Samenvatting vak psychologie en psychomotoriek uit FASE 2.
Deel psychologie: 'Geheugen'
Dit document komt overeen met hoorcollege 5&6 en is gebaseerd op de powerpoint en lesopname.
Gedoceerd door Marc Roelands
Geheugen
Inhoud
Inleiding ........................................................................................................................................................... 2
Geheugen als parapluterm ............................................................................................................................... 2
Geheugentypes ................................................................................................................................................ 2
Declaratief geheugen .................................................................................................................................... 2
Niet-declaratief geheugen ............................................................................................................................ 2
Eerste geheugenonderzoek .............................................................................................................................. 3
De essentiële functies van geheugen ................................................................................................................ 4
3 geheugenstadia ............................................................................................................................................. 4
Het standaardmodel ~Atkinson & Shiffrin ..................................................................................................... 4
Sensorisch geheugen ................................................................................................................................ 5
Kortetermijngeheugen / werkgeheugen .................................................................................................... 6
Langetermijngeheugen ............................................................................................................................. 7
De werking van het geheugen........................................................................................................................... 9
Encoderen .................................................................................................................................................... 9
Hoe encoderen we? .................................................................................................................................. 9
Beïnvloedende factoren ............................................................................................................................ 9
Bewaren ......................................................................................................................................................11
Hoe wordt informatie bewaard? ..............................................................................................................11
Het neurologisch perspectief................................................................................................................11
Het cognitief perspectief ......................................................................................................................13
Ophalen .......................................................................................................................................................14
Hoe halen we informatie op? ...................................................................................................................14
Welke factoren beïnvloeden het ophaalproces?.......................................................................................15
Oefeningen......................................................................................................................................................16
Waarom laat ons geheugen ons soms in de steek? ..........................................................................................17
Vergeten: verval of interferentie? ................................................................................................................17
Toepassingen: hoe train je je geheugen? .........................................................................................................17
,Inleiding
Het geheugen is een functie waar we ons bewust van zijn en waar we bewust mee omgaan.
Sommige mensen denken over het geheugen als een soort camera. Alles wat we meemaken
wordt door een camera geregistreerd, opgeslagen en soms opgeroepen (als de juiste tools
worden gebruikt).
Andere mensen beschouwen het geheugen als een cocktail. Je kan er verschillende ingrediënten in
doen, maar je kan ze niet meer van elkaar onderscheiden omdat ze gemengd zijn. Ze beïnvloeden
elkaar. De informatie die in het geheugen wordt opgeslagen beïnvloedt de aanwezige informatie.
Zo is er steeds een verandering in de opgeslagen info. Al wat je meemaakt wordt gemixt en is dus
vaak moeilijk op te halen (en wordt vergeten).
Geheugen als parapluterm
Ons geheugen is geen enkelvoudige functie, maar bestaat uit meerdere functies. Deze functies werken samen
om informatie te coderen, op te slaan en weer op te halen.
Het geheugen = een systeem van informatieverwerking dat constructief werkt om informatie te coderen, op te
slaan en weer op te halen.
Geheugentypes
Declaratief geheugen
o bevat bewuste herinneringen van dingen die we kunnen beschrijven en verwoorden
o episodisch geheugen
» bevat informatie over de eigen levensgeschiedenis, gebeurtenissen waar je aanwezig was
» Bv. “Wat had je aan tijdens jouw verjaardagsfeest vorige week?”
o semantisch geheugen
» bevat feitenkennis
» Bv. “Wat is de hoofdstad van Frankrijk?”
Niet-declaratief geheugen
o bevat onbewuste vaardigheden
o procedureel geheugen
» vaardigheden zoals fietsen, wandelen, zwemmen, lezen, studeren, een ei bakken, …
o andere impliciete vaardigheden
» conditioneringen die je hebt ondergaan waardoor het een automatisme werd
, Eerste geheugenonderzoek
Ebbinghaus (19e eeuw)
pionier uit de experimentele psychologie
2 kernvragen:
o “Hoeveel vergeten we en hoe snel gaat dat?”
o “Als een persoon zich iets niet meer kan herinneren, is het dan volledig vergeten?”
gebruikte zichzelf als proefpersoon
Hij probeerde lijsten met zinloze lettergrepen te onthouden (zodat deze niet gekoppeld konden
worden aan voorkennis), zoals ‘naf, kep, zob’. Nadien registreerde hij hoeveel pogingen hij nodig had
om alle lettergrepen vanbuiten te leren.
Hoe langer de lijst, hoe meer pogingen er nodig waren.
Hij onderzocht ook het effect van het tijdsinterval tussen het leren en het testen.
Hij vroeg zich daarnaast ook af of er minder pogingen nodig zijn wanneer je een lijst opnieuw leert
nadat je deze niet meer kende (~besparingsmethode).
Naarmate het interval groter werd,
werd er minder bespaard.
Het aantal pogingen om een lijst
opnieuw te leren lag veel lager dan de
initiële pogingen.
Bv. De eerste keer vroeg het hem 9
pogingen. Na twee dagen bespaarde
hij ongeveer 30%. Hij had ongeveer 3
pogingen minder nodig.
Hoe meer tijd tussen het initiële leren en het herleren van de lijst, hoe minder besparing hij vaststelde.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leemanskaat1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
