Samenvatting
Samenvatting klinische farmacologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Overzichtelijke samenvatting van klinische farmacologie In tabelvorm Informatie uit cursus en slides
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk Groep Preparaten Werkingsmechanisme Effecten Indicaties Neveneffecten / toxiciteit / resistentie Toedieningsweg InteractiesPerifeer zenuwstelsel Muscarine agonisten Acetylcholine Natuurlijke agonist muscarine receptoren Daling hartritme Geen Bradycardie
= parasympaticomimetica Niet selectief; stimuleert muscarine en nicotine receptoren Vasodilatatie Hypotensie
Verhoogde intestinale motiliteit
Activatie kliersecretie
Miosis
Betanechol Selectieve agonist muscarine receptoren Blaas- en darmatonie Parenteraal (subcutaan)
Pilocarpine Miosis Glaucoom Topicaal
Verlaging oogboldruk
Muscarine antagonisten Atropine en Scopolamine Natuurlijke parasympaticolytica Milde tachycardie (inhibitie n. vagus) Gastro-intestinale hypermotiliteit
= parasympaticolytica Beperkt effect op bloedvaten inhiberen
= anti-cholinergica Relaxatie gladde spiercellen = darmspasmen, bv koliek
Inhibitie motiliteit Anesthesiologie als premedicatie
Inhibitie kliersecretie > verminderen ademhalingssecreties
Bronchodilatatie Deels tegengaan bradycardie
Mydriasis (pupilverwijding) Reisziekte
Ipratropium Kortwerkende muscarine-antagonist (SAMA) Toename oogboldruk Intoxicatie cholinesterase inhibitoren
COPD
Asthma
Glycopyrrolaat Minder tachycardie Pre-anestheticum
Minder neveneffecten door minder
penetratie van bloedhersenbarrière
Verminderde GI-motiliteit
Verminderde bronchiale secreties
Langere werkingsduur
Tropicamide Mydriasis Oftalmologie
Cycloplegie
Butylscopolamine 1e keus koliek
Hyoscine Synthetisch derivaat Scopolamine
Impermeabel voor bloedhersenbarrière > geen centrale effecten
Tiotropium Langwerkende muscarine-antagonist (LAMA) Inhibitie ademhalingssecreties
Neuromusculaire blokkers Rocuronium Niet-depolariserende blokker Spierparalyse en relaxatie Hulpstof anesthetica Niet-depolariserende en depolariserende nooit samen
Competetief antagonisme ACh voor nicotine receptor GEEN ANESTHESIE NOCH ANALGESIE Potentialisatie anesthetica Niet-depolariserende blokkers: antagonisme
Succinylcholine Competetief antagonisme ACh voor nicotine receptor Fase I: kortdurende spierspasmen Depolariserende blokkers fase I: synergisme
Suxamethonium Depolariserende blokker Fase II: slappe paralyse Depolariserende blokkers fase II: antagonisme
Fase I: Na+ en K+ kanalen receptoren openen > depolarisatie Aminoglycosiden inhiberen ACh vrijstelling
Fase II: trage repolarisatie Inhalatie anesthetica verhogen membraanstabiliteit
> verminderde dosis nodig
Synergistische werking met lokale anesthetica
Niet selectieve alfa- en beta-agonisten Adrenaline Stijging hartfrequentie (beta1-effect) Vermindert bronchospasmen
Versnelling impulsgeleiding Overgevoeligheid
Stijging prikkelbaarheid Anafylactische shock
Stijging contractiekracht Vermindert huiddoorbloeding
Daling nuteffect (hoger O2 gebruik) > combinatie met lokale anesthetica
Lage dosis: vasodilatatie (beta2-effect)
> daling bloeddruk
Hoge dosis: vasocontrctie (alfa-R)
> stijging bloeddruk
Uterus conctractie (alfa-R)
Uterus relaxatie (beta2-R)
Noradrenaline Bronchodilatatie (beta2-R)
Reflectoire bradycardie Geen
Stijging prikkelbaarheid
Stijging contractiekracht
Daling nuteffect (hoger O2 gebruik)
Hogere bloeddrukstijging
Uterus conctractie (alfa-R)
Uterus relaxatie (beta2-R)
Fenylefrine Alfa1-receptor agonist Bronchodilatatie (beta2-R) Neusdecongestivum > daling neusvocht
Efedrine
Niet selectieve beta-agonisten Isoprenaline Weinig gebruikt Vasodilatatie
Hartblokkade Niet bij hypovolemische shock
Dobutamine Cardiogene shock Daling nuteffect
Myocardinsufficiëntie GEEN chronische therapie
Beta2-selectieve agonisten Salbutamol SABA (kortwerkend) Asthma Inhalatie
Terbutaline COPD
Formetorol LABA (langwerkend)
Salmeterol
Clenbuterol Obstructieve luchtwegaandoeningen Lipolytisch (Beta3-R)
> RAO = COPD > niet bij voedselproducerende dieren vanwege
Tocolyticum Relaxatie myometrium Keizersnede vetmest
Alfa2-selectieve antagonisten Atipamezole Recovery na anesthesie versnellen
Beta-antagonisten Propranolol Niet-selectieve beta-antagonist Kalmeren hart Cardiale arythmieën Niet bij diabetes mellitus
= beta-blokkers Volle inverse agonist > let op bradycardie, niet bij hartinsufficiëntie Stijging nuteffect Systemische hypertensie > onderdrukken tremoren
Inspanningstolerantie Hypertrofische cardiomyopathie > hypoglycemie miskend
Timolol Niet-selectieve beta-antagonist > adrenaline kan niet meer binden aan Hypertensie door thyrotoxicose en Niet bij asthma
beta-R pheochromocytoma > bronchospasmen
Bronchoconstrictie Angor pectoris (pijn op de borst) Niet bij sinus bradycardie
Oxprenolol Niet-selectieve beta-antagonist Bronchospasmen Myocard infarct
Partiële inverse agonist Verminderde vasodilatatie > BD stijging
Beta-1 overhand na tijdje > BD daling
Pindolol Niet-selectieve beta-antagonist Verminderde renine vrijstelling
Partiële inverse agonist
Carazolol Niet-selectieve beta-antagonist
Metoprolol Selectieve beta1-antagonist Kalmeren hart Niet bij sinus bradycardie
Stijging nuteffect
Inspanningstolerantie
Atenolol Selectieve beta1-antagonist > adrenaline kan niet meer binden aan
Volle inverse agonist > let op bradycardie, niet bij hartinsufficiëntie beta-R
, Centraal zenuwstelsel Major tranquillizers Inhiberen centrale dopamine receptoren (D2) Anti-psychotisch
Spasmen
Hyperprolactinemie
Anti-emetisch
Minor tranquillizers Diazepam Verhogen affiniteit van GABA voor GABAa receptor Anxiolytisch GEEN analgetisch effect Pentobarbital verhoogt affiniteit van diazepam
= benzodiazepines Premedicatie Passeert placentabarrière Erythromycine verlengt en versterkt werking Midazolam
= anxiolytica Synergisme met algemene anesthetica > sedatie foetus
Midazolam 1e keus bij status epilepticus Sedatie Afhankelijkgheid
Myorelaxerend Premedicatie Tolerantie (hogere dosis nodig)
Zolazepam Sedatie Rebound effect
Korte anesthesie samen met Tiletamine
Inverse agonist GABA Flumazenil Verhindert influx Cl- Verhindert inhiberende prikkels Intoxicatie met agonisten
Alfa-2 agonisten Xylazine Verminderde vrijstelling noradrenaline Grote huisdieren Ontregelen thermoregulerend centrum
Sedatie Xylazine + ketamine enkel bij gezonde
Analgesie, ook visceraal (romifidine) dieren
Spierrelaxatie 2e graad AV block paard mogelijk
Emesis (vasten bij anesthesie!)
Inhibitie motiliteit en secretie GI-stelsel
Romifidine CV 1e fase: milde hypertensie Paard Niet 1e lijns koliek IV
> bradycardie > maskeert onderliggende oorzaak
Detomidine CV 2e fase: bradycardie Paard en rund Niet samen met Sulf-Trim
Medetomidine Selectieve alfa2-agonist > hypotensie Kleine huisdieren
Dexmedetomidine Meest selectieve alfa2-agonist > minder bradycardie MAC besparing anesthetica tot 90% Kleine huisdieren
Injecteerbare algemene anesthetica Thiopental (barbituraat) Versterken effect GABA voor de GABA-receptor Lage dosis: sedatie / paradoxale excitatie Inductie anesthesie In hoge dosis Cl- kanaal openhouden IV = inductie anesthesie
Gemiddelde dosis: algemene anesthesie Kortdurende anesthesie zonder endogeen GABA Oraal = sedatie of anti-convulsief
Pentobarbital (barbituraat) Herbivoren korte werkingsduur Hoge dosis: uitgesproken CZS depressie Euthanasie > medullaire depressie, coma, sterfte
Phenobarbital (barbituraat) Carnivoren langere werkingsduur Overdosis: apnee > sterfte 1e keus epilepsie hond (benzeenring) GEEN analgesie
Excretie versnellen (intoxicatie): pH verhogen = HCO3- toevoegen Goede spierrelaxatie, slikreflex behouden ≠ anestheticum (korte keten) Inductieapnee > intubatie!
Stimulatie CYP450 > tolerantie
Katergevoel door redistributie uit vet
Hypotensie en verminderde diurese
Uitschakelen thermoregulatorisch centrum
Intoxicatie greyhound (minder CYPB11)
Ketamine (dissociatief anestheticum) Antagonisten NMDA receptor > verhinderen dat glutamaat kan binden Anesthesie Inductie of korte anesthesie Directe depressie myocardiale werking
Analgesie (weinig visceraal) > varken ongevoelig! Milde respiratoire depressie
GEEN spierrelaxatie! > catalepsie Hallucinaties: desoriëntatie
Reflexen blijven behouden Overmatige speelselproductie
Tiletamine (dissociatief anestheticum) Korte anesthesie samen met Zolazepam Cornea ulceraties
Verhoogde intracraniale druk
Propofol Stimuleert GABA werking op GABA-receptor Anesthesie Inductie anesthesie Hypotensie > cardiovasculaire depressie IV
Goede spierrelaxatie Korte ingrepen Inductieapnee
GEEN analgesie! Septicemie > benzylalcohol toevoegen
Heinz body's kat: deficiëntie ABCG2 transporter
Alfaxalone (neuro-actief steroïd) Agonist GABAa receptor Anesthesie Inductie anesthesie Cardiovasculaire depressie IV / IM
Goede spierrelaxatie Onderhoud korte ingrepen Inductieapnee
GEEN analgesie!
Inhalatie algemene anesthetica Lachgas (N2O) Lipofiel > verstoren lipofiele vlotten in CZS > activatie fosfolipase D2 Cardiovaculaire depressie Geen Volatiele anesthetica potentialiseren neuromusculaire
- lage bloed/gas PC > snelle inductie en recovery > activatie TREK-1 kanalen > K+ efflux > hyperpolarisatie en membraanstabilitatie Respiratoire depressie blokkers
- zeer hoge MAC > weinig potent Spierrelaxatie
Halothaan MAC: anesthesie 1.4-1.8 MAC Geen Leverbeschadiging > hepatitis
- matige inductie en recovery MAC= omgekeerd evenredig met potentie Potentialiseert catecholamines > aritmie
- lage MAC > goede potentie Depressie myocardiale contractiliteit
Olie/gas PC = oplosbaarheid = evenredig met potentie Maligne hyperthermie: mutatie ryanodine R in
SR (opslagplaats Ca2+) > vrijstelling
Bloed/gas PC = evenredig met snelheid van inductie en recovery Ca2+ > verhoging intracellulair Ca2+
> hoge bloed/gas PC = bloed neemt veel anestheticum op > duurt lang voordat bloed > spierrigiditeit en stijfheid > vereist ATP
verzadigd is > trage diffusie naar andere weefsels > trage inductie en recovery > generatie warmte > hyperthermie
> schade spiercellen > lekkage
Isofluraan Meest gebruikte inhalatie anestheticum celcomponenten > sterfte
- matige bloed/gas PC Onderhoudsanestheticum
- lage MAC > goede potentie
Sevofluraan Inductie anesthesie
- bloed/gas PC tussen Isofluraan en Desfluraan
Desfluraan Inductie anesthesie Irritatie ademhalingsstelsel
- lage bloed/gas PC > snelle inductie en recovery
Lokale anesthetica Procaïne Voltage afhankelijke Na+ influx verhinderen Ester = korte werking Snel afgebroken tot PABA > allergische NOOIT IV > aspireren!! Inflammatie = zuur milieu = verminderd werkzaam
Hydrofiele pathway = bij open kanaal reactie en interactie met Sulf-Trim
Tetracaïne Hydrofobe pathway = bij gesloten kanaal Ester = korte werking Oftalmologie Vaak vasoconstrictor toegevoegd = adrenaline
Lidocaïne Amide = middellange werking Infiltratieanesthesie > werkingsduur verlengen en lokaal blijven
Volgorde inwerking: Anti-arythmicum: ventriculaire aritmie
Mepivacaïne 1. Pijn: type C vezels; zonder myeline schede Amide = middellange werking Paard: epidurale anesthesie,
2. Koude en warmte: type Adelta vezels; dun met myelineschede intra-articulaire anesthesie,
3. Tast en diepe gevoeligheid: type Abeta en Agamma; dik met myelineschede geleidingsanesthesie
4. Motorische gevoeligheid: type Aalfa: dik met myelineschede Kreupelheidsonderzoek
Bupivacaïne Amide = lange werking Niet voor IV regionale anesthesie wegens lange
Zeer potent werkingsduur en toxiciteit
Levobupivacaïne S-enantiomeer Bupivacaïne
> nog potenter
Anti-epileptica Fenobarbital Activeren GABA gemedieerde Cl- kanalen en verhogen de drempel voor hyperpolarisatie 1e keus chronische therapie Auto-inductie CYP450 enzymen Versnelde metabolisatie van andere geneesmiddelen
> dosis regelmatig anpassen
Dosisafhankelijk: hepatoxiciteit, sedatie,
polydipsie, polyurie, polyfagie
Dosisonafhankelijk: soms cytopeniën
Kaliumbromide Br- komt de zenuwcel binnen via het Cl- kanaal > hyperpolasitatie Werking fenobarbital en benzodiazepines
potentialiseren
Primidone Pro-drug van Fenobarbital
Imepitoïne Partiële agonist GABA receptor 1e keus bij epilepsie
Diazepem (benzodiazepines) GABAa-receptor agonisten > versterken hyperpolarisatie Status epilepticus IV / rectaal
≠ chronisch; snelle eliminatie, tolerantie,
afhankelijkheid
Midazolam (benzodiazepines) Sneller en langer werkzaam dan Diazepam Intranasaal; microcapillairen en
groter mucosaoppervlak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DKGstudentUGENT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen