Samenvatting Wero 2.1
Deel 1: Alain
Hoofdstuk 1: België
1. Belgische maatschappij na 1945
Breuklijnen uit Belgische geschiedenis:
- Levensbeschouwelijke breuklijn:
Tegenstelling katholieken en vrijzinnigen
= politiek-ideologische tegenstelling
Schoolstrijd
Schoolpact: vrijheid van schoolkeuze en kosteloosheid van onderwijs
- Sociaaleconomische breuklijn
Tegenstelling tussen werknemers en werkgevers
= in politiek moeten kunnen meebeslissen om lot te veranderen
Sociale overlegmodel (tussen staat, werknemers en werkgevers)
Verzorgingsstaat (pensioen, kinderbijslag, OCMW, …)
- Communautaire breuklijn:
Tegenstelling Vlaanderen en Wallonië
= tegenstelling in taal
Koningskwestie
Taalgrens
Leuven
2. Enkele politieke begrippen
2.1 Politieke stelsels
Democratie = het hele volk neemt aan de politieke besluitvorming van het land (direct of indirect)
deel
Autoritarisme = niet gebaseerd op instemming van de burgers met het gevoerde beleid maar op
gehoorzaamheid en volgzaamheid die het regime vaak afdwingt
2.2 Staatsvormen
Unitair = eenheidsstaat
= alle politieke beslissingen worden door de nationale of centrale overheid genomen
Nationale regering en nationale parlement zijn belangrijkste instelling
Wel kunnen gemeentes en provincies functioneren
Bv Franse Republiek tijdens Franse Revolutie en Nederland
,Federatie = bondsstaat
= staat die samengesteld is uit verschillende deelstaten, met eigen bevoegdheden en eigen
regeringen, en een federale regering met bevoegdheden die voor de gehele staat geldig zijn
Grondwet bepaalt verdeling van bevoegdheden
Bv België
Confederatie = statenbond
= een verbinding van onafhankelijke staten die hun eigen soevereiniteit behouden, maar
overeenkomen om bepaalde aangelegenheden zoals buitenlandse belangen en veiligheid,
gemeenschappelijk te regelen
2.3 Scheiding der machten
Macht Instelling Bevoegdheid
Wetgevende macht Parlement, raad, Kamer, - Maken van wetten
Senaat, … - Controleren uitvoerende
macht
- Goedkeuren internationale
verdragen
- Onderzoeken van
problemen in samenleving
Uitvoerende macht Regering - Land besturen
- Indienen wetsontwerpen
- Wetten uitvoeren
Rechterlijke macht Rechtbanken, hoven, … - Uitspraken doen over
geschillen
2.4 Grondwet
Grondwet = een geheel van fundamentele rechtsregels en basis voor alle andere wetten in ons land
bevoegdheidsverdeling tussen de onderscheiden gezagsniveaus en de taken van de
gezagsorganen
bepaalt de indeling en de samenstelling van het federale België
somt fundamentele rechten en vrijheden van de burger op
,3. Verschillende bestuursniveaus
3.1 Gemeenten
Stad of gemeente
Stad is gebaseerd op het onderscheid tussen stedelijke agglomeraties en het platteland en werd door
de koning toegekend, nu vooral symbolisch
Taken
Zorgen voor het gemeentelijk belang:
- waken over de veiligheid;
- zorgen voor een propere buurt;
- ontspanning;
- onderwijs;
- …
Verplichtingen die worden opgelegd:
- elke gemeente moet een bibliotheek hebben;
- elke gemeente kan een bouwvergunning afleveren;
- elke gemeente kan wegenwerken laten uitvoeren.
Instellingen
Gemeenteraad = wetgevend orgaan
wordt rechtstreeks door de bevolking verkozen
staat in voor het bestuur van de gemeente en kan niet ontbonden worden tijdens zijn
legislatuur (6 jaar).
College van burgemeester en schepenen = uitvoerend orgaan
dagelijks bestuur van de gemeente wordt waargenomen
schepenen worden gekozen door de gemeenteraad en krijgen één of meer speciale sectoren
toegewezen
kandidaat met meeste voorkeurstemmen in grootste fractie van de coalitie -> burgemeester
voert de beslissingen uit van de gemeenteraad
belangrijke ambtenaren zijn de gemeentesecretaris, gemeenteontvanger en de
politiecommissaris
3.2 Provincies
Taken
Bestuur van hele streek:
- de provincie steunt de bibliotheken van de gemeente;
- ze geeft premies om oude monumenten te restaureren;
- ze geeft milieuvergunningen aan bedrijven;
- toerisme; …
, Instellingen
Provincieraad = wetgevend orgaan
Om de 6 jaar wordt deze raad rechtstreeks door de bevolking gekozen.
Bestendige deputatie = uitvoerend orgaan
De députés worden verkozen door en uit de provincieraad
belast met het dagelijks bestuur van de provincie
rechterlijke instantie, o.a. in verband met de geldigheid van gemeenteraadsverkiezingen;
administratief toezicht op de gemeenten.
Gouverneur
voor onbepaalde duur door de Vlaamse regering aangesteld
vertegenwoordigt de federale en Vlaamse overheid
is voorzitter van de bestendige deputatie, maar is geen lid van de provincieraad
staat in voor de handhaving van de orde en rust in de provincie
3.3 Federaal België: gemeenschappen
Federale staat krijgt vorm
1970: eerste herziening grondwet
3 cultuurgemeenschappen
3 gewesten
Na 1970:
Bevoegdheden van federaal naar deelstaten
5 bestuursniveaus:
- Federaal niveau
- Gemeenschapsniveau
- Gewestelijk niveau
- Provinciaal niveau
- Gemeentelijk niveau
Bevoegdheden
Gemeenschappen houden zich bezig met persoonsgebonden kwesties:
- Cultuur
- Onderwijs
- Audiovisuele media
- Geneeskunde
- Gebruik van talen
- Wetenschappelijk onderzoek
- Internationale betrekking tot bovenstaande zaken
Geografisch
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tielemanshanne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,66. Je zit daarna nergens aan vast.