Samenvatting

Samenvatting Kijken naar de mens - Geschiedenis van de psychologie (P0M35A)

0 keer verkocht

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Boek
Kijken naar de mens

Dit is mijn samenvatting van geschiedenis in de psychologie, gegeven door prof R. Janssen aan de KU Leuven in de 2de bachelor. De samenvatting bevat het gehele boek, buiten de citaten. Veel succes! :))

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 124 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 18 februari 2025
Aantal pagina's 124
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

inleiding
geschiedschrijving
renaissance
17de eeuw mechanisering van het wereldbeeld
de 18de eeuw de verlichting
19de eeuw naar een moderne maatschappij
20ste eeuw naar een psychologische samenleving

Samenvatting: Geschiedenis van de Psychologie

Hoofdstuk 1: Inleiding
Een geschiedenis van de psychologie, niet DE geschiedenis

Ultieme doelstelling: Sapere Aude = durf je verstand te gebruiken

1.1 Vier verschillende invalshoeken

Psychologie is niet ontwikkeld in een vacuüm
- Bevat delen van de maatschappij, mentaliteit en wetenschap

Invalshoeken samen te vatten in:
- Mens = inhoudelijke werk van grote figuren uit het verleden van de psychologie
- Maatschappij = de sociaal-economische context en de manier waarop werd gekeken naar
individu in de samenleving
- Methode = wetenschappelijke methodologie in de psychologische studie

1) Sociaal-economische context
- It’s the economy, stupid
 Van Bill Clinton zijn campagne
 Verwijst naar de stelling dat veranderingen in de maatschappelijke domeinen
worden aangedreven door de economie
 = Economisch determinisme
- Wij gaan geen economisch determinisme toepassen, wel kijken naar de economische context

2) Maatschappelijk mensbeeld
- Hoe de mens zichzelf ziet en definieert
 Veranderende representaties of idealen waarmee mensen zich identificeren
- Individualisering (toename doorheen de tijd)
- Generatieverschillen

3) Wetenschappelijke ontwikkelingen
- Geen gegeven, maar een verworvenheid
- Wetenschappelijke verovering van de werkelijkheid
 Bij aanvang erg moeizaam
- Ontwikkeling van wetenschappelijke methode(n)
- Belangrijke ontwikkelingen voor de huidige psychologie
 Statistiek
 Studie van het zenuwstelsel vanuit de fysiologie (werking en functies van lichaam
bestuderen)
 Vader van de psychologie, gaat het bewustzijn te lijf
 Filosofie is de moeder van de psychologie, studie van bewustzijn als
ervaringsgegeven

4) Studie van de psychologie

1

, - Pas vanaf de 19de eeuw empirisch, daarvoor vooral filosofen
- Uiteenlopende mensbeelden
- Bewustzijn (Wundt en James als vaders van de psychologie), individuele verschillen, emotie
en motivatie, psychische problemen
- Vier aparte onderwerpen:
 Studie van het psychologische = psychologische fenomen door de eeuwen heen
 Psychologie als aparte discipline = wanneer komt het los van de filosofie en fysiologie
 Institutionalisering = wanneer wordt het erkend in onderwijs en onderzoek
 Praktijkgerichte psychologie en de professionele status van de psycholoog

Geen causaliteit: samenhang tussen de invalshoeken is moeilijk te bepalen
Wel tijd-ruimtelijke situering van de psychologie en de wetenschap
- vb. westerse individualiteit: geldeconomie en klassenmaatschappij ipv standenmaatschappij

Levendig beeld van elke tijdsperiode
- wetenschap is geen gegevenheid, bijdrage van individuen
- succes en vertwijfeling van hoofdfiguren

4.2 Tijdsperiode en tijdvakken
4.2.1 Tijdsperiode

Ontstaan psychologie als academische discipline
- 19de eeuw
- Stichter:
 Voor Europeanen: Wundt
 1879: stichting van eerste psychologische laboratorium
 Voor Amerikanen: James

Overgang Middeleeuwen naar de Renaissance = eerste tekenen van individualisering en moderne
wetenschappen

4.2.2 Tijdvakken
- Tijdlijn uit het Nederlandse onderwijs
- Eeuwen zijn geen mijlpalen of strikt afgebakende tijdvakken, bepaalde ontwikkelingen
kunnen doorlopen in verschillende
eeuwen
- Historische ontwikkelingen zijn een
continu proces

4.3 Beperkingen
4.3.1 Vertekeningen

2

,Eurocentrisme
- Enkel Europese en Noord-Amerikaanse ontwikkelingen met betrekking tot de psychologie
- Bedreigt de ecologische validiteit = mate waarin onderzoeksbevindingen ook gelden voor
alledaagse leven
- Gaat voornamelijk over WEIRDest people in the world
 = Western, educated, industrialized, rich and democratic
 Witte huidskleur ook toevoegen, want zwarte psychologen werden vaak over het
hoofd gezien
- Vooral rapportage van de elite, terwijl de meerderheid een gewone man of vrouw was die in
heel andere omstandigheden leefden

Gestroomlijnd beeld van het verleden
- Simplificatie: enkel de belangrijkste ontwikkelingen komen aan bod, dus bepaalde nuances
gaan verloren
- Grotefigurengeschiedenis: enkel hoofdfiguren, maar heel wat andere onderzoekers waren
ook aan het werk

Witte mannen
- Schetst de situatie van vrouwen en niet-witte mensen in het verleden

4.3.2 Wat dit boek niet behandelt

Geen politieke geschiedenis
- Tendensen over landsgrenzen heen bespreken
- Tendensen doen zich niet overal op de dezelfde manier en op hetzelfde moment voor

Niet alle mogelijke invalshoeken in het kijken naar de mens
- Andere domeinen: juridische, kunst, literatuur
- Relevante thema’s voor psychologen: ontwikkeling van het kind
- Specifieke groepen: vrouw, psychisch lijden, seksualiteit, gender, seksuele geaardheid
- Wel kijken naar mind-body problem, maar richten zich vooral op mind

Geen historisch onderzoek
- Bronnen van secundaire aard gebruikt

Geen filosofisch werk, geen grondslagenonderzoek

3

, Hoofdstuk 2: Geschiedschrijving
2.1 Motivering om terug te blikken op het verleden
2.1.1 Traditionele benadering

Citaat Ebbinghaus: psychologie heeft een lang verleden, maar een korte geschiedenis
- Voorbeeld van de traditionele benadering
- Korte geschiedenis: in 1879 eerste laboratorium van de psychologie van Wundt
- Lang verleden: periode voor de officiële oprichting van de psychologie
 Aristoteles legde in de 4de eeuw al de fundamenten voor de psychologie
 In de 17de eeuw begon men te denken over het bewustzijn

Doel van deze vorm van geschiedschrijving:
- Plaats van de psychologie veilig stellen in de rij van wetenschappen
- Psychologie die zichzelf moest bewijzen als wetenschap

Studie van het verleden van de psychologie
- Om de relevantie van de psychologie en haar onderzoeksdomein te bekrachtigen en aan te
tonen hoeveel vooruitgang ze al hebben geboekt
- Standpunt ondersteunen dat psychologie academische erkenning verdient
- Stijgende graad van wetenschappelijkheid
- Een onderzoeksdomein die op wetenschappelijk vlak al veel heeft verwezenlijkt
- Psychologen als intellectuele erfgenamen van auteurs uit het verleden (= psychologen avant
la lettre)

Motto: “de vragen zijn dezelfde, de methode is verschillend”

2.1.2 Hedendaagse benadering

Waarom het verleden van de psychologie bestuderen?
- Verleden gebruiken als verantwoording voor de huidige positie is niet meer onderschreven
- Bestaan van de psychologie rechtvaardigen is niet meer nodig, het speelt een belangrijke
maatschappelijke rol en het is sterk verankerd in onderzoekscentra en universiteiten

Inhoudelijke component
- Kennisdoel
- Zicht op het verleden van de discipline, kennis van het verleden
 Hoe verschillen in persoonlijkheid bekeken werden
- Huidige situatie beter begrijpen
 Empirisme vs rationalisme in 17de eeuw, waardoor we verschillende visies hebben op
conceptleren en visuele perceptie
 Afbakening van de wetenschappelijke disciplines, vb. studie van het gezin =
pedagogisch, familiale en seksuele wetenschappen = medisch

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper helenarombouts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 65646 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting Kijken naar de mens - Geschiedenis van de psychologie (P0M35A)

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud