een volledige samenvatting van het deel Motorisch leren 2024/2025. gemaakt uit slides en notities van de les plus informatie uit het boek. Ook belangrijke info en mogelijke examenvragen zijn aangegeven!!!
1 DEFENITIES EN THEORIEËN VAN
MOTORISCHE CONTROLE EN LEREN
DEFINITIE MOTORISCH LEREN
Veranderingen die in de controle van het bewegingsapparaat als gevolg van leren plaatsgrijpen.
Leren (niet direct observeerbaar) à via prestaties (TOESTAND)
- Resultaat van ervaringen à relatief stabiele mogelijkheid antwoorden (relatief permanent)
o Stockeren
o Ophalen
§ Herinneren/ vergeten
DEFINITIE MOTORISCHE CONTROLE
Op welke wijze bewegingen tot stand komen
- Perifere uitgangspunt à bewegingen gecontroleerd worden door middel van een combinatie van
feedback van de spieren en gewrichten, de vestibulaire, auditieve en visuele systemen.
- Centrale uitgangspunt, à bewegingen vooraf gestructureerd worden, waarbij feedback niet
noodzakelijk wordt geacht voor het tot stand komen van georganiseerde bewegingen
- Geslotenlussystemen (trage bewegingen)
o Referentiemechanisme (centraal, het doel)
o Info uit de omgeving
o Feedback (de info wordt gekoppeld naar de ref.)
§ Foutendetectie
à Uitvoerende niveau, dat wordt geïnformeerd over de gemaakte fouten, zal tot actie
overgaan om de fouten te reduceren
- Openlussystemen (snelle bewegingen)
o Bewegingscommando’s worden vooraf gestructureerd en uitgevoerd, zonder de effecten
die ze op de omgeving veroorzaken in acht te nemen
§ Geen feedback
§ Geen fouten reductie
à Vaak een combi van beide systemen
o Mogelijks bestaan er voorgestructueerde commando’s, die toch aangepast kunnen
worden aan de omgevingsomstandigheden. ( evolutie: gesloten – open)
o Eerst veel feedback nodig, dan automatiseren à GESTRUCTUEERDE
BEWEGINGSCOMMANDO’S
§ Omgekeerd - Parkinsons à tragere bewegingen (verklaring bradykinesie)
,THEORIEËN VAN MOTORISCHE CONTROLE EN LEREN
Informatieverwerkingsbenadering
- De theorie van Adams
o Rol van feedback in de controle van de beweging.
- Schmidt
o Feedback niet altijd deel uitmaakt van de bewegingscontrole.
o Afhankelijk van de tijd waarin een beweging zich afrondt, is er een gegeneraliseerd
motorisch programma dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van de beweging.
DE GESLOTENLUSTHEORIE VAN ADAMS
Motorisch leren werd vooral gezien als probleemoplossend gedrag, waarbij kennis van resultaten werd
aangewend als een cruciale bron van informatie.
KR kennis van resultaten
2 GEHEUGENTOESTANDEN
Adams: opwekken (antwoord activatie) en foutendetectie (evaluatie) gescheiden.
Onafhankelijk van elkaar kunnen ze gemanipuleerd worden
- Perceptuele spoor – referentiemechanisme
o Distributie sporen (herinneringen uit de feedback)
o Dus uit vroeger uitgevoerde bewegingen
o Treed pas in gang als er een motorisch antwoord is (feedback)
o Interne representatie sensorische ervaringen
o Via feedback, ervaringen via elke bewegingsuitvoering à VAARDIGHEID
à Hoe vaardiger hoe juister het perceptuele spoor wordt
- Geheugenspoor
o Genereerd het antwoord
o Selecteert en start de beweging (gebruik makend van perceptuele spoor)
- KR: kennis van resultaten tijdens het leren, pre en post en de duur hier van.
DE SCHEMATHEORIE VAN SCHMIDT
KRITISCHE BEMERKINGEN OP DE GESLOTENLUSTHEORIE VAN ADAMS
S deed studies over snelle ballistische bewegingen à tekorten theorie Adams (logisch & empirisch)
- De onmogelijkheid om een afdoende oplossing te bieden voor het stockageprobleem
o (the storage problem)
- De onmogelijkheid om een afdoende oplossing te bieden voor het nieuwigheidsprobleem
o (the novelty problem);
- Er was beperkte aandacht voor veeleer traag uitgevoerde taken (positioning responses). Andere
types bewegingen werden niet onderzocht.
,DE SCHEMATHEORIE EN HET GEGENERALISEERDE MOTORISCHE PROGRAMMA
Notie van het motorische programma
- Gestockeerde spiercommando’s, altijd opgeroepen kunnen worden
o Lijkt op geheugenspoor adams (initiatie)
o 150ms bewegen doen en eindigen à te kort voor feedback
o Geplande bewegingen (sec voor botsing niet kunnen veranderen bewegen)
o Gedeafferentieerde – vaardig gedrag à feedback dus niet altijd nodig!
HET MOTORISCHE PROGRAMMA: EEN CENTRAAL CONCEPT IN DE
BEWEGINGSCONTROLE
S zegt snelle correctie van fouten op basis van feedback mogelijk
- Fouten betrekking op de uitvoering (errors in execution)
- Niet op fouten in de selectie van een programma (errors in selection)
o Neemt een lange tijd
GMP’s gegeneraliseerde motorische programma’s
Bij S geen centrale representatie nodig voor iedere specifieke beweging
à Bepaalde representatie kan een klasse van bewegingen vertegenwoordigen
NEUROLOGISCHE EVIDENTIE VOOR HET BESTAAN VAN MOTORISCHE
PROGRAMMA’S
Lokalisatie van programma’s = moeilijk
Neurale oscillator of centrale patroongenerator (CPG) voor bepaalde bewegingen (bv. Zich krabben)
specifiek gelokaliseerd (Grillner)
- Ritmische output met een precieze tijdsstructuur
o timing door intrinstieke eigenschappen van CZ
- Activeren de spinale motorneuronen
o membraanpotentialen op ritmische wijze te verhogen en verlagen
- Exciteerbaarheid gecontroleerd door locomotische centra (deels)
, HET GMP: PARAMETERS EN INVARIANTE KARAKTERISTIEKEN
DEFINITIE VAN PARAMETERS EN INVARIANTE KARAKTERISTIEKEN
- Parameters – antwoord specificaties
o Geselcteerd voor de start van beweging
o Realisatie met bepaalde snelheid, kracht & zonder basispatroon wordt aangetast (de
invarianten)
o Specificatie noodzakelijk uit GMP’s
o # parameters à varaities in beweging
o welke spieren ( 1 programma kan dus in # ledematen tot stand komen)
§ Programma = abstract, niet spierspecifiek
§ Test met woord Skill (groot en klein = andere spieren)
- Invariante karakteristieken
o Ongewijzigd
o Fasering eigen aan een groep van gelijkaardige motorische antwoorden of bewegingen
die tot dezelfde klasse behoren
o Relatieve kracht en snelheid blijft gelijk
Experimentele evidentie en andere indicaties ter ondersteuning van het onderscheid tussen parameters
en invariante karakteristieken (EXAMEN)
Test, compressed, speeded up
= parameter
= afhankelijke variabele
DE SCHEMATHEORIE: HET HERINNERINGS- EN HERKENNINGSSCHEMA
Hoe bekomen we de Parameters? “tijdens het opdoen van bewegingservaring, de lerende abstractie
maakt van de relaties die deel uitmaken van vroegere ervaringen met gelijkaardige situaties en op basis
daarvan een regel of ‘schema’ formuleert die bepalend is voor de uitvoering van toekomstige
gelijkaardige situaties”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gwendolyne19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,48. Je zit daarna nergens aan vast.
