De medische gecompromitteerde patiënt samenvatting boek en colleges 3013BA222A mondzorgkunde jaar 2
55 keer bekeken 3 keer verkocht
Vak
De medisch gecompromitteerde patient (3013BA222A)
Instelling
Hogeschool InHolland (InHolland)
Boek
Algemene ziekteleer voor tandartsen
Deze samenvatting bevat de uitwerkingen van de colleges en van de schuine teksten uit het boek' algemene ziekteleer voor tandartsen'. Ik heb met deze samenvatting en 7.5 gehaald!
Succes met leren!
Ondersteunende organen (in verbinding met spijsverteringskanaal):
- Speekselklieren
- Pancreas (alvleesklier)
- Hepar (lever)
- Vesica fellea (galblaas)
Wand spijsverteringskanaal
Algemene bouw:
- Mucosa (slijmvlies): epitheellaag met slijmproducerende cellen, kliercellen en
afvoerbuizen van klieren
o Slijm: glijmiddel voor voedseltransport + bescherming wand tegen
spijsverteringssappen
- Lamina propria mucosae: laagje bindweefsel
- Muscularis mucosae: dun laagje glad spierweefsel (ondersteunen afgifte
klierproducten)
- Submucosa: dikke bindweefsellaag met bloedvaten, lymfevaten, lymfatisch weefsel, zenuwen en
grotere klieren
- Muscularis: spierlaag -> peristaltiek: golfbeweging darmwand voor verplaatsing voedsel
o Kringspieren (circulaire spierlaag): dichtknijpen lumen
o Lengtespieren (longitudinale spierlaag): inkorten darm
- Serosa: viscerale blad van buikvlies
Mondholte
- Start voedselvertering
Structuren betrokken bij voedselbewerking:
- Tong
- Kauwspieren
- Gebit
- Speekselklieren -> speeksel = kleurloos, helder en vocht: bevat water, slijm en
amylase (enzym) (speekselamylase: ptyaline)
o Sereus speeksel (watering): droog, scherp, bitter, zoet of zuur voedsel
o Muceus/mucineus speeksel (slijmerig): taai en hard voedsel ->
makkelijker doorslikken
o Verdunt gekauwd voedsel + maakt slijmerig + lost gedeeltelijk op in water
o Reinigende functie
Mondholte – slikken
Slikken:
- Willekeurige fase: sluiten mond, voedsel met tong naar achteren schuiven
- Onwillekeurige fase: als voedsel de farynxbogen en keelwand raakt -> slikreflex:
o Sluitspier slokdarm ontspant -> slokdarm open
o Huig naar boven -> afsluiten neusholte
o Epiglottis (strotklepje) kantelt + larynx (strottenhoofd) beweegt omhoog -> afsluiten luchtpijp
- Verslikken: voedsel in strottenhoofd of luchtpijp -> hoestreflex
,3013BA222A
Slikbeweging:
1. De spijsbrij wordt door de tong naar achteren geschoven: de huig wijkt naar achteren.
2. De spijsbrij komt in de keelholte en duwt het strotklepje omlaag. De huig sluit de neusholte af.
3. De keelholte wordt dichtgeknepen, het strottenhoofd komt omhoog, de luchtpijp wordt door het
strotklepje afgesloten, de spijsbrij wordt in de slokdarm geperst.
Keelholte
Keelholte (pharynx): buisvormige ruimte vanaf neusholte tot strottenhoofd en
slokdarm
- Nasopharynx: neus-keelholte
- Oropharynx: mond-keelholte
- Laryngopharynx/hypopharynx: strottenhoofd-keelholte
Wand keelholte:
- Niet-verhoornend meerlagig plaveiselepitheel
- Dwarsgestreepte spieren
o Horizontaal: dichtknijpen keelholte
o Verticaal: opwaartse beweging strottenhoofd
Slokdarm (oesophagus):
Transport voedsel van keelholte naar maag
- Transport door peristaltiek
- Vertering zetmeel en glycogeen door ingeslikte ptyaline
Drie vernauwingen:
- Achter strottenhoofd -> bovenste slokdarmsfincter (sluitspier)
- Bij splitsing luchtpijp
- Doorgang door diafragma -> gastro-oesofageale sfincter
Wand:
- Meerlagig niet-verhoornend plaveiselepitheel
- Slijmafgifte
- Goed ontwikkelde kring- en lengtespieren
Maag (ventriculus)
- Cardia
- Fundus
- Corpus
- Antrum
- Sfincter pylori of pylorus (maagportier)
- Curvutura minor (binnevocht): maagstraat
o Minder geplooid
o Langsstromen vloeistof
- Curvature major (buitenvocht)
Kenmerken maag:
- Eenlagig cilindrisch epitheel
- Bij lege maag zeer sterk geplooid -> plooiing neemt af bij vulling
Maagsap
- Per dag 1-3 liter
Samenstelling:
- Water
- Pepsine: proteinase
o Geproduceerd als pepsinogeen (niet actieve voorloper) door hoofdcellen
o Omzetting naar pepsine door zoutzuur in maaglumen
o Positieve terugkoppeling: pepsine zet ook pepsinogeen
- Zoutzuur (HCI): sterk zuur
o Omzetting pepisnogeen in pepsine
o Verlaagt zuurgraad -> optimale werking pepsine
o Gedeeltelijke oplossen kalk- en collageenhoudende voedseldeeltjes
o Ontsmettende werking -> vernietigt veel micro-organismen
- Intrinsieke factor
o Nodig voor transport van vitamine B12 naar bloed
o Vormt complex IF-B12-complex dat wordt geresorbeerd
- Slijm:
o Vormt beschermende laag (1-2mm dik)
▪ Ondoordringbaar voor pepsine en zoutzuur
▪ Voorkomt schuren voedsel langs maagwand
Regulatie maagsapsecretie:
- Mechanische prikkeling
- Neurale regulatie
o Parasympatisch: activatie maagsapafscheiding
o Sympathisch: remming maagsapafscheiding
- Hormonale regulatie: bij contact voedsel met maagwand
o Productie gastrine (hormoon) door antrum cellen -> stimuleert maagsapklieren tot extra
productie
, 3013BA222A
Zuursecretie:
- Transport choride ionen en kalium vanuit de cel naar buiten (lumen maag)
- Protonpomp pompt waterstofionen de cel uit en neemt kalium op
➔ Netto resultaat: secretie HCI
- Gastrine stimuleert afgifte histamine
o Stimuleert zuurproductie
Voedselbewerking maag
Peristaltische bewegingen maag:
- Kneden en mengen maaginhoud met maagsap
- Ph daalt naar 1,5
o Koolhydraatvertering
o Eiwitvertering
- Chymus: dunne spijsbrij
o Bevat gedeeltelijk afgebroken koolhydraten en eiwitten, vetten zijn intact
Maaglediging: portie chymus door pylorus
- Reflectorische sluiting pylorus (openen – sluiten pylorus ph afhankelijk)
- Productie prosecretine door darmwand
o Omzetting naar secretine door HCI
o Stimuleert secretie natriumbicarbonaat (NaHCO3) -> neutraliseert zure chymus (NaHCO3 +
HCI -> Na+ + Cl- + H2O + CO2)
Voedselbewerking maag
- Opening pylorus wanneer ph in chymus in dunne darm=8
- Enkele vet oplosbare stoffen (alcohol en bepaalde medicijnen)
Vena portae (poortader) voert bloed van dunne darm naar
lever
Voedselbewerking dunne darm
Duodenum (twaalfvingere darm)
- Ampulla duodeni (5): verwijding duodenum
- Papil van vater:
o Bulte met uitmonndig alvleesklierbuis (ductus pancreaticus) en galbuis (ductus choledocuhus)
o Bevat sluitspier (sphincter Oddii) -> opent als chymus in duodenum zit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianohlen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,89. Je zit daarna nergens aan vast.
