Geneeskunde
KU LEUVEN 2e Bachelor – nieuwe curriculum sinds 2023-2024
,1. MORFOLOGIE
1.1 LES 1
1.1.1 INTRODUCTIE
Het ademhalingsstelsel dat in deze cursus zal worden besproken bestaat uit twee delen:
Het gasgeleidingsstelsel dat instaat voor de geleiding/het transport van de gassen
om diffusieafstanden te verkleinen. Daarnaast zal de lucht ook bewerkt worden
tijdens dit transport, deze wordt opgewarmd, gezuiverd en de vochtigheid wordt
geregeld om de lucht voor te bereiden op het proces van de gasuitwisseling.
1) De neus
2) De mondholte
3) De nasofarynx
4) De larynx of het strottenhoofd
5) De trachea of de luchtpijp
6) De bronchi of de grote luchtwegen
7) De broncioli of de kleine luchtwegen
Het gasuitwisselingsstelsel waar de effectieve “ademhaling” gebeurt. Dit stelsel is opgebouwd uit longalveolen
die het ingeademde zuurstof naar het bloedvat brengen en koolzuurgas vanuit het bloed opnemen om met de
lucht weg te voeren.
1.1.2 DE NEUS
1.1.2.1 ANATOMIE
De (uitwendige) neus, bestaat uit bot en kraakbeen en bestaat uit 4 onderdelen:
1) radix nasi of neuswortel
2) apex nasi of neuspunt
3) dorsum nasi of neusrug
4) alae nasi of neusvleugels
De neusholten: (zie tekeningen volgende bladzijde)
Het overgrote deel van de neus bevindt zich echter in de schedel. Er zijn bilaterale
neusholten aanwezig die van elkaar worden gescheiden door het neusseptum.
Elke neusholte bestaat uit 2 compartimenten:
Vestibulum nasi (groen) : deel van de neusholte dat bedekt is met huid
Fossa nasale (roze): deel van de neusholte dat bedekt is met respiratoir epitheel
De neusholte bevat 3 schelpvormige botstructuren met eronder steeds een neusgang
1) Concha superior
Zit net voor de recessus sfeno-ethmoïdalis (a), waarin ook de sinus sfenoidalis (b) aanwezig is
2) Concha media
Maakt deel uit van os ethmoidale, samen met concha superior
3) Concha inferior
Afkomstig van een aparte botstructuur
4) Meatus nasi superior
hier monden de cellulae ethmoidales anteriores uit met 1à 2 openingen, dit zijn luchthoudende cellen
(sinuscellen) met een belangrijke drainerende functie voor de bijholten.
hier mondt de sinus frontalis en de sinus maxillaris uit in de hiatus semilunaris (c)
5) Meatus nasi medius
6) Meatus nasi inferior
hier mondt de ductus nasolacrimalis (f), deze traanneusgang voert het traanvocht van het oog af
1
, Afbeelding 1: 2 compartimenten Afbeelding 2: uitmondingen in de Afbeelding 3: verloop en
van de neus met de conchae en meati + os sfeno-etmoïdalis uitmonding van de ductus
meati nasolacrimalis
De neus zal de eerste plaats vormen waar de lucht niet wordt ingeademd terechtkomt, hierbij zal de neus
verschillende regulerende functies uitoefenen
1) De neus zal de lucht opwarmen
De ingeademde lucht dient warm te worden gemaakt aangezien de slijmvliezen in de luchtweg gevoelig
zijn voor koude lucht en omdat de gasuitwisseling efficiënter kan verlopen bij warmere lucht.
De opwarming van de lucht gebeurt door het grote contactoppervlak tussen de lucht en de neus mucosa
Ook de verschillende uitstulpingen zullen het contactoppervlak vergroten en kunnen ervoor zorgen dat er
turbulenties ontstaan in de ingeademde lucht, hierdoor gaat de lucht nog meer opwarmen.
De plexussen van capillairen die in de neus aanwezig zijn zullen de lucht ook opwarmen door uit te zetten
bij koude, waardoor deze meer warmte kunnen afgeven aan de lucht. Hierdoor is het energieverlies,
onder de vorm van warmte-energie zeer groot in de neus
Opmerking! de vaatstructuren lopen vaak tesamen als een plexus zoals hierboven
reeds wordt aangehaald. In de medische praktijk zien we vaak dat één van deze plexi
vaak betrokken is bij neusbloedingen (80%), nl. de plexus van Kiesselbachii. Deze
plexus bevindt zich ter hoogte van de neusvleugels, daarom moeten deze steeds
worden toegeknepen bij een bloeding.
2) De neus zal de lucht bevochtigen
De paranasale sinussen staan in voor het bevochtigen van de lucht
Van dit vocht, zal 1/3 terug worden opgenomen bij het uitademen doormiddel van condensatie van het
vocht aan de slijmvliezen. De lucht komt immers vanuit het lichaam, dit is dus warm, en zal vervolgens in
de neusholte opnieuw een temperatuursval doormaken waardoor de vochtpartikels in de lucht neerslaan
op de slijmvliezen
Dit vocht wordt door de nasolacrimale buizen gedraineerd
2
, 3) De neus fungeert als reukorgaan.
Partikels uit de lucht die wordt ingeademd zullen interaheren met verschillende receptoren in de neus die
instaan voor geurwaarneming
De reukzone of regio olfactoria strekt zich uit over het dak van de neusholte en het bovenste derde het
neusseptum en concha superior (zie hierboven)
4) Resonantiefunctie:
De vorm van de neus, en de grote van de neusholte zal een groot effect hebben op de klankkleur van
de stem. De geluidsgolven die door de neusholte gaan zullen door het weefsel worden bewerkt waardoor
sommige klanken een hogere frequentie krijgen en anderen worden gedempt waardoor iedere persoon
een unieke stemkleur krijgt.
1.1.3 SINUSSEN
1.1.3.1 ANATOMIE
In de schedelbeenderen zijn een aantal holten aanwezig, deze worden de sinussen of neusbijholten genoemd. Per
neusholte beschikken we over 4 sinussen, in totaal hebben we dus 8 bilaterale sinussen.
(zie afbeeldingen op de volgende bladzijden)
1) Sinus frontalis of voorhoofdsholten
Bevindt zich in os frontalis
Meest variabel in grote tussen personen
2) Sinus ethmoidalis of zeefbeenholten
Soms ook cellulae ethloidales genoemd (zie eerder)
Tussen de neusolte en de orbita
Grenzen bovenaan aan de voorste schedelgroeve
Worden soms in anterieuren en posterieure groep verdeeld
3) Sinus maxillaris of kaakholten
Grootste sinus
Bevindt zich in de corpus maxillae, net boven de tandkassen
van de bovenkaak
Soms is de sinus slechts met een seer klein laagje bod van de
tandkassen gescheiden waardoor een ontsteking van de
tandkas kan leiden tot een sinusitis of omgekeerd.
In de achterwand van de sinus lopen de nervi alveolares
superiores soms tegen het sinusslijmvlies, dit heeft als gevolg
dat een sinusitis ook kan leiden tot tandpijn door irritatie aan
deze nervi
In het dak van deze sinus loopt de nervus infra orbitalis, dus bij
een sinusitis kan ook deze gevoelig worden.
De eerder besproken hiatus semilunaris (de uitmonding van de
sinus maxillaris ter hoogte van de meatus nasi medius) ligt
hoger dan de bodem van de sinus. Hierdoor kan het voorkomen
dat eventuele drainage van ontstekingsvocht bij sinusitis niet
gemakkelijk verloopt. Soms wordt er dan een perforatie
gemaakt voor drainage naar neusholte
4) Sinus sfenoïdalis of zeefbeenholten
Bevindt zich in de corpus van de os sfenoidale
Het dak van deze sinus wordt de sella turcica genoemd, dit is
de uitstulping waar de hypofyse in past.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Elsiegen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,46. Je zit daarna nergens aan vast.
