Samenvatting
Samenvatting Sociologische verbeelding als kracht - Sociologie
Bondige en overzichtelijke samenvatting aan de hand van een studiewijzer gegeven door de docent Pascal Roskam
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Deel I Het vizierH0 Inleiding
Wie wordt beschouwd als de vader van de sociologie?
Auguste Comte (1798-1857), grondlegger van de sociologie, introduceerde het als een
wetenschap van sociale verschijnselen.
Hoe benoemde de 'vader van de sociologie' de sociologie aanvankelijk?
Waarom?
Comte noemde het 'sociale fysica', geïnspireerd door de natuurwetenschappen, om
universele wetten van sociale orde te ontdekken.
Wie waren de drie andere grondleggers van de sociologie?
Émile Durkheim (1858-1917):
Max Weber (1864-1920):
Karl Marx (1818-1883):
H1 Wat bestudeert de sociologie?
Wat is het verschil tussen het ‘sociale als morele kwaliteit’ en het ‘sociale
als feitelijkheid’?
Sociale als morele kwaliteit: Focus op ethische waarden zoals empathie en solidariteit.
Sociale als feitelijkheid: Objectieve sociale verschijnselen zoals instituties en structuren.
Wat bedoelt Émile Durkheim met ‘sociale feiten’?
Sociale feiten zijn externe, dwingende structuren die individueel gedrag bepalen.
Wat is het verschil tussen gedrag en sociaal handelen?
Gedrag: Handelingen zonder sociale betekenis.
Sociaal handelen: Handelingen die rekening houden met anderen.
Wat bedoelen we met 'actorperspectief'?
Benadering vanuit het individu en de sociale constructie van de werkelijkheid.
Wat bedoelen we met 'systeemperspectief'?
Benadering vanuit structuren die sociaal handelen bepalen.
Wat is circulaire causaliteit?
Proces waarin actoren de sociale context vormen en er tegelijkertijd door worden bepaald.
Wat bedoelt Max Weber met 'verstehende' sociologie?
Sociologie die subjectieve betekenissen en intenties van menselijk handelen begrijpt.
Max Weber werkte in zijn theorieën vaak met ‘ideaaltypes’. Wat wordt
daarmee bedoeld?
Abstracte modellen die de essentie van sociale fenomenen samenvatten.
Welke vier categorieën van sociaal handelen ontwikkelde Weber?
Affectief handelen: Gebaseerd op emoties.
Traditioneel handelen: Gebaseerd op gewoonten.
Waarderationeel handelen: Gericht op waarden.
Doelrationeel handelen: Gericht op efficiënte doelrealisatie.
Thomas-theorema?
Situaties worden echt in hun gevolgen als ze als echt worden gedefinieerd.
Selffulfilling prophecy / self-denying prophecy (Merton)?
Selffulfilling prophecy: Verwachting leidt tot gedrag dat de verwachting waarmaakt.
, Self-denying prophecy: Verwachting leidt tot gedrag dat de verwachting ontkracht.
Looking-glass self (Cooley)?
Zelfbeeld wordt gevormd door hoe we denken dat anderen ons zien.
Wat zijn perverse effecten? En kan je deze herkennen/benoemen in
aangereikte voorbeelden?
Onbedoelde negatieve gevolgen van rationeel handelen.
Mattheuseffect?
Proces waarbij voordelen vooral terechtkomen bij degenen die al bevoorrecht zijn.
Studie ‘La Suicide’ van Durkheim:
Twee dimensies:
Sociale integratie: Mate van betrokkenheid bij de samenleving.
Sociale regulering: Mate van regulering door normen.
Vier types zelfdoding:
Egoïstisch: Te weinig sociale integratie.
Altruïstisch: Te veel sociale integratie.
Anomisch: Te weinig sociale regulering.
Fatalistisch: Te veel sociale regulering.
Hoe bepaalt structuur en/of cultuur het sociaal handelen?
Structuur biedt kaders en beperkingen, cultuur biedt normen en waarden.
Anomietheorie van Robert Merton:
Verklaring voor afwijkend gedrag:
Discrepantie tussen culturele doelen en beschikbare middelen.
Begrip anomie:
Normloosheid veroorzaakt door inconsistente doelen en middelen.
Reacties op anomie:
Conformiteit: Acceptatie van doelen en middelen.
Innovatie: Acceptatie van doelen, afwijzing van legitieme middelen.
Ritualisme: Afwijzing van doelen, acceptatie van middelen.
Retraite: Afwijzing van doelen en middelen.
Rebellie: Nieuwe doelen en middelen formuleren.
H2 Gelaagdheid van de sociale context
Niveaus van analyse en interventie:
Micro, meso, macroniveau: Verschillende lagen waarop sociale processen plaatsvinden.
Supra- en subsystemen: Interacties binnen grotere en kleinere sociale systemen.
De meerwaarde van het kijken door een ‘systeem’-bril:
Analyseniveau bepaalt ingrijpen: De wijze van analyseren bepaalt de aanpak van
interventies.
Disfuncties op systeemniveau: Problemen ontstaan door systeemfouten, niet individuele
schuld.
Zondebok-fenomeen: Het afschuiven van systeemproblemen op individuen.
Schema/typologie van schuld/ongeval-model:
Micro: Individueel schuld- of ongevalmodel.
Meso: Groepen of organisaties als oorzaak.
Macro: Maatschappelijke structuren verantwoordelijk.
, Toepassing: Rampenfonds is een voorbeeld van een maatschappelijk ongevalmodel.
Schema gezondheidsdeterminanten:
Micro: Individuele gezondheidskeuzes.
Meso: Sociale omgevingen zoals buurten.
Macro: Beleid en wetgeving.
Sociaal kapitaal:
Algemeen: Vermogen uit sociale relaties en netwerken.
Bourdieu (micro): Individueel kenmerk, toegang via netwerken.
Coleman (meso): Wederkerigheid in gezinnen en gemeenschappen.
Putnam (macro): Cohesie op niveau van buurten en landen.
Samenbindend: Relaties binnen groepen.
Overbruggend: Relaties tussen verschillende groepen.
Koppelend: Relaties tussen machtsposities en burgers.
Ecologische en atomische denkfouten:
Ecologische fout: Kenmerken van groepen toeschrijven aan individuen.
Atomische fout: Kenmerken van individuen veralgemenen naar groepen.
H3 Sociologie is een wetenschap
Drie perspectieven op wetenschappelijke kennis:
Positivistisch perspectief:
Objectieve, meetbare feiten.
Doel: Universele wetten ontdekken.
Interpretatief/verstehende perspectief:
Begrijpen van subjectieve betekenissen.
Focus op empathie en context.
Kritisch perspectief:
Gericht op verandering en emancipatie.
Aandacht voor macht en ongelijkheid.
Drie soorten kennis:
Geloofskennis:
Gebaseerd op vertrouwen in autoriteit.
Dogmatisch van aard.
Belangrijk: Betrouwbaarheid en afschuifcultuur.
Ervaringskennis:
Gebaseerd op eigen ervaringen (trial-and-error).
Link met wijsheid en impliciete kennis.
Ontwikkeling via reflectie en ervaringsdeskundigheid.
Wetenschappelijke kennis:
Gebaseerd op theorie en onderzoek.
Continu toetsbaar en zelfcorrigerend.
Gebruikt de empirische cyclus (hypothese, dataverzameling, toetsing).
Sociologisch probleem vs. sociaal probleem:
Sociologisch probleem: Wetenschappelijke vraag naar verbanden tussen sociale
verschijnselen.
Sociaal probleem: Gepercipieerde ongewenste situatie die vraagt om gezamenlijke actie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sammyvandenborre. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51683 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen