ETC: antwoorden leeslijst
Ovidius: Bespreek aan de hand van een zelfgekozen zang uit de Odyssee het
samenspel tussen ‘diegesis’ en ‘mimesis’ en leg aan de hand van het fragment
uit hoe Plato in De Republiek het begrippenpaar hanteerde in de bekende kritiek
op de dichters die hij (onder meer) in deze dialoog formuleerde (les 2).
In zijn dialoog over de staat zegt Plato dat dichters verbannen worden uit zijn
ideale staat. Hij maakt hier ook een onderscheid tussen mimesis en diegesis. In
diëgetische passages vertelt de verteller/rapsode uit eigen naam (bijvoorbeeld
de opening van de Odyssee). Bij mimetische passages spreekt de verteller uit de
naam van een personage, hij neemt de identiteit van het personage aan. Plato
ziet deze mimesis als slecht: de acteur doet zich voor als iemand anders en is
zichzelf niet, wat in Plato’s ideologie als negatief beschouwd wordt.
Standvastigheid en je plaats kennen zijn voor hem belangrijk. De literatuur wordt
ook door hem verworpen omdat ze geen ware kennis kan opleveren: literatuur is
slechts een mimesis van een mimesis en kan ons dus nooit iets vertellen over de
Ideeënwereld.
Als voorbeeld neem ik de speech van Athena in boek 1. Zij vermomt zich als
Mentes, zodat ze Telemachus kan vertellen dat hij naar Sparta en Pylos moet
vertrekken om nieuws te vragen over zijn vader. Deze speech van circa 50 regels
wordt gegeven vanuit het perspectief van Athena; de rapsode neemt dus haar
identiteit aan. Dit duidelijke voorbeeld van mimesis wordt voorafgegaan door
een passage van diegesis: de rapsode vertelt uit eigen naam over hoe
Telemachus ondertussen volwassen is geworden, over hoe Athena neerdaalt en
over haar vermomming. De Odyssee bevat veel afwisseling tussen deze
diëgetische en mimetische passages.
Homerus: Pas het actantieel model van Greimas toe op een van de zangen die je
las uit de Metamorfosen en probeer aan de hand van dit voorbeeld duidelijk te
maken wat het nut is van dit narratologisch instrument (narratologie).
Het actantieel model van Greimas spreekt van zes basisrollen of ‘actanten’: een
subject dat streeft naar een object. Het subject wordt geholpen door een
helper en tegengewerkt door een tegenstander. Het ‘gemis’ wordt veroorzaakt
door een zender en het moet worden opgelost voor een ontvanger. Volgens
Greimas komt elke rol in elk verhaal terug, maar een rol mag niet gelijkgesteld
worden aan personage: één personage kan verschillende rollen vervullen en één
rol kan vervuld worden door verschillende personages.
In boek 10 van de Metamorfosen wordt het verhaal van Orpheus en Eurydice
verteld. In dit geval is Orpheus het subject, en het object waarnaar hij verlangt
is het terughalen van Eurydice uit de onderwereld. De zender van het object is
Aristaeus, die indirect verantwoordelijk is voor Eurydices dood. De ontvangers
zijn Orpheus en Eurydice zelf: zij willen weer samen zijn zodat ze kunnen trouwen
en hun liefde voor elkaar kunnen uiten. De tegenstanders zijn oorspronkelijk de
goden van de onderwereld, Hades en Persephone, maar Orpheus kan hen, de
schimmen, Cerberus en Charon ontroeren via zijn muziek, waardoor ze ook de rol
van helpers op zich nemen. In dit verhaal slaagt het subject er niet in het object
te bemachtigen: Orpheus kijkt te vroeg om en Eurydice verdwijnt voor altijd naar
de onderwereld. Door dit actantieel model wordt het makkelijker om de centrale
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mistertaalenletterkunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.