1 Enige grondbegrippen van de geodesie
1.1 Geodesie en landmeetkunde
Geodesie = wetenschap die zich bezighoudt met de bepaling van de vorm van de aarde en van delen
van het aardoppervlak
Landmeetkunde = dat deel van de geodesie dat betrekking heeft op de meetkundige beschrijving van
stukken land die voor wat betreft de situatiemeting(plattegrond) als vlak kunnen beschouwd worden,
aardkromming kan worden verwaarloosd. (gebieden tot ca 50km2 x 50km2)
1.2 Vorm van de aarde
3 vormen:
- Geoïde:
Equipotentiaal oppervlak dat samenvalt met het gemiddeld zeeniveau en in ieder punt
loodrecht staat op de richting van de lokale verticaal => niveauvlak/equipotentiaal vlak
Kan vorm van de aarde genoemd worden
Vroeger berekend door zwaartekrachtmetingen, nu door astronomische geodetische metingen
- Ellipsoïde:
Wiskundig oppervlak dat zo goed mogelijk aansluit bij de geoïde en dat meestal gekenmerkt
wordt door zijn halve grote as a en door de afplatting f
Afplatting = f = (a-b)/a
Lambert 72 (Belgisch), gekozen punt draait rond dat punt
- Bol (straal R): wiskundig model
1.3 Situatie en hoogte
Situatiemeting = de bepaling van de ligging van projecties op de geoïde
o Oppervlakte berekenen
o planimetrie
Hoogtemeting = bepaling van hun afstand tot de geoïde
o altimetrie
o Aardekromming niet te verwaarlozen !!
Hoofddoel landmeten: situatie en hoogte van punten in getallen en in afbeeldingen (kaarten)
vast te leggen
1.4 Kaartprojecties
Hoe wordt het aardoppervlak afgebeeld op een plat vlak. De plaats van een punt wordt bepaald door
zijn geometrische breedte φ en lengte λ. Een kaartprojectie is een wiskundige beschrijving van de
afbeelding van coördinaten van punten op een plat vlak.
Orthografische projectie
o Af te beelden gebied loodrecht geprojecteerd op een aan de aardbol rakend vlak
Goniometrische projectie
o Centrale projectie vanuit het middelpunt van de aardbol op een raakvlak
o Enorme vervormingen
o Slechts halve bol kan afgebeeld worden
2020-2021 samenvatting meetmethodes 01 1
, Cilinderprojectie van lambert
o Aarde op omhullende cilinder projecteren en dan openvouwen
o Oppervlaktegetrouw
o Sterke vormveranderingen
Equivalente kegelprojectie
o De meridianen worden afgebeeld als beschrijvende lijnen van een kegel
o Afgebeeld punt en het beeldpunt hebben dezelfde afstand tot de top van de kegel
De mercatorprojectie
o De equator wordt lengtegetrouw als rechte lijn afgebeeld
o De meridianen loodrecht als rechte lijnen daar op
o Heel geschikt voor navigatie
o Voor topografische kaarten alleen geschikt voor gebieden rond de equator
De stereografische projectie
o Centrumpunt O, diametraal tegenover het raakpunt N
o Zeer geschikt voor niet al te grote gebieden
o Projectie is conform, hoekgetrouw
o Alle punten die op dezelfde cirkel om N gelegen zijn hebben dezelfde vergroting
2 Overzicht van methoden, landelijke stelsels
2.1 Methoden van puntsbepaling
Puntsbepaling is het bepalen van de onderlinge ligging van punten, men kan dan als resultaat de
coördinaten van die punten in een of ander stelsel opgeven.
a. Driehoeksmeting
= triangulatie
Door 2 hoeken en 1 afstand te meten kan je de plaats van alle punten bepalen
Driehoeksnet: in elke driehoek slechts 2 hoeken meten (in praktijk3) en 1afstand
Speciale vorm: driehoeksketting => opmeting van rivier of langgerekt dal
Trilateratie = driehoeksnetten waarin alleen maar zijdelengten worden gemeten
b. Voorwaartse en achterwaartse insnijding
Nieuw punt bepalen gebruikmakend van reeds gekende punten
Voorwaartse insnijding: hoekmeting in minimaal twee gekende punten
Achterwaartse insnijding: hoekmeting in het te bepalen punt naar minimaal 3
gekende punten
c. Veelhoeksmeting (polygonatie)
Vorm en grootte bepalen: van n-hoek, n-2 hoeken meten en n-1 zijden meten
Beginnen van 2 in coördinaat gekende punten en de kaarthoek ervan berekenen
Slechts gebruikt als het niet anders kan (vb aanleg van een tunnel)
d. Meting van afstandsverschillen
Hyperbool = verzameling van punten die hetzelfde afstandsverschil hebben tot twee vaste
punten
Afstand meten tussen PA en PB, zo krijg je hyperbool h1 en afstand meten tussen PB en PC, zo
krijg je h2 en krijg je de positie van P
2020-2021 samenvatting meetmethodes 01 2
, 2.2 Methoden van hoogtemeting
a. Waterpassen
Waterpasinstrument = optisch instrument waarmee horizontale lijn gerealiseerd wordt
Meting op latten met cm-verdeling of baken die zuiver verticaal opgesteld staan
b. Hydrostatische waterpassing
Gebruik maken van vrije stilstaande waterspiegel om punten van gelijke hoogte te verkrijgen en
met behulp daarvan hoogteverschillen te meten
c. Trigonometrische waterpassing
Elevatiehoek α
Hoogte = lengte horizontale afstand * tan α OF lengte schuine afstand * sin α
Verschillende complicaties oa aardkromming
d. Barometrische hoogtemeting
Luchtdruk neemt af met hoogte
Niveauvlakken = vlakken van gelijke luchtdruk
Verschil in luchtdruk gebruikt voor hoogteverschil
Liefst gelijktijdig opmeten
e. Bijzondere metingen
In mijnschachten meet men hoogteverschillen met meetbanden
Waterdiepten met een peilstok, peillood aan meetband of staaldraad, of echolood
Metingen van een radar uit vliegtuig om hoogte van zowel zee als landoppervlakken te bepalen
2.3 Methoden van detailmeting
a. De orthogonale methode
Meetlijn AB tussen 2 jalons waarvan loodrechte lijnen vertrekken naar de punten met behulp
van de pentagoonprisma
Afstand van die lijnen wordt gemeten
b. Het meetlijnenverband
Door middel van verlengen van gevels naar twee meetlijnen
Vaak gecombineerd met orthogonale methoden
c. De pool coördinatenmethode
Een instrument (tachymeter of totaalstation) opgesteld waarmee je de verticale en horizontale
hoeken en afstanden meet
2.4 Satelliet plaatsbepaling
GNSS = global navigation satellite system
GPS, GLONASS, gallileo
GPS voor hele wereld beschikbaar
Principe: achterwaartse insnijding en vrije opstelling
3 satellieten voor positiebepaling en 1 voor tijdsverschil
Satellietbepaling: vooral meten van tijd
Geen ontvangst binnen, onder bomen of struiken
Nauwkeurigheid toch garanderen
o Base : ontvanger van GNSS signaal
o Rover: mobiel deel waarmee je coördinaten van base ontvangt
2.5 Inertiële plaatsbepaling
Traagheidsnavigatie of inertiële navigatie
2020-2021 samenvatting meetmethodes 01 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannesvuylsteke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,48. Je zit daarna nergens aan vast.