Dit is een volledige samenvatting van het vak ontwikkelingspsychologie deel 2 (adolescentie tot late volwassenheid). Alle informatie uit de PowerPoints (inclusief nuttige afbeeldingen) en extra informatie die in de les gegeven is staan hierin. Deze samenvatting is gemaakt in academiejaar (dus na d...
Ontwikkelingspsychologie –
notities:
Hoorcollege 1:
Doel ontwikkelingspsychologie: het levensloop verdelen in betekenisvolle
periodes
Begint niet bij geboorte, maar al daarvoor (zie deel I)
Elke periode is identificeerbaar door bepaalde ontwikkelingstaken
Ontwikkelingstaken = reeks van vaardigheden en vermogens
(bekwaamheden) die mensen ontwikkelen doorheen hun levensloop
(is dus gekoppeld aan leren en aanpassen aan de omgeving)
Bronnen ontwikkelingstaken:
Lichamelijke / biologische rijping (vb. leren lopen, seksuele rijping,
menopauze, ontwikkelen dementie...)
Individuele doelen en waarden (vb. keuze voor job en hobby’s,
morele beslissingen...)
Culturele / maatschappelijke verwachtingen (vb. leren lezen,
verantwoordelijkheid voor het milieu en de samenleving...)
Havinghurst theorie: verbind biologische (vb. genetische bepaling)
facetten van ontwikkeling & ontwikkelingsaspecten die worden gesteund
of vereist door andere mensen in het leven van een individu
Ontwikkelingstaak houdt dus verschillende bronnen in
Periodes van ontwikkeling:
1.Prenatale fase conceptie - geboorte
2.Baby- en peutertijd geboorte – 2 jaar
3.Vroege kindertijd (kleuter) 2-6 jaar
4.Middelbare kindertijd 6-11 jaar
5.Adolescentie 11-18 jaar
6.Jongvolwassenheid 18-40 jaar
7.Middelbare volwassenheid 40-65 jaar
8.Late volwassenheid 65 jaar - dood
Ontwikkelingsfasen zijn niet invariant worden bepaald door
verwachtingen van de tijd en cultuur waarin we leven (vb. leeftijd
alleen wonen, hoe lang naar school...)
Opm. dit geldt alleen voor rijke samenlevingen armere
samenlevingen hebben minder keuzes en mogelijkheden
,Ontwikkeling is:
Levenslang (<-> gedachte van mensen: ontwikkeling is t.e.m.
adolescentie)
zeker door het feit dat mensen steeds ouder worden (wat
kunnen zij nog / niet meer?)
Multidimensioneel en multidirectioneel:
o Lichamelijk (takelt snelst af)
o Cognitief
piek rond vroege volwassenheid, maar gaat snel
achteruit
meten door ruwe score van intelligentietest
70-jarigen dubbel zo veel tijd nodig als 21-jarigen
verwerkingssnelheid van cognitieve processen zwakt
af
o sociaal en emotioneel
positief affect stijgt met leeftijd
positief affect bereikt dieptepunt in jong-
volwassenheid
Plastisch = onze vaardigheid om te leren wij verliezen de
vaardigheid om te leren soms enkel vlak voor de dood
Belangrijk om bijvoorbeeld te beslissen wat een goede
pensioensleeftijd is (want mensen op pensioen moeten
financieel onderhouden worden door werkzame mensen)
depRatio = aantal mensen 65+ x 100
aantal mensen 15-64j
Beïnvloed door veelvoudige, interagerende krachten
Vb. reactie op menopauze: veel individuele verschillen
(hoe belangrijk vruchtbaarheid, attractiviteit,
symptomen, visie van verschillende samenlevingen...
zijn)
Misvatting psychologie: kijkt enkel naar individu er zijn individuele
verschillen:
Vb. trek met veel individuele verschillen:
veerkrachtigheid / resilience / wilskracht
Hangt of van persoonlijkheid, steun en relaties van
anderen, bronnen en kansen in de samenleving
,Hoorcollege 2:
Adolescentie:
Adolescentie = overgang tussen kindertijd en volwassenheid (11-22 jaar
eindleeftijd varieert afhankelijk van omgeving en ervaringen (vb.
doorstuderen?))
Aanvang gekenmerkt door puberteit = verschillende
biologische gebeurtenissen die uiteindelijk leiden tot een
volwassen lichaam en seksuele maturiteit
Basis ontwikkelingstaken van deze periode over hele
wereld hetzelfde
Opvattingen over adolescentie:
Biologisch perspectief:
Puberteit = rebellie en roekeloosheid (Hall: “savages”)
Storm-and-Stress-perspectief van JJ Rousseau:
biologische opschudding zorgt voor verhoogde
emotionaliteit en conflict
Freud: adolescentie = genitale fase bewustwording
van seksuele impulsen
Sociaal perspectief: sociale en culturele invloeden ruimere
interindividuele en interculturele verschillen
Geballanceerd standpunt
Zowel biologische als sociale invloeden
Interactie hersenontwikkeling en sociaal gedrag
Ontwikkelingstaken en cultuur:
Basis ontwikkelingstaken over hele wereld hetzelfde, MAAR duur en
specifieke vereisten verschillen tussen culturen
Stam- en dorpsgemeenschappen: kortere periode (enkele jaren)
Westerse geïndustrialiseerde samenlevingen: complexere
ontwikkelingstaken (+- 1 decennium)
Ontwikkelingstaken van de adolescentie:
Psychologische adaptatie / aanvaarding van fysieke veranderingen
Leren sociale mannelijke / vrouwelijke rol in te vullen
Verwerven volwassen manieren van denken en van omgaan met
leeftijdsgenoten van beide geslachten
Bereiken emotionele en economische onafhankelijkheid
Ouders worden minder belangrijk, peers worden belangrijker
Verwerven van waarden en een ethisch kader voor gedrag
identiteitsconstructie
, 3 fases van adolescentie:
1. Vroeg (11-14 jaar): snelle puberale veranderingen
2. Midden (14-16 jaar): puberteit bijna voltooid
3. Laat (16-22 jaar): volledig volwassen uiterlijk, maar nu anticipatie
van volwassen rollen
Hormonale veranderingen tijdens de puberteit:
Genen beïnvloeden hormonale processen (opm. timing hormonale
processen beïnvloed door omgeving)
Groeihormonen en thyroxine al toename rond 8-9 jaar (voor
puberteit)
Meisjes bereiken puberteit gemiddeld 2 jaar vroeger
2 soorten veranderingen:
o Algemene groei van het lichaam
o Maturatie van seksuele kenmerken
Geslachtsverschillen bij hormonale veranderingen:
Opm. beide geslachtshormonen komen in beide geslachten voor
Samenwerking groei- en sekse hormonen is belangrijk
Oestrogeen:
Meer bij meisjes
Eierstokken + bijnieren geven oestrogeen vrij
Androgeen:
Meer bij jongens
Testikels geven grote hoeveelheden testosteron vrij
(maar ook kleine hoeveelheden oestrogeen)
Oestrogeen verhoogt productie van geslachtshormonen
eerst bij meisjes, en iets later bij jongens
Geslachtsverschillen in lichaamsgroei:
Veranderingen in fysieke activiteit:
Adolescenten stoppen vaak met sporten (daling rond 15 jaar)
Daling hoger bij meisjes dan jongens
Activiteit op 14-jarige leeftijd voorspellend voor activiteit op
volwassen leeftijd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunavanhamel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,76. Je zit daarna nergens aan vast.
