H5: Wetenschap en
pseudowetenschap
Positieve def: kenmerken die eigen zijn aan alle disciplines/kennisdomeinen of wetenschappen
Negatieve def: datgene wat wetenschap onderscheidt van niet-wetenschap
Op zoek naar een definitie v wetenschap dr wetenschap af te bakenen: demarcatie
1. Demarcatieprobleem (filosofisch probleem: tot heden geen consensus)
2. Vijf antwoorden
3. Grensgevallen
1. Het demarcatieprobleem
H2: huidige wetensch ontstaan uit filosofie, in de wetensch revolutie. Descartes heeft bijgedragen, maar als filosoof
jaloers op succes v nieuwe wetensch
Wetenschap versus niet-wetenschap
Wetenschap versus pseudowetenschap
Goede versus slechte wetenschap
Wat is wetenschap?
Toch was de breuk ts de nieuwe en oude wetensch minder uitgesproken
Vb astronomie-astrologie:geen duidelijk onderscheid, Copernicus: onderzoek id medische astrologie (verband ts
sterrenbeeld en ziekte)
Pseudowetenschappen, enkele voorbeelden
= doet zich voor als een wetenschap maar is eig geen wetenschap = valse wetenschap
Astrologie (pseudow) versus astronomie (echte we)
Creationisme (pseudowe) versus evolutiewetenschap (echte we)
Psychoanalyse (= cognitieve gedragstherapie) versus CBT: uiteenlopende mening over psychoanalyse al dan niet
(pseudo)wet
Toch enkele pseudowet met belang voor de wetenschap:
Acupunctuur
Osteopathie: mensen helpen met spijsverteringsstelsel
Homeopathie: verdunningen
Verdeelde meningen over (pseudo)wetenschap
Belang van demarcatieprobleem: duidelijk onderscheid ts wetensch vs niet-wetensch info
1. Gezondheidszorg: hulpverleners, verzekeraars, overheid
Welke behandelingen zijn gebaseerd op wetensch bewijs
Financieel: enkel werkzame behandelingen k worden terugbetaald
Volksgezondheid: mensen nemen deze middelen ipv andere middelen die mss wel werken
Vb acupunctuur, osteopathie, homeopathie
2. Milieuzorg
Preventiemaatregelen tegen natuurrampen moeten gebaseerd z op wetensch bewijs
3. Onderwijs
Enkel wetensch juiste info aan bod
vb creationisme niet en wel Darwinisme
Afbakenen van (pseudo)wetenschap belangrijk maar moeilijk (H1: wat is filo?)
Heterogene verz v versch theorieën/ filosofieën: moeilijk om een gemeensch kenmerk te vinden
, 2. Drie problematische oplossingen (kunnen we nu al ad kant schuiven)
Pseudowetenschap is onjuist:
Vb Creationisme: aarde dr God geschapen, gn evolutie: 4000 v Chr fossielen: 4,5 miljard j geleden
MAAR:
o Wetenschap is soms onjuist, niet elke onjuiste wet hypothese daarom pseudowet
Vb virologen voorspellingen (onjuist, maar deden toch aan wetensch)
o Pseudo-wetenschap is soms juist
Vb horoscopen kunnen toevallig juist zijn
o Vele, niet-wetenschappelijke uitspraken die waar zijn
Vb moorden is slecht, een cirkel is rond, ik werk tot 17u
Pseudowetenschap is niet gebaseerd op observatie
MAAR:
o Wetenschap gaat verder dan observatie; veel niet waarneembare elementen in wetenschappelijke
verklaringen
Vb causaliteit: oorzaken kun je niet waarnemen (H6: Hume), enkel het effect of zwaartekracht
o Pseudo-wetenschap is vaak gebaseerd op observatie
Vb homeopathie: buikpijn weg
Pseudowetenschap laat zich niet verifiëren (Weiner Kreis): gn empirische technieken om te bepal of ze juist zijn
Vb kwaadaardige aardstralen veroorz ziektes (radiësthesie): geen toestellen om aardstralen te meten, kunnen
kwestie niet verifiëren
o Eigenlijk criterium om zinvolle uitspraken van zinloze te onderscheiden
MAAR:
o Pseudo-wetenschap is soms wel verifieerbaar (zie eerste punt)
Vb homeopathie helpt: symptomen controleren
o Wetenschap is (vaak) niet verifieerbaar
Vb Popper: Darwin’s natuurlijke selectie (= metafysisch onderzoeksprogramme, tautologisch) (niet
observeerbaar en niet verifieerbaar) (later mening veranderd)
Weiner Kreis: groep v wetensch & filosof, tegen metafysica (omv gebruik ‘ziel’ en ‘God’)
3. Karl Popper: zoeken naar weerlegging
Karl Popper
Deelname aan bijeenkomsten van Wiener Kreis
Logicus: filosofeert over hoe mensen feitelijk redereneren en zouden moeten redeneren => in eerste werk
beschrijft eerder hoe wetensch te werk zouden moeten gaan in ideale wereld
Ervaring met psychoanalytisch werk (bij Adler), maar ontwikkelt afkeer van psychoanalyse : alles kon verklaard
worden door penisnijd/castratieangst (Freud) of minderwaardigheidscomplex (Adler).
o Popper: Elke klinische observatie kon Adler in verband brengen met minderwaardigheidscomplex
Vb wilt in belangstelling staan/ niet willen in b staan: beide uitingen v minderwdhc
Theorie die niet open staat voor falsificatie/ weerleg
Ook sceptisch t.a.v. marxisme: elk aspect vd realit kan je verklaren uit dialectisch materialisme
Theorie staat niet open voor weerleg
Vb Marx zegt revolutie begint in VK, maar eig in Rusland: nog steeds geen weerleg volgens Marx
Popper: theorie die niet open staat voor weerleg, lijkt pseudowetensch aan te tonen
Bewondering voor Einstein= absoluut wetenschapper
o Baseert filos op Einstein: wilt analyseren wrm Einstein echte wetenschapper is en Alder/Freud/Marx niet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper avdkk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
