Inleiding Historisch onderzoek
1. Wat is geschiedenis
Edward Hallet Carr
• Geen diploma geschiedenis
• Diplomaat The Foreign Office (VK), assistent-uitgever The Times
• Hoogleraar internationale relaties (Cambridge)
• Originele antwoorden vanwege outsider-pos
• What is history?
Pos v historici & hun feiten over de verhouding tss maatschappij en individu
Oorzakelijkheid en vooruitgang ih verleden
Connotaties
Definities
• Geschichte ist was geschehen ist
- Germaanse woordstam
- Het verleden dat voorbij en afgelopen is
- Res gestae= de gedane zaken vh verleden
, • L’histore est une histoire
- Grieks-Latijnse woordstam
- Verhalen over dat verleden dat definitief weg is
- Historia rerum gestarum= geschiedenis is een verhaal over de gedane zaken
• Fundamenteel ontologisch verschil
- Het verleden bestaat niet meer
- Het verhaal over het verleden bestaat wel
• Herodotos
- Historiën als ‘Verslag van mijn onderzoek’
o Kritisch beoordelen van bronnen
o Mensen ipv goden
o Literaire ambities
- Vader vd geschiedschrijving
- Vader vd leugen
Verschil tussen de mogelijke verhalen over het verleden
• Ongeschreven
- Verhalen v grootouders
- Politici
- Collectieve geheugen
- Roerende en onroerende erfgoed
• Neergeschreven
- geschiedschrijving/historiografie = alles wat neergeschreven is over het verleden
o reisgidsen
o krantenartikelen
o beleidsrapporten
Belang vh beoordelen vd vele verhalen over het verleden
• is de representatie vh verleden gebaseerd op bronnenonderzoek?
• Is het verhaal op een neutrale en kritische wijze gepresenteerd?
• Is de volledige en ruimere context in overweging genomen?
• Zijn er meerdere oorzaken en betekenisverbanden voor gebeurtenissen gezocht?
Handicap id naamgeving: geschiedenis
• Geschiedenis bestudeert geschiedenis → verwarring
Keith Jenkins
• Re-thinking History (1991)
- Consequent mogelijk onderscheid maken tss verleden & de geschiedschrijving
- Geschiedschrijving bestudeert het verleden
, - Historici schrijven hun onderzoek naar het verleden uit
2. Is geschiedenis een wetenschap
• Epistemologische vraag nr de fundamenten v kennis en objectiviteit
• Vroeger vrijetijdsbesteding
Een negentiende-eeuwse discipline
Leopold von Ranke (1795-1886)
• Levensloop
- Klassiek filoloog en theoloog
- Geïnteresseerd door historische romans
- Op zoek naar objectieve
- Op zoek naar objectieve geschiedschrijving
- Professor in Berlijn
- Officiële historiograaf v Frederich Wilhem IV (koning van Pruisen)
• Wie es eigentlich gewesen
- Wat gebeurde er echt ih verleden
- Geschiedschrijving moest op zoek nr hoe het verleden in essentie was
- → objectiviteit vr historisch onderzoek
• Bronnen
- De waarheid zit in de bronnen
- Historici moeten ‘naakte’ bronnen aanleveren zonder romantische, verzonnen of
vergezochte interpretatie
- Ook onuitgegeven bronnen moeten geraadpleegd worden
• => systematiek om kritisch om te gaan met bronnen
• Ethisch relativisme
- Geen enkele periode was ‘goed’ of ‘slecht’, ‘beter’ of ‘slechter’
- Iedere periode werd door God gekoesterd
• Hoe het in essentie geweest was
- Geen richting geven ad geschiedenis
- Niet te toekomst voorspellen
• Geschiedenis als mengvorm v wetenschap, ambacht, kunde, kunst en literatuur
• ‘niet’ Rankeaans
• Nam kritiekloos dingen over vd verslagen vd Venetiaanse ambassadeur
=>
• Institutionalisering en professionalisering vd historische kritiek en methode
• Geschiedenis een duidelijk afzonderlijke plaats ad universiteit
, Neo-Rankeaner
• Doorgedreven en sys historische bronnenkritiek → waarheid over het verleden te
bereiken
• Bernheim
- Nauwkeurig uitgeschreven regels vh historisch bronnenonderzoek
- Historici dezelfde praktijken en visies aan te leren
• Langlois en Seignobos
- Gesystematiseerde werkwijze
- Historici op 1ste plaats zoeken naar alle bronnen volgens de regels vd heuristiek
- Zonder bronnen= historici werkloos
- Analyseren en classificeren v archiefstukken
- Wanneer alle documenten gekend, geordend en beoordeeld zijn →
geschieddiscipline overbodig
- Geschiedenis in hoofdzaak heuristiek en bronnenonderzoek
Historisme (19e en 20ste eeuw)
• Verleden zo nauwkeurig mogelijk te bestuderen via bronnen
• Geen grote ontwikkelingstheorieën, mr verhoudingen tss structuren en indiv op
specifieke mom
Geschiedenis als wetenschap hangt af vd taal
• Wel
- Geschichtwissenschaft
- Historische wetenschap
• Niet
- Engels: historical studies
Een postmoderne uitdaging
Kritiek op historisme: postmodernisme
• Bestaat er zoiets als objectiviteit, zekerheid en waarheid?
• Grote verhalen in twijfel trekken
• Metanarratieven geen antwoord op existentiële vragen
• Tegen het idee dat het verleden bestond uit een opgaande lijn vd middeleeuwen tot
moderne tijd/ primitief → hoogontwikkeld
• Geschiedenis gaf geen richting ah verleden/la condition humaine
• Was er wel objectiviteit id geschiedschrijving?
- Waren Ranke & co niet te naïef
- Was onderzoek naar iets dat niet bestaat überhaupt mogelijk?
- Waren er niet sowieso te weinig bronnen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aaronquidousse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
