Samenvatting

Samenvatting sociologie I

0 keer verkocht

Vak
Sociologie I

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)

Samenvatting van het vak Sociologie I (professor Spruyt). Bevat alle informatie uit het boek en de lessen. Ik behaalde 19/20 in eerste zittijd met deze samenvatting.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 85 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 26 maart 2025
Aantal pagina's 85
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

Sociologie 1

Sociologie 1............................................................................................................................ 1
Deel 1 : De sociologie ontdekken................................................................................... 6
Hoofdstuk 1 : De sociologische verzuchting.................................................................6
1.1 Wat is sociologie?............................................................................................7
1.2 Wat de sociologie ons leert............................................................................. 7
1.3 Contingent, maar niet arbitrair......................................................................... 7
Jean-Jacques Rousseau (18e eeuw)......................................................... 7
Verlichting en Tegen-Verlichting....................................................................... 8
August Comte............................................................................................. 8
Habermas en Luhmann.............................................................................. 8
Conclusie.................................................................................................... 9
1.4 Waarom al die zorgen om orde?..................................................................... 9
1.5 Legitimerende verhalen................................................................................. 10
De natuur........................................................................................................ 10
De geschiedenis............................................................................................. 10
De samenhang................................................................................................11
Conclusie........................................................................................................ 11
Hoofdstuk 2 : De taak en de houding van de socioloog............................................. 11
2.1 De taak van de socioloog............................................................................... 11
Taak 1 : Cijferaar : de empirisch-analytische taak.......................................... 12
De functionalistische theorie.....................................................................12
François-Jean de Beauvoir.......................................................................13
Taak 2 : Mythejager : de kritische taak........................................................... 13
Lerarentekort Nederland jaren ‘90............................................................ 14
Karl Marx.................................................................................................. 14
Sigmund Freud......................................................................................... 14
Taak 3 : Levenskunstenaar : de praktische taak............................................ 14
Friedrich Nietzsche................................................................................... 14
Jeffrey Alexander......................................................................................15
Claude Javeau..........................................................................................15
Michel Maffesoli........................................................................................ 15
2.2 De houding van de socioloog......................................................................... 15
Houding 1 : Belangstelling voor samenhang.................................................. 15
Marcel Mauss........................................................................................... 15
Houding 2 : Afstandelijke betrokkenheid........................................................ 16
Max Weber............................................................................................... 16
Houding 3 : Empirisch gezind......................................................................... 16
Émile Durkheim........................................................................................ 17
Houding 4 : Respectvol.................................................................................. 17
Émile Durkheim........................................................................................ 17

, Hoofdstuk 3 : De ontdekking van de samenleving : de individualistische variant...... 17
3.1 De voorgeschiedenis : Verlichting en Tegen-Verlichting................................17
3.1.1 De opkomst van de sociologie...............................................................17
De Verlichting............................................................................................17
Het Utilitarisme......................................................................................... 18
Empirische waarneming........................................................................... 18
3.1.2 De verankerde mens............................................................................ 19
De Tegen-Verlichting.................................................................................19
3.4 De sociologie als satire of het contingente als leidraad.................................20
3.2.1 Het Mattheüs-effect.............................................................................. 20
3.2.2 Onbedoelde gevolgen.......................................................................... 20
3.3 Onbedoelde gevolgen en perverse effecten...................................................21
3.3.1 Individuele redelijkheid......................................................................... 21
3.3.2 Het probleem van de collectieve actie.................................................. 21
3.3.3 Waarom dan toch zoveel collectieve acties?........................................22
Hoofdstuk 4 : De ontdekking van de samenleving : de collectivistische variant.........23
4.1 Individu en samenleving : het geheel is meer dan de som van de delen...... 23
4.2 Ziekte en misdaad......................................................................................... 24
De ziekterol : ongestraft afwijken....................................................................25
Samenvatting : individualisme – collectivisme........................................................... 27
Verschillen............................................................................................................ 27
Gelijkenissen........................................................................................................ 27
Deel 2 : Bouwstenen van de samenleving................................................................... 27
Hoofdstuk 5 : Rol en zelf............................................................................................ 27
5.2 De rol............................................................................................................. 27
5.3 De functionalistische theorie..........................................................................28
Kritieken op functionalistische theorie...................................................... 29
5.3 Conflictsociologie...........................................................................................29
Vooroorlogse conflictsociologie...................................................................... 29
Sociaal Darwinisme.................................................................................. 29
Conflictsociologie......................................................................................30
Naoorlogse conflictsociologie......................................................................... 31
Marxistische conflictsociologie..................................................................31
Conflictsociologie......................................................................................31
5.4 Rollentheorie................................................................................................. 32
Dramaturgie (individualistisch)....................................................................... 32
Erving Goffman.........................................................................................32
Mead’s visie (collectivistisch)..........................................................................32
Symbolisch interactionisme...................................................................... 32
Norbert Elias............................................................................................. 33
Hoofdstuk 6 : Verwachten en verklaren in de sociologie............................................33
6.1 Verwachten : de grondstof van het samenleven............................................33
Etnomethodologie...........................................................................................33
Verwachtingen................................................................................................ 33

, 6.2 De sociologische verklaring...........................................................................34
Verstehende methode van Weber.................................................................. 34
Beperkingen..............................................................................................35
6.3 Begrijpen en hermeneutiek............................................................................35
Hermeneutiek................................................................................................. 35
6.4 Handeling en cultuur......................................................................................36
Handelingsbegrip van Parsons.......................................................................36
De bedoeling (1)....................................................................................... 36
De situatie (2 en 3)................................................................................... 36
De normen : middel-doel relaties (4)........................................................ 36
6.5 Cultuur en situatie..........................................................................................37
6.6 Communicatief handelen...............................................................................37
Definitie van de situatie.............................................................................37
Symbolen..................................................................................................37
6.7 Cultuur, situatie en de interpretatie van gedrag.............................................38
Definitie cultuur............................................................................................... 38
Verschillende benaderingen........................................................................... 38
Hoofdstuk 7 : Socialisatie en methoden van samenleven..........................................39
7.1 Praktische en discursieve kennis.................................................................. 39
7.2 Lichaamstaal................................................................................................. 39
7.3 Etnomethodologie..........................................................................................39
Blauwdruktheorie............................................................................................ 39
Etnomethodologie...........................................................................................40
7.4 Een grammatica van het samenleven........................................................... 40
7.5 Terugblik op sociologische theorieën.............................................................40
Totstandkoming maatschappelijke orde (1).............................................. 40
Mensbeeld : hoe de actor beschouwd wordt (2).......................................40
Studie van sociale interactie........................................................................... 41
7.6 De robuustheid van het sociale..................................................................... 41
Hoofdstuk 8 : Sociale controle....................................................................................42
8.1 Sanctionering.................................................................................................42
Natuurlijke behoeften......................................................................................43
Overtuigingen en verbondenheid................................................................... 43
Soorten sanctioneringswijzen......................................................................... 43
8.2 Verschuivingen in sanctioneringswijzen........................................................ 44
Discours..........................................................................................................44
Verschil Foucault en Parsons................................................................... 45
8.3 Sanctioneerbaarheid..................................................................................... 45
Hoofdstuk 9 : De voorwaarden van maatschappelijke schaalvergroting....................46
9.1 Belonen en geld.............................................................................................46
Symbolische ontwikkeling van geld tot een algemeen middel van
uitwisseling............................................................................................... 46
Neveneffecten van de schaalvergroting......................................................... 46
9.2 Straffen en reguliere macht........................................................................... 47

, 9.3 Veralgemenen en specificeren van vertrouwen en invloed........................... 47
9.4 Vertrouwen verliezen : politiek als buffer....................................................... 47
Hoofdstuk 10 : Criminaliteit........................................................................................ 48
10.1 Afwijkend gedrag : 7 gordels van sociale controle...................................... 48
Gordel 1 : Routine.....................................................................................48
Gordel 2 : Interne politieagent.................................................................. 49
Gordel 3 : Velden van gesanctioneerde verwachtingen........................... 49
Gordel 4 : Buffers......................................................................................49
Gordel 5 : Uitlaatkleppen.......................................................................... 49
Gordel 6 : Informele sancties....................................................................50
Gordel 7 : Formele sancties......................................................................50
10.2 Wat is crimineel?......................................................................................... 50
Grijze zone..................................................................................................... 50
Verschuivingen............................................................................................... 50
Witteboordencriminaliteit.......................................................................... 51
Sociologische brillen....................................................................................... 51
10.3 Wie wordt crimineel?................................................................................... 51
Theorieën over ‘criminele aard’...................................................................... 51
Fenotypes................................................................................................. 51
Genotypes................................................................................................ 51
Sociologische theorieën................................................................................. 52
Rational choice theorieën............................................................................... 52
Verschil tussen sociaal-culturele en rationele-keuzetheorieën................. 53
Samenvatting..................................................................................................53
10.4 Criminaliteit waarnemen.............................................................................. 53
Gerechtelijke statistiek..............................................................................53
Politiestatistiek.......................................................................................... 53
Slachtofferenquêtes..................................................................................54
Deel 3 : Macht en ongelijkheid...................................................................................... 54
Hoofdstuk 11 : Ongelijkheid........................................................................................54
11.1 Kaste, stand en klasse.................................................................................54
Kastensysteem............................................................................................... 54
Standenmaatschappij..................................................................................... 55
Klassensamenleving.......................................................................................55
11.2 Perverse compensaties............................................................................... 56
Ongelijkheid en collectiviteit........................................................................... 56
Verschillende vormen van ongelijkheid.....................................................56
Statuscompensatie......................................................................................... 56
Etikettering......................................................................................................57
Ongelijkheid en smaak................................................................................... 57
11.3 De theorie van de nietsdoende klasse.........................................................58
11.4 De theorie van Bourdieu.............................................................................. 58
Hoofdstuk 12 : Macht en stratificatie.......................................................................... 59
12.1 Ongelijkheid van macht............................................................................... 59

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.