Hoofdstuk 9 het lymfatisch systeem en het immuunsysteem
9.1 het lymfestelsel
Bestaat uit:
o Lymfe
o Lymfevaten
o Lymfocyten
o Lymfoïde organen en weefsels
Milt
Rode beenmerg
Tonsillen
Thymus
Lymfeknopen
3 functies:
o Regelen van immuniteit
o Regelen van de vochtbalans in de weefsels
o Absorptie van vet uit het spijsverteringstelsel
Vetten worden in de darmcellen zelf ingebouwd in wateroplosbare
complexen, chylomicronen genaamd, die naar een lymfevat gaan
9.2 lymfevaten en lymfe
Lymfevorming:
Lymfe stroomt van plaats van aanmaak tot de plaats waar het wordt afgevoerd
Ontstaat ter hoogte van de weefsels uit bloesplasma en wordt ter hoogte van de vena
subclavia terug in de bloedbaan afgevoerd
3 liter plasma per dag verlaat de capillairen en komt in de weefsel terecht
Lymfecappilairen verzamelen dit weefselvocht en brengen het terug naar de
bloedbaan
Lymfecirculatie:
Lymfevaatstelsel = lymfevaten + lymfeknopen/lymfeklieren
Lymfecappaliairen beginnen blind en absorberen eiwithoudend weefselvocht
Lymfe stroomt in 2 grote lymfevaten:
o Ductus lymfaticus dexter
o Ductus thoracicus
Eindpunten van de lymfecirculatie
Lymfe wordt weer in de bloedbaan opgenomen
Gelijkenissen bloedcirculatie en lymfecirculatie:
Verplaatsen zich door spiercontracties van omliggende skeletspieren
Kleppen in de wand die terugstroming voorkomen
,9.3 lymfoïde organen
Bestaan uit lymfeweefsel:
o Macrofagen: maken deel uit van aangeboren immuniteit
o Reticulaire cellen: maken reticulaire vezels aan waardoor er een vangnet voor
vreemde stoffen ontstaat
o Lymfocyten: afweercellen die een afweerreactie starten
Lymfeknopen of lymfeklieren:
o Kleine, ronde, boonvormige organen
o Hier wordt lymfe gefilterd en rijpen lymfocyten
o 450 in het hele lichaam
o Ter hoogte van de lies, de oksel en de halsstreek
3 plaatsen met palpabele regionale lymfeknopen
o Filterstations voor lymfe
o Filteren van bacteriën (pijnlijk) en van tumorcellen (pijnloos)
o Omringd door een kapsel van vast bindweefsel
Uitlopers: trabekels of bindweefseltussenschotten
4 tonsillen:
o Bescherming tegen vreemde deeltjes in luchtwegen
o 1 neusamandel: adenoïd
In de achterwand van de keel, net achter de neusholte
Verdwijnt na de pubertijd
Kan opzwellen door chronische infecties tijdens kinderleeftijd
o 2 keelamandelen
1 à 2 cm groot en amandelvormig
In het gehemelte, achterin de mondholte
o 1 tongamandel
Achter op de tong
Thymus of zwezerik:
o Bestaat uit 2 lobben en ligt tussen sternum en aorta
o Omringd door een stevig bindweefselkapsel
, o T-cellen en epitheliale cellen (lange uitlopers)
o Verdwijnt met de leeftijd
Milt of lien of splen:
o Linksboven in de buikholte, lateraal ten opzichte van de pancreas
o Beschermt door de onderste ribben
o Fragiel orgaan
o Rijke doorbloeding roodpaarse kleur
o Filtert bloed
o 2 soorten weefsel: rode en witte pulp
o Afbraak van oude rode bloedcellen
9.4 immuunsysteem
= geheel van cellen en factoren dat ons beschermt tegen ziekte en infectie.
Ziekteverwekkende deeltjes, organismen of afwijkende lichaamseigen stoffen en
cellen herkennen en bestrijden
Zorgt ook voor weefselherstel, homeostase, ontwikkeling van verschillende weefsels
en speelt een belangrijke rol in de voorplanting en vruchtbaarheid
2 grote takken:
o Aangeboren immuunsysteem: werkt het snelst
o Verworven immuunsysteem
Verschillen onderling maar werken niet zonder elkaar
o Actief: door ziekte of vaccinatie
o Passief: via moedermelk, serotherapie
9.5 aangeboren immuunsysteem
= geheel van algemene afweermechanismen die effectief zijn tegen elk binnengedrongen
schadelijke stof
Fysieke barrières
o Alle mechanische afsluitingen van ons lichaam tegen de buitenwereld
De huid en de verschillende slijmvliezen
, o Huid heeft zijn eigen commensale flora: micro-organismen, schimmels en
bacteriën
o Antimicrobiële stoffen afgegeven: melkzuur in zweet en vetzuren in talg
o Dikke darm is gekoloniseerd door een gigantische hoeveelheid goed
bacteriën: de darmflora
Fagocyten
o Fagocytose = blaasjestransport waarbij de cel een blaasje vormt rond een
extracellulair deeltje en dit vervolgens intracellulair brengt.
o Monocyten en neutrofielen: circuleren in het bloed
o Macrofagen: voortkomend uit monocyten en langlevend
NK-cellen
o Geproduceerd door het rode beenmerg
o Natural-killer cellen
o Vernietigen van beginnende kankercellen en cellen geïnfecteerd met virussen
o Mechanisme: afvuren van perforines
Complementsysteem
o 16 verschillende plasma-eiwitten: complementfactoren activeren als ze een
vreemd deeltje opmerken
o Werken samen tegen het pathogeen
Ontsteking
o = nuttige fysiologische processen als reactie op weefselschade die de
afweerreacties van je lichaam ondersteunen en versnellen
o Er vinden veel reacties plaats die worden aangestuurd door
ontstekingsmediatoren (bv. pyrogeen: veroorzaken koorts)
o 3 processen
Vasodilatatie of vaatverwijding: verbetert aanvoer belangrijke stoffen
en cellen en verbetert afvoer toxines
Chemotaxis: aantrekken van fagocyten door stoffen die vrijkomen bij
weefselschade
Permeabiliteit: eiwitten zoals complement kunnen de bloedbaan
verlaten
o 5 kernsymptomen:
Zwelling of tumor of oedeem
door vasodilatatie en verhoogde permeabiliteit
Pijn of dolor
door histamine en andere prikkelende stoffen
Lokale warmte of calor
door vasodilatatie
Roodheid of rubor
door vasodilatatie
Functieverlies
9.6 verworven immuunsysteem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zitamertens2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.