteren overzichtsopname thorax, abdomen, skelet en gewichten
o Correct voorschrijven van beeldvormingsonderzoek (zeer belangrijk voor examen en
eindexamen)
▪ Volgens wettelijke vereisten en juiste onderzoek aanvragen
▪ Rekening houdend met radioprotectie en onderliggend lijden zoals nierlijden, met
allergie op contrastmiddelen of aanwezigheid van osteosynthesemateriaal
• Slides = examen (ook PGO kindermishandeling: beeldvorming)
BELANGRIJKE TOPICS
• Intrathoracale infectie
• Vreemd lichaam aspiratie
• Mucoviscidose
• Sinusitis / otitis media
• Braken / diarree
• Abdominale massa
• Appendicitis / Invaginatie
• Trauma
• Val/fractuur
• Hoofdpijn
• Kindermishandeling
WAT IS KINDERRADIOLOGIE?
• Kinderen zijn geen kleine volwassenen
• Rekening houden met groei en leeftijd van het kind
• Zo weinig mogelijk ioniserende stralen
o Overleg !
o ALARA
• Aparte mentaliteit en techniek
o Snel en adequaat onderzoek (vaak angstig en onrustige kinderen)
• Omgaan met kinderen, ouders (grootouders)
1
,BEELDVORMINGSMODALITEITEN
1 .RADIOGRAFIE
• Röntgenfoto’s
o Skelet, thorax, abdomen (obstructie, nefrolithiasis), slokdarm – maag – darm onderzoek
o Slikvideo’s
o Adenoïden
• +: makkelijk beschikbaar, snel, niet duur
• -: ioniserende stralen, niet-specifiek
o Radioprotectie !!
2. ECHOGRAFIE
• Bij kinderen nog veel belangrijker dan bij volwassenen
• Hersenen tot +1 jaar
• Abdomen (organen, tumoren, invaginatie, appendicitis, pylorushypertrofie)
• Bloedvaten
• Urogenitaal (scrotum, uterus, ovaria, blaas)
• Thorax: hart, pleuravocht, collecties,…
• Gewrichten (hydrops)
• Weke delen (massa’s, cysten, vasculaire malformaties
• +: geen straling, dynamisch, makkelijk beschikbaar, meerdere gewrichten tegelijk
• -: operator-dependent, geen complexe gewrichten (sacro-iliacaal, tempero-mandibulair)
3. MR
• MR
o Hersenen (tumoren, myelinisatie, ontwikkelingsstoornissen, vasculaire afwijkingen,...)
o Ruggenmerg
o Hart
o Abdomen (vnl tumoren, vasculaire afwijkingen,…)
o Weke delen tumoren
o Trauma
o Infectie
• +: weke delen en bot, geen ioniserende stralen
• -: duur, lange scantijd (20-25 min), sedatie nodig bij kleine kinderen < 6j (kunnen niet stilliggen)
o Duur: gespecialiseerd onderzoek → goed nadenken alvorens in te plannen
(daghospitalisatie)
4. CT
• CT
o Trauma (vnl schedel, wervelzuil, ook thorax-abdomen)
o Craniosynostose
o Longen (mucoviscidose, metastasen, ernstige pneumonieën, bronchiëctasieën,…)
o Rotsbeen (binnenoor)
o Osteoid osteoma
o Sinusitis (recidiverende infecties – non-respons – atypische presentatie)
• +: relatief makkelijk beschikbaar, snel (aantal seconden), hoge resolutie beelden
2
, • -: ioniserende stralen, soms sedatie nodig (bij stampende kinderen)
• CT = computed tomography
o ‘tomos’ = snede
o ‘Graphia’ = beschrijven
• !! verschillende soorten scanprotocols
• Sequentieel (vroeger lijntje per lijntje) spiraal CT
o Spiraal CT: eind 80s
o Multislice CT: 90s
▪ Meerdere detectoren en verschillende slices tegelijk maken: 64 slices per
omwenteling in beeld brengen
• Laatste decades: ultra fast – en ultra lowdose CT scans
o Dual source CT: 2 stralingsbronnen → (thorax 0.4 – 0.6s, hart 0.1 s)
o Iteratieve reconstructies: dosis 40% ↓
▪ Nieuwe technieken kunnen squatering wegwerken rond metaal
• CT in de klinische praktijk
o CT hoofd
o CT thorax
o CT abdomen
4.1 CT THORAX
• Types : elk met verschillende voor – en nadelen
o Standaard
o High resolution (HRCT)
o Low dose
o CT angio
4.1.1 STANDAARD CT THORAX
• Spiraal CT, zeer snel (0.4-0.6 sec)
• Volledige long
o Longen en mediastinum goed zien
o Zonder contrast: moeilijk om zaken van elkaar te onderscheiden
• Snededikte 3 mm (reconstructie op computer: kan je in principe kiezen)
• +/- contrast
• (Dosis x 7: 1-3 mSv (2m-1y ivm natuurlijke achtergrondstraling) ( RX thorax 0,1 mSv – 10d))
• Indicaties (+ contrast!! → anders niet veel zien)
o Pneumonie complicaties
o Empyeem, abces
o Pleurale/ mediastinale afwijkingen
4.1.2 HIGH RESOLUTION CHEST CT (HRCT)
• Vroeger: sequentieel Nu: computer reconstructie van spiraal CT
• 1 mm snedes om de 7- 10 mm 1 mm reconstructies om de 1 mm
• Hoge resolutie beelden van het longparenchym (interstitium)
• (Dosis x 1/5: 0,3-0,5 mSv (1-2m vergeleken met natuurlijke achtergrondstraling))
• Geen contrast !!
• Indicaties
o Diffuse longziekten
o Interstitiële/ fibrotische longziekten
3
