Samenvatting lessen, literatuur en highlights nationale veiligheid
1. Lessen
1.1 Les 1
Leerdoel: benoemen wat Nationale Veiligheid inhoudt en hoe de nationale structuur is
georganiseerd en functioneert.
Wat houdt nationale veiligheid in: niet in 1 zin te beantwoorden. Elke organisatie geeft een andere
betekenis.
De Nationale Veiligheid is in het geding als één of meer vitale belangen van de Nederlandse staat en/
of samenleving zodanig bedreigd worden dat er sprake is van (potentiële) maatschappelijke
ontwrichting. (Een voorbeeld voor een gevaar voor de nationale veiligheid is bijvoorbeeld een aanval
van Rusland op Letland, een bondgenoot van Nederland.) ( Nederland heeft in het kader van
nationale veiligheid deelgenomen aan internationale missies naar Mali, Irak, Afghanistan, Somalië,
Zuid-Soedan, Bahrein, Kosovo, Libanon)
Nationale veiligheid draait alleen om militair machtsvertoon, maar ook om andere dreigingen.
Niet altijd duidelijk wat precies de relatie is van bepaalde acties van landen met de
Nationale Veiligheid.
Globalisering en geopolitieke ontwikkelingen hebben de laatste decennia hieraan
meegedragen.
Nationale Veiligheid is hierdoor soms een complexe materie geworden in schril contrast
met vroeger.
Geschiedenis van nationale veiligheid
Na WOII waren binnenlandse en buitenlandse veiligheid twee heel verschillende
dimensies van hetzelfde thema.
De Krijgsmacht was belast met de verdediging van het vaderland.
De Bescherming Bevolking was in Nederland belast met rampenbestrijding.
Bescherming bevolking (BB))interne veiligheid)
De Bescherming Bevolking (B.B.) is in 1952 opgericht als onderdeel van de civiele
verdediging.
De taak was de bevolking te beschermen tegen de gevolgen van oorlogsgeweld.
De organisatie is opgeheven in 1986 waarna de taken werden overgedragen aan het
Rode Kruis en de Brandweer;
Belangrijke taak was voorlichting bevolking
externe veiligheid: krijgsmacht
GROOTSTE DREIGING NA WOII: ATOOMOORLOG. Burgerbescherming (165.000 vrijwilligers) richtte
zich op het binnenland.. Krijgsmacht (ca. 250.000 man dienstplichtig- en beroepspersoneel) richtte
zich op de verdediging van het Nederlands grondgebied (Sovjet-Unie)
Ook had Nederland last van terreur door Nederlandse Molukkers ( kaping trein)
Einde koude oorlog
Betekende einde Bescherming Bevolking en tevens einde aan nationale hulp –en
crisisorganisatie.
, Rampenbestrijding voortaan in handen van de gemeenten; meeste gemeenten hadden
nog geen rampenplan
Krijgsmacht kreeg te maken met innen ‘vredesdividend’. ( gevechtsmateriaal zoals
vliegtuigen en tanks werden vervangen door andere investeringen)
Geen prioriteit bescherming eigen grondgebied; hervorming leger tot expeditionaire
macht (1993 Joegoslavië).
‘Integrale Veiligheidsrapportage 1993’
Uitgave door 5 verschillende ministeries
Begrip Integrale Veiligheid
Ketenbenadering
16 ramptypen in kaart gebracht
Nationaal gericht
Nationale Veiligheid kreeg een andere dimensie als gevolg van integrale benadering.
Betrokkenheid burger bij Veiligheid werd groter (burgerparticipatie).
Digitalisering en de rol van de (social) media had grote invloed.
Werd Nederland een veiligheidsstaat (securitisering)?
Aanslagen
De terroristische aanslag op de Twin Towers op 9/11 (2001) had veel impact. Het was de
2e aanslag in relatief korte tijd.
Onderzoek na 9/11 wees uit dat de Amerikaanse inlichtingen- en veiligheidsdiensten
over een terroristische aanslag informatie hadden.
Sinds de aanslagen in New York op 11 september 2001, werd duidelijk dat onze westerse
samenleving een doelwit vormt voor terroristische aanslagen.
Tekst uit de telegraaf 2001:
De tijd van de verzorgingsstaat is geweest. Na de aanslagen in Amerika is het nu 'veiligheid' wat de
klok slaat. Burgers en bestuurders zullen nu naar een veiligheidsstaat streven en zullen woorden als
'geluk' en 'welzijn' vervangen worden door 'bescherming' en 'controle'. Wat mij betreft is dit een
positieve ontwikkeling. Want, wat heb je aan een rijk land als je niet eens de rust hebt om ervan te
genieten. Ik pleit daarom voor:
een Minister van Veiligheid die zijn agenda meteen kan vullen met de volgende
activiteiten:
het persoonlijk identiteitsbewijs, meer geld en personeel voor de BVD (Binnenlandse
Veiligheidsdienst), strengere controle aan de landsgrenzen, meer videocamera's in de
binnensteden, anonieme kliklijnen voor verdachte activiteiten en personen, en strengere
straffen voor wetsovertreders.
Ook stel ik voor dat op scholen cursussen voor omgangsvormen worden ingevoerd om
mensen op jonge leeftijd te leren op fatsoenlijke wijze met elkaar te verkeren. Alleen
door gezond wantrouwen en waakzaamheid te kweken, krijg je een samenleving die
geborgenheid geeft.
Andere maatregelen
2002: Preventief fouilleren
2002: Aftappen en opslaan van telefoon
2005: Identificatieplicht
De aanslagen in Madrid op 11 maart 2004 en in Londen op 7 juli 2005, maakten de dreiging voor
West-Europa zichtbaar. Moord op Theo van Gogh op 2 november 2004 door Mohammed Bouyeri. In
Nederland waren ongeveer twintig instanties betrokken bij terrorismebestrijding. In 2005 Nationaal
,Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) om de samenwerking tussen al deze instanties te
verbeteren.
Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb)
Is verantwoordelijk voor analyse van (inlichtingen-)informatie, beleidsontwikkeling en
regie bij te nemen beveiligingsmaatregelen bij bestrijding van terrorisme.
Ondergebracht bij het ministerie van BZK (AIVD).
Strategie nationale veiligheid 2007: DEFINITIE: WAT HOUDT NATIONALE VEILIGHEID IN?
“DE NATIONALE VEILIGHEID IS IN HET GEDING ALS VITALE BELANGEN VAN ONZE STAAT EN/OF
ONZE SAMENLEVING ZODANIG BEDREIGD WORDEN DAT ER SPRAKE IS VAN – POTENTËLE
ONTWRICHTING’
Oud terrorisme is vooral gefocust op specifieke doelen en nieuwe terrorisme op zoveel mogelijk
slachtoffers zonder onderscheid?
, 1.2 Les 2
Securitisering
Kenmerken securitisering
Nationale Veiligheid is een proces ……
Uitbreiding Veiligheidsactoren
Politisering (agendering) na 9/11
Risico-regelreflex
Strategie nationale veiligheid: De strategie richt zich op de bescherming van de samenleving en
bevolking op eigen grondgebied tegen INTERNE en EXTERNE bedreigingen. Het betreft een integrale
veiligheidsaanpak waarbij ook andere overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisatie een
rol spelen.
DEFINITIE: NATIONALE VEILIGHEID:“DE NATIONALE VEILIGHEID IS IN HET GEDING ALS VITALE
BELANGEN VAN ONZE STAAT EN/OF ONZE SAMENLEVING ZODANIG BEDREIGD WORDEN DAT ER
SPRAKE IS VAN – Potentiële ONTWRICHTING”
VITALE BELANGEN
1.Territoriale veiligheid
2. Economische veiligheid
3. Ecologische veiligheid
4. Fysieke veiligheid
5. Sociale en politieke stabiliteit
Bedreigingen Nationale Veiligheid
‘Klassieke’ dreigingen
Sociaal-economische dreigingen
Natuurlijke dreigingen
PLANNING VERSTERKING NATIONALE VEILIGHEID
Fase 1: een rijks brede analyse van dreigingen en beoordelingen.
Fase 2: strategische planning (heeft Nederland de daarvoor benodigde capaciteit)?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanneke02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.