Samenvatting

Samenvatting - Gezondheidspsychologie

0 keer verkocht

Vak
Gezondheidspsychologie

Instelling
Thomas More Hogeschool (tmhs)

Samenvatting gezondheidpsychologie

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 60 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 13 februari 2025
Aantal pagina's 60
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

eetstoornissen

€6,26

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Gezondheidspsychologie

Hoofdstuk 1: Wat is gezondheid?

1.1 Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven

Van oudsher hebben mensen een relatie gezien tussen:
- geest
- god(en)
- fysieke gesteldheid

1.1.1 Relatie tussen lichaam en geest

Hippocrates (oudheid)
Ziekte = een verstoord evenwicht tussen 4 circulerende lichaamsvloeistoffen (humores):
1. gele gal
2. slijm
3. bloed
4. zwarte gal

Als het evenwicht tussen die 4 verstoord is ontstaan er ziektes.

Genezing: opnieuw balans brengen via aderlaten, vasten, dieet, geneesmiddelen

Lichaam en geest = 1 eenheid
hoeveelheid sappen bepaalde onze
persoonlijkheid.

Etiologie = oorzaak van een ziekte

Galenus (129 -199 n.Chr.)
De etiologische basis voor alle ziekten
(geestelijk en lichamelijk) is puur lichamelijk.

4 lichamelijke humores zijn verantwoordelijk voor 4 temperamenten en afhankelijk daarvan
ontwikkelen ze specifieke ziekten.
- bv. melancholieke vrouwen hadden grotere kans op borstkanker door een grote
hoeveelheid aan zwarte gal.

De geest speelt dus geen rol in de etiologie van ziekten.
Onevenwicht tussen de sappen is wel een degelijke waarheid.

Vroege middeleeuwen: geloof en spiritualiteit
Ziekte = straf van god of gevolg van kwade geesten die de ziel binnendrongen.
verbod op wetenschappelijk onderzoek: mocht geen autopsie uitvoeren…

,Religieuze gezichtspunten hielden stand tot de renaissance begon.
- het individuele denken werd veel belangrijker (bv. religie)
- heeft geleid tot wetenschappelijke revolutie

1600 n.Chr. : Wetenschappelijke revolutie

Descartes (1596 - 1650)
lichaam en geest zijn 2 afzonderlijke/onafhankelijke entiteiten = dualisme
- Hij was ervan overtuigd dat de ziel het lichaam verlaat als men overleeft.
- daarom mag er wel een autopsie gebeuren
- veel nieuwe ontdekkingen!

Lichaam = machine → mechanistisch standpunt
- Als een bepaald onderdeel niet werkt, verklaart dat waarom we ziek zijn of iets niet
kunnen.
- dat heeft geleid tot het biomedisch ziektemodel

1.1.2 Biomedisch ziektemodel
= reductionistisch (verkleinen, verminderen)

Gezondheid = afwezigheid van ziekte

Ziekten en symptomen hebben een achterliggende fysiologische verklaring: genezing werkt
mechanistisch en rechtlijnig.

- klopt nog steeds van de fysiologische verklaring maar het model verklaart niet
waarom andere mensen verschillend reageren.

maar…. waarom dan verschillende reacties van mensen?
- model kan dit niet verklaren.

1.1.3 Vraagtekens bij dualisme: psychosociale modellen voor gezondheid en ziekte
Veel ziekten hebben een organische oorzaak, maar veroorzaken individuele reacties.

Rol van ‘geest’ of psyche blijkt daarin belangrijk
bv. fantoompijn, placebo effect

Dus toch tenminste een bidirectionele relatie in tegenstelling tot dualistisch denken.

1.1.4 Biopsychosociaal model
Geïntegreerde benadering voor de assessment van:

- biologische/fysiologische
- psychologische/gedragsmatige
- sociale/omgevingsfactoren

die bijdragen aan gezondheid en ziekte

,1.1.5 Gedrag, dood en ziekte

Stijging levensverwachting
Daling mortaliteit (sterftecijfers)
→ Dit kwam door: geneesmiddelen, vaccinatie, betere sanitaire voorzieningen.

Oorzaken overlijden ook drastisch veranderd
- in 1900: griep, longontsteking
- nu staat kanker op 1
- je sterft hieraan door ongezond gedrag

Belangrijk gedragscomponent
ons gedrag draagt bij aan onze gezondheid en onze kans op overlijden.

1.2 Individuele, culturele en leeftijdsgerelateerde perspectieven op gezondheid

1.2.1 Leken Theorieën over gezondheid

Bauman (1961) vroeg aan patiënten met een ernstige ziekte:
Wat betekent gezondheid voor u?
❖ een overwegend gevoel van welzijn
❖ de afwezigheid van symptomen
❖ handelingen waartoe een persoon in staat is

Benyamini (2003)
dezelfde vraag aan ouderen (n=500)

Verschil tussen ouderen die op dat moment:
➔ Slechte/redelijke gezondheid: recente symptomen/indicatoren van slechte
gezondheid.
➔ Goede gezondheid: antwoorden met positieve indicatoren (bv. in staat zijn tot
wandelen…)

Gezonde individuen hun subjectieve gezondheid beoordelingen zijn meer verbonden met
gezondheidsgedrag.

Gezondheidsgedrag = gedrag (ongeacht de gezondheidstoestand) dat bedoeld is om de
gezondheid te beschermen, te bevorderen of in stand te houden (bv. voldoende
lichaamsbeweging)

Health & lifestyle (n = 9000, Blaxter):
gezondheid als:
● niet ziek (ik ben niet ziek)
● bezit (ik kom uit een sterke familie, iets wat je hebt meegekregen)
● gedrag (ik ben in staat om te sporten)
● lichamelijke fitheid en vitaliteit (jongeren respondenten)
● psychosociaal welzijn
● functie (in staat ben om te gaan werken)

, Subjectieve beoordeling van gezondheid
via vergelijking met anderen (welke referentiegroep?)
- leeftijd
- beroep
- betere/slechtere gezondheid

Gezondheid is een relatieve staat van zijn in relatie tot referentiegroep of met jezelf op een
ander moment

1.2.2 Definitie van gezondheid van de WHO

Definitie gezondheid: Toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet
alleen als de afwezigheid van ziekte of invaliditeit

Doelstellingen en beleidsdocumenten veronderstellen een relatie tussen gedrag, leefwijze
en gezondheid.

1.2.3 Cross Culturele perspectieven op gezondheid

Normale gezondheid verschilt per cultuur en is afhankelijk van het economische politieke
klimaat van het tijdperk.

Bevalling in verschillende landen…

1.2.4 Levensloop en gezondheid

kinderen > 7 op een magisch niveau naar ziekte kijken

kinderen 8-11 concreter over ziekte praten, oorzaak en gevolg zien

vroege puberteit besef dat er een meer fysiologisch oorzaak is

late puberteit en begrip psychofysiologisch (stress, niet goed voelen…)
volwassenheid

ouderen vaak positieve opvatting over gezondheid

1.3 Wat is gezondheidspsychologie?

Ψ = het wetenschappelijk onderzoek naar mentale, psychosociale & biologische processen
en gedragsmatig functioneren.

- Via empirische methoden
- Tools = systematische observatie en zelfrapportage

1.3.1 Wat is het verband tussen psychologie en gezondheid?
Matarazzo (1980): Gezondheidspsychologie = ‘het aggregaat van de specifieke
onderwijskundige, wetenschappelijke en professionele bijdragen van het vakgebied

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.